Δεν πιστεύουμε στις μεταφυσικές συμπτώσεις, αλλά ο θάνατος του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν από καρδιακή προσβολή στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ, το 2003, είκοσι χρόνια μετά τη συγγραφή του απολαυστικού «Τα πουλιά της Μπανγκόκ» (Εκδ. Μεταίχμιο), σε μετάφραση Χριστίνας Θεοδωροπούλου, ίσως προκαλεί ερωτήματα. Αφελή μεν, αλλά ικανά ώστε να ανατρέξουμε στην εντελώς πρόσφατη επανέκδοσή του.
Γίνεται κουραστικό να επικαλούμαστε ξανά το cv του εν λόγω συγγραφέα καθώς, εκτός από νουάρ, έχει γράψει ποίηση, άλλου ύφους μυθιστορήματα, μαζί με πλήθος πολιτικοκοινωνικών δοκιμίων, στα οποία περίοπτη θέση καταλαμβάνουν τα γαστρονομικά.
Τώρα ο αντισυμβατικός ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο -βίος και πολιτεία, αν κρίνουμε απ’ το βιογραφικό του -πρωτοεμφανίζεται το 1970 στο μυθιστόρημα "Εγώ σκότωσα τον Κέννεντυ" (Εκδ. Μεταίχμιο) και από τότε συνεργάζεται με τον δημιουργό του έως το τέλος.
Είναι ο Μονταλμπάν που καθιερώνει πρώτος το λεγόμενο «αστυνομικό μεσογειακό μυθιστόρημα» με άξιους συμπαραστάτες τον Αντρέα Καμιλέρι, τον Ζαν-Κλοντ Ιζό, τον Γιασμίνα Χάντρα κ.ά. Είναι, ίσως, ο πρώτος που εξέφρασε το γαλλικό κίνημα του νεο-πολάρ, γέννημα - θρέμμα του Μάη του ’68 στη νότια Ευρώπη.
Στα «Πουλιά της Μπανγκόκ» ο μποέμ ιδιωτικός ντετέκτιβ Καρβάλιο καλείται να βοηθήσει την παλιά του φίλη Τερέσα Μαρσέ, που έχοντας βαρεθεί μέχρι θανάτου την ασφάλεια της μεσοαστικής οικογενειακής ζωής δραπετεύει στην εξωτική και πολλά υποσχόμενη πρωτεύουσα της Ταϊλάνδης.
Ταυτόχρονα διαπράττεται η δολοφονία της επιτυχημένης επαγγελματικά Θέλια Ματάις από την αυτοδημιούργητη, ταπεινής καταγωγής, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Μάρτα Μιγέλ με κίνητρο ερωτικό. Εργαλείο του φόνου μια μποτίλια ευγενούς σαμπάνιας. Ο ντετέκτιβ εμπλέκεται στο τελεσθέν συμβάν με την ελπίδα να προσληφθεί επ’ αμοιβή, αλλά εις μάτην.
Έτσι, στο τελευταίο τηλεγράφημα έκκλησης της Μαρσέ, «στην Μπανγκόκ βρήκα των έρωτα», αποφασίζει να πάει εκεί με πενιχρή ανταμοιβή από την οικογένειά της.
Είναι προφανώς η ανάγκη του να διακόψει έστω και για λίγο την καθημερινότητά του, η οποία περιλαμβάνει τα φαγάδικα της Βαρκελώνης, την παρέα του πιστού του Μπισκουτέρ και τη δικαιολογημένη γκρίνια της φίλης του Τσάρο, φεμινίστριας και εταίρας μαζί.
Ούτως αρχίζει απ’ την Μπανγκόκ ένα αγωνιώδες ταξίδι αναζήτησης του ζευγαριού για να έρθει σε σύγκρουση με την αστυνομία του δικτατορικού καθεστώτος και τους μαφιόζους της περιοχής· με εξαίρεση την ανθρωπιστική στάση των απομονωμένων μοναχικών ταγμάτων. Ο παράτολμος ήρωας ανακαλύπτει μια Ταϊλάνδη που μετατρέπεται ταχέως σε διεθνές τουριστικό πορνείο με την καλπάζουσα αλλοτρίωση ενός ταπεινού αλλά αξιοπρεπούς λαού.
Οι σκηνές που αποτυπώνονται είναι συγκλονιστικές: όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται από την ευρωπαϊκή και την ασιατική ελίτ: «Η μισή Ταϊλάνδη καταπολεμά τη σωματεμπορία και άλλη μισή την υποθάλπει. Από τα ανώτατα κλιμάκια της εξουσίας μέχρι τον τελευταίο μεσάζοντα. Ο ένας στρατηγός βάζει στη φυλακή τους λαθρέμπορους και ο άλλος τους βγάζει επειδή ελέγχει ο ίδιος το λαθρεμπόριο».
Η περιπετειώδης κατάβαση του Καρβάλιο προς Νότο φτάνει πέρα από τα σύνορα με την Μαλαισία. Ένα είδος κάθαρσης για τις ενοχές του συγγραφέα, που ακολούθησε τα βήματα του ’68 και συνειδητοποιεί με λύπη πως όλα άλλαξαν ώστε να μείνουν ίδια. Ο Μονταλμπάν οδηγεί τον Καρβάλιο στη μεταβατική περίοδο απομάγευσης της ελπίδας και της συνεχούς διάψευσης υπό την επέλαση της συστημικής βίας και του κυνικού ατομισμού.
INFO
Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν
«Τα πουλιά της Μπανγκόκ»
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Σελίδες: 448
Τιμή: 12.40 ευρώ
