«Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν». Το εν λόγω μυθιστόρημα του σπουδαίου Βέλγου συγγραφέα Ζωρζ Σιμενόν -σε επανέκδοση από τις εκδόσεις Άγρα και σε γλαφυρή, όπως πάντα, μετάφραση της Αργυρώς Μακάρωφ-συγκαταλέγεται στα «σκληρά» μυθιστορήματά του: μια κατηγορία που διαφέρει από εκείνα με τον επιθεωρητή Μαιγκρέ, καθώς εδώ έχουμε να κάνουμε, συνήθως, με «αποκλίνουσες συμπεριφορές». Μάλιστα, το συγκεκριμένο έργο, εκδοθέν το 1938, φαίνεται πως αποτελεί αφετηρία τής καθαρόαιμης νουάρ πλευράς του.
Σε κάποια μικρή πόλη της Ολλανδίας όλα βαίνουν καλώς για τον αξιοπρεπή οικογενειάρχη και επιτυχημένο επιχειρηματία Κέες Πόπινγκα, έως ότου το αφεντικό του, ο μπον βιβέρ Γιούλιους Ντε Κόστερ με τ’ όνομα, τον πληροφορεί πως έχει κυριολεκτικά φαλιρίσει, καθώς χρωστάει παντού μεγάλα ποσά. Πως γι’ αυτό δεν έχει να τον πληρώσει για να ξεχρεώσει ο Πόπινγκα τα δάνεια του άνετου σπιτιού όπου κατοικεί. Τούτων δοθέντων, ας αρκεστεί ο τελευταίος σε μερικές χιλιάδες φιορίνια αποζημίωση. Ο Ντε Κόστερ του εκμυστηρεύεται, επίσης, πως ο ίδιος σκηνοθετεί την αυτοκτονία του για να αποδράσει από όλο αυτό το χάος. Το γεγονός αυτό επενεργεί ως θρυαλλίδα στον βολεμένο αστό, καθώς το κοινωνικό του στάτους γκρεμίζεται και ενδόμυχα απελευθερώνει σαν άλλο κουτί της Πανδώρας όλα εκείνα τα συναισθήματα που τα συγκρατούσε ο πολιτισμός του: εγκαταλείπει την οικία του, ταξιδεύει στο Άμστερνταμ, όπου συναντά σε πολυτελές ξενοδοχείο την Παμέλα, περιστασιακή ερωμένη του αφεντικού που πάντοτε ποθούσε. Η άρνησή της να συνευρεθούν σεξουαλικά έχει σαν αποτέλεσμα τη δολοφονία της από ασφυξία. Ήδη έχει ξεκινήσει η κάθοδος του Πόπινγκα (Πόπινγκα..., τι όνομα και αυτό!) στους λειμώνες της παράνοιας. Πάλι με τρένο φτάνει στο Παρίσι και, ενώ, πλέον, τον ψάχνει όλη η ολλανδική αστυνομία, «ψαρεύει» μια Ζαν Ροζιέ που ευτυχώς γλιτώνει προσώρας. Αλλά καθώς γνωρίζει από τα πρωτοσέλιδα την πράξη του, τον κρύβει με τη συμμορία της προς ίδιον όφελος.
Μπρα ντε φερ
Παράλληλα, βλέπουμε να εξελίσσεται ένα μπρά ντε φερ ανάμεσα στον Πόπινγκα και τον Γάλλο αστυνομικό επιθεωρητή Λυκάς μέσω γραμμάτων του πρώτου στον ημερήσιο Τύπο - ένα παιχνίδι γάτας και ποντικιού: «Λοιπόν, δεν είμαι ούτε τρελός ούτε μανιακός! Απλώς, στα σαράντα μου χρόνια, αποφάσισα να ζήσω όπως μου αρέσει, χωρίς να νοιάζομαι για ήθη και νόμους, γιατί ανακάλυψα, κάπως αργά, ότι κανείς δεν τους τηρεί και μέχρι τώρα με είχαν εξαπατήσει... Επί σαράντα χρόνια βαριόμουν. Επί σαράντα χρόνια αντίκριζα τη ζωή με τον τρόπο που κοιτάζει ένας φτωχός, με τη μούρη κολλημένη στο τζάμι ενός ζαχαροπλαστείου, τους άλλους να τρώνε γλυκά».
Μια έμμεση κριτική των μεσοαστών -ο Σιμενόν προικίζει τον ήρωά του με ένα είδος ρασκολνίκιας ηθικής, η οποία, προϊούσης της ίντριγκας, την τραβάει έως τα άκρα, με τον Πόπινγκα να επιδιώκει τη δημοσιότητα, τη δημοφιλία, αν θέλετε, τύπου Λαντρύ. Όμως οι εφημερίδες σταδιακά ρίχνουν στις πίσω σελίδες τις σουρεαλιστικές πράξεις του, στάση που εμπεδώνει την ψύχωσή του περί μιας συνομωσίας εναντίον του όπου συμμετέχει σύμπασα η κοινωνία.
Info
Ζωρζ Σιμενόν
«Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν»
Εκδόσεις Άγρα
Σελίδες: 306
Τιμή: 10,10 ευρώ
