Συνδυάζει με μεθοδικό, γενναιόδωρο και αθόρυβο τρόπο την επιστήμη και την τέχνη της όταν διαπιστώνει, πολύ συχνά, ότι μπορεί να σταθεί δίπλα σε συνανθρώπους της που έχουν ανάγκη. Παρηγορώντας την ψυχή και αποθεραπεύοντας το σώμα με τη δύναμη της μουσικής.
Η Αγγελική Τουμπανάκη, βοκαλίστρια, εκπαιδεύτρια φωνής και αυτοσχεδιασμού, αλλά και μοριακή́ βιολόγος, μέλος της διεπιστημονικής ομάδας Voice Mentoring για την αποκατάσταση ασθενών με φωνητικές διαταραχές, οργανώνει και συντονίζει ένα πιλοτικό, διαδικτυακό, δωρεάν εργαστήριο για την επανεκπαίδευση της αναπνοής μέσω της φωνητικής έκφρασης και του τραγουδιού για άτομα που αναρρώνουν από τον κορωνοϊό και εξακολουθούν να υποφέρουν από δύσπνοια και επακόλουθο άγχος.
Με αφορμή αυτές τις συναντήσεις αποθεραπείας όσων νόσησαν από τον κορωνοϊό, μιλάει στην ΑΥΓΗ για τη συγκλονιστική εμπειρία δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους και δεν διστάζει να επαναλάβει: «Έχω χρέος να μοιράζομαι την ευτυχία που μου δίνει η μουσική».
Την ίδια ώρα, μεταξύ άλλων πολλών και σημαντικών που κάνει, ετοιμάζεται για την συναυλία crossover στις 10 Ιουλίου στο Θέατρο Κολωνού, ολοκληρώνει μαζί με τον ντράμερ και συνθέτη Ηλία Δουμάνη τον πειραματικό δίσκο των Jazztronica Duo, μετέχει στο 8ο Adventure Camp του Πέτρου Κούρτη στο Ιόνιο και πρωταγωνιστεί στη λαϊκή όπερα «Καπετάν Μιχάλης» του Καζαντζάκη σε σύνθεση Δημήτρη Μαραμή με περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.
«Ξανακουρδίζοντας» αναπνοή και φωνή
«Ποτέ δεν υπήρξε διαχωριστική γραμμή μεταξύ έρευνας και επιστήμης και του κόσμου της μουσικής και της φωνής. Από τότε που ‘κύλησα’ ομαλά από το ένα στο άλλο, τα θεωρούσα εφόδιο για το μυαλό, τη χαρτογράφηση της καθημερινότητάς μου και της χρησιμότητάς μου ως ανθρώπου. Ύστερα από μια καθημερινή οργάνωση και δομή, που συνδύαζε από τη μια την επιστήμη και τον τρόπο που δούλεψα στο διδακτορικό μου και από την άλλη την τέχνη.
Έτσι διδάσκω και τους μαθητές μου, μιλώντας για ανατομία και μηχανισμό της φώνησης και του ανθρώπινου σώματος, για τα εσωτερικά όργανα και την παραγωγή της φωνής. Είναι κάτι που με κάνει να ισορροπώ και να είμαι συνδεδεμένη με αυτό που κάνω» αποκαλύπτει η Αγγελική Τουμπανάκη μιλώντας για το πρόγραμμα αποκατάστασης όσων έζησαν την περιπέτεια του Covid-19.
Μια πρόταση του Εθνικού Θεάτρου, που, παρακολουθώντας ένα αντίστοιχο πρόγραμμα της Λυρικής Σκηνής της Αγγλίας για post-Covid ασθενείς σε συνεργασία με το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας, διοργάνωσε έξι εβδομαδιαίες, ομαδικές διαδικτυακές συνεδρίες. Με τίτλο «Το Εθνικό δίνει πνοή», το εργαστήρι στοχεύει στην παροχή σωματικής και συναισθηματικής υποστήριξης σε όσους ασθενείς βιώνουν συμπτώματα “Long Covid”.
«Συνεργάζομαι χρόνια με μια διεπιστημονική ομάδα από φωνιάτρους, λογοθεραπευτές, ψυχιάτρους, φυσιοθεραπευτές και φροντίζουμε ανθρώπους με δυσφωνία δημιουργώντας θεραπευτικούς σχεδιασμούς και αγωγές. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα άρχισα να ερευνώ και να διαβάζω για τους ανθρώπους που είχαν νοσήσει και συνεχίζουν να υποφέρουν, βιώνοντας συμπτώματα της Covid στο αναπνευστικό τους σύστημα, με σωματικούς πόνους, κόπωση, δυσφωνία, δύσπνοια.
Ήρθα σε επαφή με συγκεκριμένα νοσοκομεία και ιατρικές ομάδες μέσα από τα τακτικά post Covid ιατρεία που έδειξαν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Συνεργάστηκα με την καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμώξεων Αναστασία Αντωνιάδου στο Αττικόν, την επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας Παρασκευή Κατσαούνου στον ‘Ευαγγελισμό’ και την επίκουρη καθηγήτρια Παθολογίας Γαρυφαλλιά Πουλάκου στο ‘Σωτηρία’.
Στόχος μου, μέσα από αυτό το πιλοτικό εργαστήριο, είναι να καταγραφούν συγκεκριμένα δεδομένα και αξιολογήσεις, ώστε στο επόμενο στάδιο να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει ασκήσεις αναπνοής και φώνησης για να συνειδητοποιήσουμε την αναπνοή μας και τον μηχανισμό της. Ουσιαστικά είναι σαν να ‘ξανακουρδίζουμε’ λιγάκι το όργανο. ‘Στήνουμε’ από την αρχή το σώμα και μέσα από τη μουσική και το τραγούδισμα αρχίζει να γίνεται ένας συντονισμός αναπνοής και φωνής».
Το σπουδαίο μοίρασμα της εμπειρίας
Ο πρώτος κύκλος του εργαστηρίου και των διαδικτυακών μαθημάτων ολοκληρώνεται στις 10 Ιουλίου, ήδη έχουν δημιουργηθεί τα πρώτα αρχεία και η Α. Τουμπανάκη μιλάει για το αποτύπωμα που έχει αφήσει ο κορωνοϊός στο σώμα όσων ασθένησαν.
«Όταν έχεις βιώσει όλα αυτά, η σκέψη, το σώμα και η φωνή συρρικνώνονται. Συζητώντας μαζί τους μοιραστήκαμε την εμπειρία τους και αυτό ήταν σπουδαίο για μένα. Αισθάνομαι μεγάλη τιμή και τύχη που επιλέχθηκα για κάτι τέτοιο.
Είναι συγκλονιστικό να ακούω, να βλέπω και να βιώνω. Και να συνεργάζομαι με εκπληκτικούς επιστήμονες για να μπορέσουμε να ‘καθαρίσουμε λίγο τον δρόμο που τσαλαπάτησε αυτός ο ιός’ εισχωρώντας στο σώμα και την ψυχή μας. Υπάρχει η παραδοχή του κοινού βιώματος αλλά και του μοιράσματος με τον άλλο. Ο καθένας παραλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ασκησιολόγιο που μπορεί να κάνει στο σπίτι του και με αντικείμενα που ήδη διαθέτει.
Έχουν προϋπάρξει ερωτηματολόγια και οι συμμετέχοντες έχουν αρχίσει να δίνουν πολύ σημαντικές πληροφορίες. Τους επαναλαμβάνω πως είμαστε συνοδοιπόροι και συνερευνητές. Καταγράφονται στοιχεία σε ημερολόγια, ο καθένας παρατηρεί τον άλλο, μοιράζεται εμπειρίες και πληροφορίες βοηθώντας έτσι τον εαυτό του. Είμαστε εκεί για να βοηθήσει ο ένας τον άλλο. Μέσα από την παρατήρηση της φωνής, της αναπνοής, του σώματος του άλλου, θα μπορέσουμε να γίνουμε καλύτεροι. Μέσα από την ευεξία, την ελευθερία, το άνοιγμα ψυχής που σου χαρίζει η μουσική, η ευλογημένη αυτή τέχνη, κερδίζω στιγμές χαράς.
Ήδη διαπιστώνω ότι αρχίζει να υπάρχει μια οργανωμένη σκέψη και εξέλιξη αυτών των ανθρώπων μέσα από τις ασκήσεις και αυτό που επιθυμούν πολύ είναι να τραγουδήσουν».
Να βγάλεις τις παρωπίδες σου
Στην ερώτηση τι έχει προσφέρει στην ίδια αυτή η εμπειρία, η Αγγελική Τουμπανάκη δεν διστάζει να απαντήσει.
«Θέλω να είμαι χρήσιμη στην κοινωνία επειδή αυτό θα με κάνει ευτυχισμένη. Αισθάνομαι καθημερινά ότι έχω χρέος τη συμπαντική ευτυχία που μου δίνει η μουσική και τις βαθιές ψυχικές δονήσεις που μου χαρίζει το τραγούδισμα, να τις μοιραστώ, να τις μεταδώσω και να τις κοινωνήσω στους μαθητές, στους φίλους, στους ανθρώπους. Χωρίς να είναι απαραίτητο να γίνουν επαγγελματίες.
Όλοι μπορούμε να παίξουμε μουσική και να τραγουδήσουμε. Όλοι έχουμε υπέροχες φωνές. Η μοναδικότητα και η ταυτότητά μας είναι η φωνή μας. Η τέχνη είναι αστρόσκονη διότι μέσα από αυτήν μπορείς να πας σε μονοπάτια αυτογνωσίας, να σπάσεις τα μοτίβα ασφαλείας σου, τις λούπες σου, να περάσεις από τα σύνορα του μικρόκοσμού σου και να ανακαλύψεις τι γίνεται δίπλα σου. Να βγάλεις τις παρωπίδες σου».
Παραστάσεις, ηχογραφήσεις, διδασκαλίες
Ενσυνείδητη ταξιδιώτης του κόσμου, η Αγγελική Τουμπανάκη αναζητά χρόνια τώρα τις διαφορετικές κουλτούρες, τα ήθη, τις αισθητικές και τους τρόπους από τις μουσικές και τις ιστορίες των ανθρώπων σε Δύση και Ανατολή επιδιώκοντας τη βιωματική δημιουργία και την αποτελεσματική συνδημιουργία. Η ίδια λέει πως είναι «μια ανιχνεύτρια».
Ήδη με ένα πλούσιο πρόγραμμα στα σκαριά και αυτό το καλοκαίρι, ετοιμάζεται για την πρώτη συναυλία της στις 10 Ιουλίου στο Θέατρο Κολωνού με το crossover και πέντε μουσικούς πάνω στη σκηνή από κοινού με τη χορεύτρια και χορογράφο Όλγα Σπυράκη. Μαζί της ο Θάνος Σταυρίδης στο ακορντεόν, ο Γρηγόρης Ντάνης στην κιθάρα, ο Απόστολος Καλτσάς σε μπάσο και loops, ο Ηλίας Δουμάνης σε τύμπανα, pads και sounddesign.
Ταυτόχρονα ολοκληρώνεται ο δίσκος ενός ιδιαίτερου project, των Drums & Voice Jazztronica Duet που δουλεύεται από το 2014 με την ίδια και τον ντράμερ και συνθέτη Η. Δουμάνη, περιέχει συνθέσεις ηλεκτρονικής τζαζ μουσικής, όπου η Αγγελική εμφανίζεται για πρώτη φορά ως στιχουργός και συνθέτρια. Ο δίσκος μετά την κυκλοφορία του θα αποτελέσει θεματική για παράσταση σε χειμερινό χώρο παρουσίασης.
«Πρόσφατα έγραψα ένα κομμάτι για την Εστία, ένα ίδρυμα για παιδιά με ειδικές ανάγκες και νοητική στέρηση, μια πολύ συγκινητική εμπειρία, με τα κορίτσια να μπαίνουν στο στούντιο και να ηχογραφούν τον ύμνο τους.
Παράλληλα συνεχίζεται το εκπαιδευτικό, ανθρωπιστικό πρόγραμμα «Κάλεσμα», που εδρεύει στην «Κιβωτό του Κόσμου», ένα υψηλού επιπέδου μουσικό πρόγραμμα που ξεκίνησε εδώ και τέσσερα χρόνια και έχει στόχο τη γνώση της μουσικής στα παιδιά, παρέχει υποτροφίες στο Μπέρκλεϊ στη Βοστώνη, όπου ήδη έχουν πάει οι πρώτοι υπότροφοι. Ιδρυτής του είναι ο συνθέτης και λαουτίστας Βασίλης Κώστας».
Από 17 έως 24 Ιουλίου μετέχει στο 8ο Adventure Camp, ένα πρόγραμμα που σχεδιάζει και υλοποιεί ο κρουστός Πέτρος Κούρτης με μουσικούς και εκπαιδευτές από όλον τον κόσμο και πραγματοποιείται στο Ιόνιο πάνω σε σκάφη.
Για πρώτη φορά συμπράττει με τον Δημήτρη Μαραμή στη λαϊκή όπερα «Καπετάν Μιχάλης» του Καζαντζάκη που κάνει πρεμιέρα στην Κρήτη και περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα, συμμετέχει στο Jazz Festival του Ναυπλίου που γίνεται στο Fugaro 26 Σεπτεμβρίου, αποδέχθηκε πρόσκληση της «Σχεδίας» για την παρουσίαση ενός ιδιαίτερου βιβλίου για παιδιά που αφορά τη μουσική και τους ήχους, ενώ από το φθινόπωρο μπαίνει στο στούντιο για να ηχογραφήσει με το crossover και καλεσμένους μουσικούς από όλον τον κόσμο.