Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Γιάννης Παπαναστασίου / Από την Παλαιά Φώκαια στο προσκήνιο της τζαζ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γιάννης Παπαναστασίου / Από την Παλαιά Φώκαια στο προσκήνιο της τζαζ

Γιάννης Παπαναστασίου
Γιάννης Παπαναστασίου άλτο, Κώστας Γιαξόγλου πιάνο, Κώστας Κωνσταντίνου κοντραμπάσο. Το YP Quartet Live @ The Zoo (φωτογραφία: Μάνθος Γιουρτζόγλου)

Η άμεση προτροπή του καπετάνιου πατέρα, που μικρός τραγουδούσε σε χορωδίες της Πάτρας και, μεγαλώνοντας, στις παρέες, στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, τον οδήγησε στην πόρτα τού Δημοτικού Ωδείου Ζωγράφου. Είχε όμως προηγηθεί η εμπειρία του «Αλέπορου». Η μαντολινάτα του Κεφαλλονίτη μαέστρου και η αγάπη του τότε οκτάχρονου Γιάννη για ένα μαντολίνο ήταν η αρχή.

Επτανησιακές καντάδες, Αττίκ και Χατζιδάκις ζέσταιναν τον πρώιμο ενθουσιασμό του για τη μουσική. «Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά» τραγουδούσε η χορωδία και κάπου 20 μαντολίνα, μάντολες και κιθάρες συνόδευαν στην πρώτη του συναυλία -σ' ένα υπαίθριο θέατρο- τον μικρό Γιάννη Παπαναστασίου. Η χαρά του να παίζει ήταν μεγαλύτερη από τον ενθουσιασμό των ακροατών που του χάρισαν το πρώτο του χειροκρότημα.

Στο Ωδείο του Δήμου Ζωγράφου

Χρόνια μετά, ο καπτάν Γιώργης τού χάρισε το αγαπημένο του όργανο.  Έτσι η Πρότυπη Μουσική σχολή του Δήμου Ζωγράφου, υπό τη διεύθυνση της Χρύσας Αποστολάτου, υποδέχτηκε τον νεαρό μουσικό με ένα άλτο σαξόφωνο ανά χείρας. Οι πρώτες νότες βγήκαν δύσκολα και η φαμελιά του τις άκουγε, με υπομονή μεν, αλλά πάντα σαν έναν ενοχλητικό... θόρυβο!

Πολλοί αξιόλογοι μουσικοί ξεκίνησαν από εκεί. Η σχολή επεφύλασσε στα παιδιά τη χαρά μιας θερινής μουσικής κατασκήνωσης, μιας φιλαρμονικής -το ρεπερτόριο της οποίας ήταν ανάλαφρες μεταγραφές κλασικών έργων και δημοφιλών μελωδιών από τον κινηματογράφο και ειδικών πολυθεματικών παραστάσεων, τα «Μουσικά Πολύτεχνα», με τη συμμετοχή χορωδών, μουσικών, ηθοποιών, φωτισμών, σκηνικών και κουστουμιών.

Το Ωδείο του Δήμου Ζωγράφου υπήρξε ένα πρότυπο προς μίμηση που πολεμήθηκε -όπως γίνεται συνήθως- από τις αντίπαλες παρατάξεις για κάποια ανούσια μικροπολιτικά διακυβεύματα. Κλασικές οι διδαχές των δασκάλων του, προκλητικότερες όμως ήταν οι μουσικές που έφταναν μέσ' απ' το ραδιόφωνο, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Λίγο καιρό μετά, το θέμα του «Ροζ Πάνθηρα» του Henry Mancini ήταν η πρώτη του επιτυχία.

Στη μουσική σχολή των Αφών Σπυρόπουλου, με δάσκαλο τον Ανδρέα Μνιέστρη, κάποιος του μίλησε πρώτη φορά για την αίσθηση του swing και για τον μουσικό αυτοσχεδιασμό.  Ήταν η πρώτη οργανωμένη πληροφορία που δέχτηκε ο νεαρός υποψήφιος σαξοφωνίστας για την τεχνική και την αισθητική της jazz.

Γιάννης Παπαναστασίου

Απ' τη φρεγάτα «Θράκη» στο Ωδείο «Athenaeum»

Το υποχρεωτικό διάλειμμα των δύο ετών στην φρεγάτα «Θράκη» του Πολεμικού Ναυτικού προκάλεσε μια προσωρινή ανεμελιά στο μυαλό του ναύτη Παπαναστασίου. Τζάμπα φαΐ, τζάμπα ύπνος, μειωμένες οι ευθύνες. Η απόφαση είχε όμως παρθεί. Ο Γιάννης θα έκανε σοβαρές σπουδές. Όταν συνάντησε έναν οξυδερκή και επίμονο «coach» στο τζαζ σαξόφωνο και τον αυτοσχεδιασμό, όλα πήραν τον δρόμο τους.

Ο Σύλβιος Σύρρος του έκανε ιδιαίτερα μαθήματα έως τη στιγμή που ανέλαβε το νεοσύστατο τζαζ τμήμα του Ωδείου «Athenaeum». Εκεί ο Σύρρος του έμαθε τα πιο σημαντικά: καλή τεχνική, τις βάσεις της αισθητικής της τζαζ και την ιστορία της.

Το πιο σημαντικό του μάθημά ήταν το «πώς να γίνουμε δάσκαλοι του εαυτού μας» με το σκεπτικό ότι αυτός ο επίδοξος μουσικός κάποια μέρα κι ο ίδιος θα γινόταν ένας δάσκαλος της επόμενης γενιάς άξιων τζαζ μουσικών. Αποτέλεσμα ήταν μια πλατιά αντίληψη της μουσικής και η πεποίθηση ότι ο καθένας είναι καταρχήν μουσικός και κατά δεύτερον πιανίστας ή σαξοφωνίστας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ο Γιάννης έμαθε πολλά από το δάσκαλό του, καλό ντράμερ και παλαιό παραγωγό του Jazz FΜ Ζακ Σαμουήλ. Του γνώρισε τη δισκογραφία της τζαζ και τον τρόπο να την ακούει σε μεγαλύτερο βάθος ξεχωρίζοντας τις στυλιστικές πρωτοτυπίες της, τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της. Ο Γιάννης Παπαναστασίου του οφείλει πολλά για την σημερινή του υπόσταση ως μουσικού, αλλά και ως συνθέτη. Κυρίως όμως ως ανθρώπου.

Γιάννης Παπαναστασίου
Με τον Θάνο Χατζηαναγνώστου στα τύμπανα, στη live ηχογράφηση του άλμπουμ «Context»

Funky παρελθόν και jazz παρόν

Τα πρώτα παιξίματα είχαν αρχίσει από τα χρόνια των σπουδών. Ένα καλό άλτο σαξόφωνο ήταν ό,τι πρέπει για μπάντες σαν τους Λατίνους «Apurimac» του Αργεντίνου Daniel Armando, τους «Oh! my garden» ή τη «Σαύρα των βασιλικών δρόμων» του Λάμπρου Παπαλέξη.

Οι εμπειρίες, τα ταξίδια σε όλη την Ελλάδα, με ένα ενθουσιώδες όρθιο κοινό να χορεύει, η διαδικασία της ηχογράφησης σε ένα στούντιο ήταν ένα σχολείο, ένα εφαλτήριο για τα επόμενά του βήματα, κάνοντάς τον αυτάρκη ως επαγγελματία μουσικό. Και ήταν λίγες οι φορές για τις οποίες ο Γιάννης Παπαναστασίου ντράπηκε πάνω στη σκηνή για το αισθητικό επίπεδο, την ποιότητα της δουλειάς στην οποία συμμετείχε.

Και μετά ήρθε η τζαζ, με τον Γιάννη ως μέλος πρώτα των φοιτητικών «Buzz Sextet» και τα αξέχαστα live τους στο «Guru Bar» της πλατείας Θεάτρου. Ακολούθησε το πρώτο του τρίο με τον Νίκο Σιδηροκαστρίτη στα τύμπανα και τον Περικλή Τριβόλη με το μπάσο του, το κουιντέτο των «Pocket Βand» με τον Κώστα Γιαξόγλου στο πιάνο και την φωνή της αγαπημένης του -και αργότερα συζύγου του- Αγγελικής Μαρίνου.

Μεγάλο σχολείο υπήρξε η «Jazz Upstairs Orchestra».  Ένα νονέτο με πέντε πνευστά, δύο πρόβες την εβδομάδα και με σημαντική καθοδήγηση από τον bandleader και ενορχηστρωτή Τάκη Πατερέλη. Σημαντική ήταν η εμπειρία με το κουαρτέτο της Λητώς Βογιατζόγλου, με τις πρωτότυπες συνθέσεις της που ηχογραφήθηκαν στο άλμπουμ «At a glance» (2010).

Φαιδροί κι ωραίοι

Στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του νέου αιώνα η συνάντησή του με τον κουμπάρο του, εξαίρετο πιανίστα Κώστα Γιαξόγλου, το μπάσο του Χάρη Μέρμηγκα και τον νεότατο ντράμερ Θάνο Χατζηαναγνώστου υπήρξε η μαγιά του «Yiannis Papanastasiou Quartet». Η εκτίμηση που έχει γι' αυτούς τους τρεις μουσικούς και η άνεση με την οποία συμπράττει με αυτούς αποτέλεσε την αιτία για τη δημιουργία ενός σχήματος - οχήματος των συνθέσεών τους.

Ο Κώστας Κωνσταντίνου το 2009 ανέλαβε τη θέση του κοντραμπασίστα του κουαρτέτου. Πρωτότυπες συνθέσεις και κάποια jazz standards, σ' ένα post-mainstream ιδίωμα της μουσικής του αυτοσχεδιασμού, χαρακτήριζαν ένα από τα πιο σοβαρά σχήματα μουσικών της εγχώριας τζαζ σκηνής.

Γιάννης Παπαναστασίου
Διαλογισμός πριν από τη συναυλία (φωτο: Μάνθος Γιουρτζόγλου)

Στις jazz σκηνές της Αθήνας

Το «Παράφωνο» jazz club της Ασκληπιού, το «Bacaro» της Αριστείδου, το «Jazz Upstairs» του Guru bar, το «Dizzy Miles», το «Αλάβαστρον» ήταν κάποιες από τις σκηνές που φιλοξένησαν τα πρώτα τους παιξίματα ενώπιον κοινού. Με το πέρασμα των χρόνων μέσα στα σχήματα, η μουσική συνέβαινε για τον Γιάννη Παπαναστασίου και τα μέλη του κουαρτέτου του όλο και πιο αυθόρμητα και «φρέσκα».

Κάτι που συνεχίζει να συμβαίνει, πάντα με τρόπους διαφορετικούς. Διότι «εξέλιξη» για το YPQ είναι ότι συνεχίζει να υπάρχει και να παίζει στα νέα στέκια της αθηναϊκής τζαζ σκηνής: την Africana, το «Σπίτι», το «The Zoo» κ.τ.λ.

O δάσκαλος της μουσικής

Ο Γιάννης Παπαναστασίου είναι αγαπητός στους μαθητές του, για την προσωπική ευχαρίστηση που αποπνέει στη διάρκεια της διδασκαλίας.  Όταν όμως ο σπουδαστής δεν δείχνει την πρέπουσα σοβαρότητα, ο δάσκαλος Παπαναστασίου αντιδρά με μια «ευγενική απειλή» προκαλώντας το φιλότιμο του μαθητή. Χαίρεται βιώνοντας την εξέλιξη τους και αυτοί έχουν την αμέριστη συνεργασία του σε όποιο επίπεδο και αν επιθυμούν να φτάσουν.

Πιστεύει ότι η διδασκαλία της μουσικής πρέπει να διαμορφωθεί πάνω στον κάθε μαθητή ξεχωριστά, με βάση την προσωπικότητά του. Αυτό κάνει τη διδασκαλία εξίσου ενδιαφέρουσα με τη μουσική πράξη. Κανένα μάθημα δεν είναι το ίδιο με ένα άλλο, στα ιδιαίτερα μαθήματα αλλά και στο Ωδείο Μουσικής Πράξης, όπου διδάσκει τζαζ αυτοσχεδιασμό σε πολλά όργανα, τζαζ σύνολα και την ιστορία της τζαζ.

Γιάννης Παπαναστασίου

«Context»: ένα κουαρτέτο στο απόγειο της ωριμότητάς του

Χιούμορ, διαδραστικότητα (interaction στα ελληνικά), αυθορμητισμός, αλλά και φινέτσα χαρακτηρίζουν τα μέλη του Υiannis Papanastasiou Quartet και τις συνθέσεις τους. Συναπαρτίζουν έναν δίσκο που έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός άψογα παιγμένου και εξαιρετικά οργανωμένου άλμπουμ, ισάξιου πολλών αντίστοιχων ξένων παραγωγών.

Το «Context» ηχογραφήθηκε στην πιο κατάλληλη στιγμή από ένα γκρουπ στο απόγειο της ωριμότητάς του.  Ένα κουαρτέτο που συναντιέται σε χαλαρές συνθήκες, χωρίς πολλές πρόβες, με όπλο του τη μουσική επικοινωνία και το «δέσιμό» τους ως χαρακτήρων.

«Με το κουαρτέτο μου όλες οι στιγμές είναι απολαυστικές» μου λέει και τα μάτια του λαμπυρίζουν πάνω από ένα αδιόρατο χαμόγελο. Στούντιο ηχοληψίας για τη δημιουργία του «Context» άλμπουμ του Υiannis Papanastasiou Quartet ήταν οι δύο μαγικές νύχτες του Μάη του 2019 στη σκηνή του φιλόξενου «The Zoo» του Σπύρου Λευκοφρύδη.

Ήταν τότε που κατεγράφησαν, ενώπιον ενός πολύ ενεργού και ιδιαίτερα υποστηρικτικού κοινού, οι συνθέσεις των μελών του κουαρτέτου. Πέντε του leader κι από μία των Χατζηαναγνώστου και Κωνσταντίνου, συν το «Stella by Starlight», ένα μελωδικό ντουέτο με τον Κώστα Γιαξόγλου στο πιάνο, σε μια σύνθεση του Victor Young.

Η ψηφιακή κυκλοφορία του έγινε το Μάρτιο του 2021 σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες και στο bandcamp του Γιάννη Παπαναστασίου. Με την επάνοδό μας σε πιο αρμονικές, πιο ανθρώπινες συνθήκες ζωής, το «Context» θα κυκλοφορήσει και με τη μορφή CD.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL