Επειδή πολύ σύντομα ο ΣΥΡΙΖΑ θα αναμετρηθεί στις ευρωεκλογές, κι επειδή αυτή η διαδικασία έχει τεθεί ως ορόσημο της πορείας μας και της αξιολόγησής μας από την κοινωνία και το εκλογικό σώμα, θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό να σας μιλήσω σήμερα από το μετερίζι του ευρωβουλευτή. Συνεπώς, αφενός θα σας μεταφέρω τα πεπραγμένα σύμφωνα με τις αρμοδιότητές μου εν είδει σύντομου απολογισμού, κι αφετέρου θα σας σας παρουσιάσω τη δική μου οπτική σε σχέση με το πολιτικό ανήκειν του ΣΥΡΙΖΑ στο ενωσιακό τοπίο.
Στα εργασιακά, είμαστε πολύ περήφανοι για την Οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί με δική μας πρωτοβουλία και επιμονή ορθώθηκε ένα ισχυρό πολυσυλλεκτικό μπλοκ που μετέτρεψε την αναιμική πρόταση της Επιτροπής σε ένα εργαλείο που κατοχυρώνει κατώτατους μισθούς αξιοπρεπούς διαβίωσης, προωθεί πανευρωπαϊκά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για τους μισθούς, και ενισχύει σημαντικά τα εργασιακά δικαιώματα και τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Για τους εργαζόμενους στις πλατφόρμες, παλέψαμε για ίσα δικαιώματα και ίδια πρόσβαση στην κοινωνική προστασία με τους μισθωτούς, διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, διαρκή έλεγχο αποδοτικότητας των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενώ συμμετείχαμε ενεργά στην επεξεργασία της πρότασης Οδηγίας για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στις πλατφόρμες, την υιοθέτηση της οποίας η ελληνική κυβέρνηση συστηματικά μπλοκάρει, καταδικάζοντας χιλιάδες εργαζόμενους σε εργασιακή επισφάλεια.
Πρωτοστατήσαμε όμως και στο ψήφισμα της 15ης Μαρτίου 2023 του Ευρωκοινοβουλίου για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα που θα διασφαλίζει την ενεργή συμπερίληψη και μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών.
Στο φλέγον ζήτημα της προσιτής στέγασης που απειλεί σοβαρά την κοινωνική συνοχή, οι προτάσεις μας επικεντρώνουν στην ενεργή κρατική εμπλοκή στην αλόγιστα αρρύθμιστη αγορά ακινήτων μέσω της αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας ώστε να καταπολεμηθεί η αστεγία, να προστατευτούν οι ευάλωτοι πολίτες από τη στεγαστική ανασφάλεια και την ενεργειακή ένδεια, να τεθεί ως μέγιστο αποδεκτό όριο κόστους στέγασης το 25 % του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού, να αναπτυχθούν βιώσιμες και προσιτές λύσεις στέγασης για νέους και ευάλωτες ομάδες, και να ρυθμιστεί επιτέλους σοβαρά και με κοινωνική ευαισθησία η βραχυχρόνια μίσθωση.
Στον στίβο της καταπολέμησης της λαίλαπας των ναρκωτικών, είμαστε πολύ περήφανοι που καταφέραμε να γλιτώσουμε από την απόλυτη αφάνεια τα προγράμματα θεραπείας και απεξάρτησης χωρίς υποκατάστατα. Εκεί δώσαμε και κερδίσαμε έναν μεγάλο, μοναχικό, και άνισο αγώνα απέναντι στο πανίσχυρο λόμπι του φαρμάκου, και πετύχαμε την ισότιμη αναγνώριση των «στεγνών» προγραμμάτων όπως του ΚΕΘΕΑ, τα οποία είχαν εξοβελιστεί πλήρως από τη νομοθετική πρωτοβουλία της Κομισιόν.
Στο μεταναστευτικό-προσφυγικό: παρότι στο Ευρωκοινοβούλιο είχαμε καταφέρει να πείσουμε άλλες πολιτικές ομάδες αλλά και ευρωβουλευτές που θα αντιμετώπιζαν αντιδράσεις στα Κράτη-Μέλη εκλογής τους να στηρίξουν τις νόμιμες και ασφαλείς οδούς ελεγχόμενης εισροής και την υποχρεωτική και αναλογική μετεγκατάσταση μεταναστών και προσφύγων ως το μόνο δίκαιο και λογικό μέτρο αντιμετώπισης του ζητήματος, το Συμβούλιο Υπουργών με την αμέριστη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης και με την ενδοτική στάση των σοσιαλδημοκρατών εκ μέρους Ευρωκοινοβουλίου οδήγησαν τα πράγματα σε άλλο ένα ατελέσφορο τέλμα παραλογισμού. Στην τρέχουσα διαπραγμάτευση για την αναθεώρηση των Οδηγιών για τους υπηκόους τρίτων χωρών που είναι επί μακρόν διαμένοντες και για την ενιαία άδεια διαμονής και εργασίας σε υπηκόους τρίτων χωρών, στηρίζουμε δυναμικά τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής, με απλές και ενιαίες διαδικασίες, μείωση των χρονικών ορίων, διευκόλυνση της κινητικότητάς τους εντός της Ένωσης, και με έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων και στην ουσιαστική ένταξη, με μείωση των διοικητικών βαρών και επιτάχυνση των διαδικασιών, προς όφελος των ίδιων των αιτούντων αλλά και των κοινωνικών αναγκών που καλύπτουν.
Στον πολύπαθο χώρο των προσωπικών δεδομένων, έχουμε έντονη νομοπαραγωγική κινητικότητα στο πεδίο της επεξεργασίας και διαχείρισης προσωπικών δεδομένων, με την πρόταση της Κομισιόν για τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων υγείας να βρίσκεται στα τελευταία στάδια της διαπραγμάτευσης, ενώ «στα σκαριά» βρίσκεται αντίστοιχη Οδηγία για την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά δεδομένα και πληρωμές. Και στους φακέλους αυτούς παγιώσαμε ισχυρές πολιτικές συμμαχίες και προωθούμε διατάξεις που αποβλέπουν στη διαφύλαξη της ασφάλειας των δεδομένων και την έγκαιρη παρέμβαση, την εγκαθίδρυση του κανόνα της αυτόβουλης επιλογής του υποκειμένου επεξεργασίας να παρέχει πρόσβαση σε τρίτους, και τον περιορισμό της δευτερογενούς επεξεργασίας όποτε αυτή δεν συνδέεται στενά με το δημόσιο συμφέρον. Συναφές και με τεράστια δυναμική που απαιτεί διαρκή επαγρύπνηση είναι και το πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπου με βελτιωτικές τροπολογίες εξασφαλίσαμε ρητά την ανθρώπινη αντιπροσώπευση και εποπτεία, την τεχνική ευρωστία και ασφάλεια, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της διακυβέρνησης δεδομένων, τη διαφάνεια, την ποικιλομορφία, την ισότητα και την κοινωνική και περιβαλλοντική ευημερία, ενώ παράλληλα προωθούμε αυστηρά κριτήρια και συγκεκριμένες απαγορεύσεις χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης, ιδίως στο πεδίο των εργασιακών, με φραγμούς στις δυνατότητες επιλογής αλλά και υποκατάστασης του εργατικού δυναμικού από συστήματα ΑΙ.
Άφησα για το τέλος του σύντομου αυτού απολογισμού τα ζητήματα Κράτους Δικαίου και Δημοκρατίας, που τα θεωρώ κεφαλαιώδη στην ατζέντα της Αριστεράς. Είμαι περήφανος, λοιπόν, που το Ευρωκοινοβούλιο αφουγκράζεται με προσοχή και ευαισθησία τη φωνή του ΣΥΡΙΖΑ για μια καλύτερη ευρωπαϊκή δημοκρατία και για οριζόντια εμβάθυνση του Κράτους Δικαίου, και που αυτό αντικατοπτρίζεται στην πολιτική καθημερινότητα της Ένωσης. Είμαι περήφανος που τοποθετούμαστε με υπευθυνότητα και με ώριμες προτάσεις αιχμής απέναντι στις παραβιάσεις των δικαιοκρατικών προταγμάτων και στην υποσκαφή της δημοκρατικής ευρυθμίας, οπουδήποτε κι αν αυτές καταγράφονται.
Είμαι περήφανος που στα ευρωπαϊκά φόρα κερδίζουν διαρκώς έδαφος οι προτάσεις μας μας για τα θεμελιώδη δικαιώματα, την ελευθερία και πολυφωνία των ΜΜΕ, για την ανεξαρτησία και την ασφάλεια των δημοσιογράφων, για τις καταχρηστικές πρακτικές εξόντωσης της ελευθεροτυπίας μέσω των SLAPPs, για την ταλαιπωρημένη διάκριση των εξουσιών, για την ανάγκη να θωρακίσουμε τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και να καταπολεμήσουμε έμπρακτα τη διαφθορά και τη διαπλοκή, για την ενδυνάμωση των Ανεξάρτητων Αρχών, την οικονομική και διαχειριστική διαφάνεια, τη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Και πολλαπλά υπερήφανος που μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε με κόπο και ιδρώτα να δώσει εντός Ευρωκοινοβουλίου στεντόρεια φωνή στις οικογένειες των θυμάτων του εγκλήματος των Τεμπών, στην οικογένεια του Ζακ Κωστόπουλου, στους νεκρούς της Πύλου, στα ΑμεΑ, στους ευάλωτους και σε όσους ζουν με τον κίνδυνο της επισφάλειας και της περιθωριοποίησης.
Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτές οι πολύ θετικές εκβάσεις -που είναι δυσανάλογα σημαντικές σε σχέση και με την αριθμητική μας ισχύ αλλά και με τη συνολική μετακίνηση του πολιτικού φάσματος προς τα δεξιά- δεν θα είχαν επέλθει αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ενταγμένος στην πολιτική οικογένεια της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, δηλαδή σε μια συμμαχία στην οποία έχουμε δομήσει ξεκάθαρα δεσπόζουσα θέση, από την οποία αντλούμε το κύρος και την ισχύ να εμφανιζόμαστε στις πολιτικές διαπραγματεύσεις ως δυνατοί παίκτες και ως υπολογίσιμοι διεκδικητές.
Συνεπώς, εκτός από την ιστορικότητα της παραδοσιακής μας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Αριστερά γιατί αυτή ήταν και παραμένει το πολιτικό μας σπίτι, είναι κι απολύτως βέβαιο ότι η «μετακόμισή» μας σε άλλη πολιτική ομάδα θα μας μετατρέψει από πρωταγωνιστές της συνδιαμόρφωσης των εξελίξεων σε ευκαιριακούς κομπάρσους και βοηθητικούς τροχούς. Με λίγα λόγια, μια τέτοια εξέλιξη δεν θα αλλοτριώσει μόνο την ταυτότητά μας, αλλά θα μας αποδυναμώσει ακραία στο πεδίο της ενωσιακής πολιτικής παραγωγής και θα μας μετατρέψει σε ασήμαντους δεσμώτες ενός ιλίγγου αναξιοπιστίας που βιώνει επί μακρόν η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη.
