Ο ΣΥΡΙΖΑ συναντάται με τις προσδοκίες του κόσμου. Ο κόσμος σιγά - σιγά συναντάται με το μήνυμα και τις δυνατότητες του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι μια πορεία δυο διαφορετικών ρευμάτων κυκλοφορίας. Είναι μια πλοήγηση με βάση την ήδη δύσκολη και παραγωγική γνωριμία τους. Αυτό είναι το ιστορικά κρίσιμο, αυτό είναι το πολιτικά ευκταίο, αυτό είναι (πρέπει να είναι) το κομματικά δυνατό. Μα το 2015 δεν συνέβη το ίδιο; Μια «διεπαφή» που οδήγησε σε ανθεκτικές «Συριζαϊκές» κυβερνήσεις 4,5 χρόνων; Δεν είμαι σίγουρος.
Σαν να υπήρχε μια παραλληλία. Πήγαινε ο κόσμος κι ο ΣΥΡΙΖΑ στην ίδια κατεύθυνση, χωρίς όμως οργανωτική - πολιτική συνάντηση και σύμπλεξη. Έλεγε ο ένας (ο ΣΥΡΙΖΑ) σχεδόν ό,τι κι ο άλλος (ο κόσμος), δεν είμαι σίγουρος ότι εννοούσαν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Είχα γράψει στην ΑΥΓΗ το 2019, μετά τις εκλογές: «το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ νίκησε ηττώμενος και το 2019 έχασε νικώντας». Εννοούσα ότι το 2015, νίκησε μεν εκλογικά, αλλά εν μέρει ηττήθηκε ιδεολογικά, ενώ το 2019 έχασε μεν εκλογικά, αλλά νίκησε, επικυρώνοντας τη νέα θέση του, ως μεγάλο κόμμα και ως συνδιαμορφωτής της ελληνικής πραγματικότητας.
Σήμερα βρίσκεται σε μια διαφορετική ποιοτικά θέση. Δεν μπορεί να παραλάβει, απλώς, τη συλλογική επιθυμία, αλλά πρέπει να την αναμορφώσει, να την εξορθολογίσει. Ούτε ο κόσμος είναι διατεθειμένος να αναθέσει στον ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε μια πολιτικά ερωτική παραζάλη. Και οι δυο πόλοι είναι «περπατημένοι», έχουν μαζέψει σοφία, κούραση και ψυχραιμία. Η «συνάντηση» λοιπόν, που μορφοποιείται στο συνέδριο, αλλά κυρίως στη συνεχή, καθημερινή πολιτική πράξη, έχει τελείως διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Μια σημείωση: όποια κουσούρια και να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ, ό,τι πίκρες και να έχουν μαζευτεί, ό,τι χαρές και να έχουν αποταμιευτεί, τα επίδικα, το υπόστρωμα μέσα στο οποίο αναπτύσσονται τα πράγματα, έχουν μερικά ανελαστικά χαρακτηριστικά. Τη γρήγορη μεταστροφή του κόσμου. Έχω γράψει πολλές φορές ότι ο κόσμος δεν κατοικεί πολιτικά κάπου, αλλά ρέει, αναπροσανατολίζεται ακαριαία. Επομένως η δημοσκοπική (και αύριο εκλογική) εύνοια είναι ευμετάβλητη. Έχουμε, δηλαδή, μια επιφυλακτική επένδυση. Όχι βάθους. Γιατί πολύ απλά ο κόσμος έχει διαψευσθεί πολλές φορές, είναι καχύποπτος, έτοιμος να αλλάξει κατεύθυνση. Όσο χαρμόσυνο είναι να σε αγαπούν, τόσο εύκολο είναι να σε καταριούνται και πανεύκολο να σε ξαναγαπήσουν. Το 2015 λάτρεψε τον ΣΥΡΙΖΑ ένα μεγάλο μέρος του κοινού (όχι μόνο οι ψηφοφόροι του).
Το 2016 και σταδιακά μέχρι το 2019, χωρίς ίσως να χάσει μεγάλες δυνάμεις, «τσιμέντωσε» το αντισύριζα μέτωπο, έχασε δηλαδή τη συμπάθεια ή την επιείκεια όλων των άλλων. Πανεύκολα, βρίζονταν για τα πάντα. Και αν δεν υπήρχε μια μεγάλη σεμνότητα, χαμηλό προφίλ και μια πληθυντική εντιμότητα των στελεχών του, δεν είναι σίγουρο ότι θα επεδείκνυε αυτή την αντοχή. Το πρώτο διάστημα μετά το 2019 και για να μην αυτοενοχοποιηθεί ακόμα μια φορά ως κοψοχέρης, ο κόσμος έδινε πίστωση χρόνου στην κυβέρνηση. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, αυτό έχει καταρρεύσει. Η ισχύς και η αίσθηση κυβερνητικής θωράκισης σήμερα έχει διαλυθεί. Η δειλή εύνοια προς τον ΣΥΡΙΖΑ είναι απλώς μια αναθεώρηση της σκληρής απορριπτικής άποψης μεγάλου μέρους του κόσμου. Πιθανόν εκδήλωση απελπισίας, από την ακρίβεια και τα δεινά. Δεν είναι κερδισμένο, παγιωμένο κοινό. Η ιδεολογική, λοιπόν, πολιτική και οργανωτική ανασύνταξη δεν είναι μακρινό θέμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει χρόνο. Πρέπει να κυβερνήσει (δυνάμει) «τώρα». Όχι πλέον με τσαπατσουλιές, που συγχωρούνταν λόγω ευαισθησίας και προσήνειας των στελεχών του.
Να δούμε όμως τη μεγάλη εικόνα. Το λέω και στους συντρόφους που νιώθουν πίκρες, που στεναχωριούνται (και εγώ συχνά), και στους πολλούς, που προσδοκούν. Όλοι, πολύτιμοι, στηρίζουν. Η μεγάλη εικόνα είναι η αριστερή μεταρρυθμιστική, δημοκρατική δυνατότητα. Με όρους πολιτικής ηγεμονίας και όχι όρους του περιθωριακού κόμματος που κατά λάθος κυβέρνησε.
