Μήπως ξεσυνήθισε ένα σημαντικό μέρος του λαού τη δημοκρατία; Τη θεωρεί δεδομένη ή τριτεύουσα αξία; Οι μετρήσεις της κοινής γνώμης (η πρόσφατη της ProRata) δείχνουν ότι τα ζητήματα δημοκρατίας, όπως, π.χ., τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες, ιεραρχούνται στο 13%, ενώ ο ρατσισμός και η ξενοφοβία πολύ χαμηλότερα, στο 3%. Σε σχέση με τα 40άρια οικονομίας και Υγείας, μάλλον είναι χαμηλά στις αξιολογήσεις.
Δεν διατυπωνόταν βέβαια εξειδικευμένο ερώτημα για την ελευθεροτυπία, την ελευθερία πολιτικής έκφρασης, όπου, και λόγω των διώξεων και της σκοτεινής επικαιρότητας, ίσως ανέβαινε το ποσοστό των «δικαιωμάτων και των ελευθεριών». Αλλά, αν και είναι πολλά τα περιστατικά αντιδημοκρατικών πρακτικών, δεν φαίνεται να διεγείρουν τον κόσμο. Τα πολλά αντιδημοκρατικά περιστατικά (νομοθέτησης και κατασταλτικών συμπεριφορών) οφείλονται σε κάποιους «κακούς» ή και στους πολλούς αδιάφορους;
Οι πολίτες με εμπειρία από τη Χούντα, το αυταρχικό μοντέλο Παιδείας, το συχνότατο μπουζούριασμα επειδή κάποιος κρατούσε αριστερή εφημερίδα ανήκουν πλέον σε προχωρημένη ηλικία, βρίσκονται πιο πολύ αιχμάλωτοι των βιολογικών ή οικογενειακών αγωνιών. Τα «παιδιά στενοχωρούνται» ή «εργάζονται περιστασιακά», το «σπίτι θέλει επισκευές», «βγαίνω - δεν βγαίνω με το ηλεκτρικό και τη θέρμανση», «έχω πρόβλημα με την καρδιά» και ό,τι άλλο καλύπτουν την έννοια του επείγοντος. Το αντιδημοκρατικό βίωμα, η αντίδραση στην περιστολή ελευθεριών, υποχωρεί μπρος τις πολλαπλές αγωνίες.
Η μεταδικτατορία έφερε στην αξιακή επιφάνεια τη δημοκρατία και τις ελευθερίες ακόμα και γι' αυτούς που δεν αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τη χούντα και άσχετα με το μεταγενέστερο ξεχείλωμα προς μια εγωπαθή και ιδιοτελή ασυδοσία. Όμως αυτό το φαινόμενο δημοκρατικής αμπώτιδος, που και υπάρχει και περιλαμβάνει την αντίληψη τμήματος των λαϊκών στρωμάτων, είναι επικίνδυνα ευρύ, βαθύ και μάλλον πανευρωπαϊκό.
Φαίνεται από τη αισθητική των αναρτήσεων, αποκαλύπτεται από τη θέση που παίρνουν πολλοί έναντι των εγκλημάτων (τις πολλές γυναικοκτονίες, τους βιασμούς κ.λπ.) και που φανερώνουν αποκρουστικές νοοτροπίες. Η αβεβαιότητα, η πρόσληψη του άλλου ως απειλής ουσιαστικά σχεδιάζει και κτίζει τον φασισμό. Είναι δομικό, όχι επιδερμικό φαινόμενο. Δεν είναι ακριβώς ιδεολογική μορφή, είναι αντιδραστική πύκνωση. Σαν να κρυσταλλώνεται, συμπυκνώνεται ο κοινωνικός ανταγωνισμός και η οικονομική, υγειονομική απειλή, σαν να οδηγούν σε μια αποδόμηση δημοκρατικών παραδοχών.
Η αντιδημοκρατία πατάει σε μια συναινετική αδιαφορία, δηλαδή σε μια συλλογική αστοχασιά.
Είναι γεγονός ότι, ενώ ο αντι-νεοφιλελευθερισμός επιβεβαιώνεται, ενώ ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός έχει καταστρέψει τις χαμηλότερες τάξεις, εν τούτοις διευρύνει την επιρροή του στην κοινωνία.
Επίσης υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην ιεράρχηση του διεκδικητικού πλαισίου. Ανέτοιμες, απροετοίμαστες διεκδικήσεις, με ξεπερασμένες τεχνικές (που αναγκάζονται να διακηρύξουν την ισχύ τους μέσω FB). Αποδυνάμωση της αλληλεγγύης, της διασύνδεσης των αιτημάτων με τα εργασιακά πολιτικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά και άλλων κοινωνικών ομάδων, είναι μερικά από τα φαινόμενα που αποκαλύπτουν όχι το ατελέσφορο, αλλά το διαβρωτικό που έχει το εγκλωβιστικό ζουμ στο ατομικό πρόβλημα. Δείχνει έλλειψη αξιολογικής πολιτικής κρίσης εκ μέρους συνδικαλιστικών εκπροσωπήσεων.
Η συζήτηση και η βάσανος (μερικές φορές ανεξήγητα αργόσυρτη) πάνω στην διεύρυνση ή όχι του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ιδωθεί και από την πλευρά της ευρύτερης επιρροής που πρέπει (επειγόντως) να ασκεί ένα μεγάλο, αλλά απομονωμένο μιντιακά, κόμμα της Αριστεράς. Πάνω σε ένα αντίρροπο (της αντιδημοκρατίας) ρεύμα μιας αφηρημένης, ίσως ενστικτώδους, κοινωνικής ελευθεροφροσύνης πρέπει να συντάξει η αριστερή παράταξη τα στρατηγικά χαρακτηριστικά της. Μια καλοσχεδιασμένη εναλλακτικότητα.
