Η τελική μορφή της έκθεσης του οικονομολόγου Χρ. Πισσαρίδη, στον οποίο έχει ανατεθεί από την κυβέρνηση η εκπόνηση ενός σχεδίου ανάκαμψης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αποτελεί γεγονός. Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε το σχέδιο «ανεξάρτητη οικονομική έκθεση» και δήλωσε πως «δεν αποτελεί πολιτικό κείμενο ή κυβερνητικό πρόγραμμα»! Μας προκάλεσε, βέβαια, εντύπωση το γεγονός ότι όλη η ανάλυση βασίζεται σε δύο κυβερνητικά ψεύδη που αναπαράγονται ως στατιστικές αλήθειες και τελικά αναρωτιόμαστε: Πόσο ανεξάρτητη, χωρίς ιδεολογική χροιά, είναι στην πραγματικότητα η έκθεση αυτή;
Η πρώτη παραδοχή που γίνεται είναι ότι «το 2014 η ύφεση έδωσε τη θέση της στην ανάπτυξη», ενώ από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι το 2014 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1.998.000 ευρώ συγκριτικά με το 2013. Η δεύτερη είναι πως «η οικονομία ανέκαμπτε πριν από την πανδημία», ενώ το τελευταίο τρίμηνο του 2019 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 274 εκατ. ευρώ συγκριτικά με αυτό του 2018 και συνέχισε την καθοδική του πορεία τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2020, πριν ακόμα την εμφάνιση της πανδημίας στη χώρα μας.
Με τον μανδύα της αριστείας
Το σχέδιο Πισσαρίδη λοιπόν δεν είναι παρά μια προσπάθεια ένδυσης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της Ν.Δ. με τον μανδύα της αριστείας. Ο στόχος του αντικοινωνικού αυτού προγράμματος είναι η διάλυση των κατώτερων και μεσαίων εισοδημάτων, μέσω των αντεργατικών, βαθιά ταξικών μεταρρυθμίσεων που προτείνει. Η στοχοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, αφού η λογική της προστασίας των χαμηλόμισθων, με την πριμοδότησή τους, ώστε να έχουν μια αξιοπρεπή σύνταξη, παύει να υφίσταται.
Θα εστιάσουμε σε ορισμένους βασικούς άξονες της περιβόητης «επιστημονικής έκθεσης». Ο πρώτος πυλώνας, λόγου χάρη, της ασφάλισης, η κύρια σύνταξη δηλαδή, μπαίνει σε μια λογική αναλογικότερης διανομής, οπότε πλέον το σύστημα έχει περισσότερα ανταποδοτικά χαρακτηριστικά. Σκοπός είναι η μείωση της προστασίας όσων βγαίνουν στη σύνταξη με χαμηλότερες αμοιβές και λιγότερα έτη ασφάλισης. Έτσι, θα πληγούν κυρίως όσοι/ες παρέμειναν λόγω κρίσης για πολλά χρόνια εκτός της αγοράς εργασίας.
Την ίδια στιγμή, η επικουρική ασφάλιση ιδιωτικοποιείται με την κατάργηση του αναδιανεμητικού συστήματος και την εφαρμογή του «ατομικού κουμπαρά». Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα δημόσια ταμεία θα στερηθούν τις εισφορές των εργαζομένων, τις οποίες θα διαχειρίζονται πλέον ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Το «ρίσκο» δηλαδή των οικονομικών διακυμάνσεων μετακυλίεται από το κράτος, που αποσύρεται από την εγγυητική του λειτουργία, και μεταφέρεται στον/ην καθένα / καθεμία ατομικά.
Μείωση κόστους εργασίας
Αυτό που επίσης επιδιώκεται είναι η μείωση του κόστους της εργασίας μέσω της μείωσης εκείνου του μέρους του μισθού που αποτελεί τις ασφαλιστικές εισφορές. Τούτο επιτυγχάνεται με τη μείωση της εισφοράς υπέρ ΕΟΠΥΥ και της εισφοράς αλληλεγγύης (υπέρ ΟΑΕΔ). Αυτό θα οδηγήσει σε στέρηση κονδυλίων για το ΕΣΥ, όπως και σε στέρηση πόρων για τη στήριξη των ανέργων, σε μια περίοδο που βγαίνουμε από μια δεκαετή κρίση και οδεύουμε σε μια επόμενη. Ειδικά δε εν καιρώ πανδημίας, που όλοι/ες έχουμε πλέον αντιληφθεί πόσο ζωτικής σημασίας είναι η στήριξη του ΕΣΥ και η οικονομική στήριξη πληττόμενων συμπολιτών μας.
Ακόμη, προβλέπεται ο υπολογισμός των μισθών βάσει της παραγωγικότητας της εργασίας και των επιχειρήσεων και όχι η «αυθαίρετη» αύξησή τους, όπως έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Σε μια εποχή που οι δυνατότητες που πηγάζουν από την τεχνολογική εξέλιξη και την επιστημονική πρόοδο έχουν οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας και σε μεγάλη αύξηση της παραγωγής πλούτου, η κυβέρνηση υπερασπίζεται ένα μοντέλο που στην πράξη δεν πρόκειται να οδηγήσει ποτέ στην αύξηση του μισθού των εργαζομένων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως, κατά την τελευταία δεκαετία της μεγάλης οικονομικής κρίσης, παρά το γεγονός ότι συσσωρεύτηκε πλούτος για τις πολυεθνικές, ο μισθός του/της εργαζόμενου/ης πραγματικά λεηλατήθηκε.
Ο ΟΟΣΑ δείχνει τον δρόμο
Προάγγελος της έκθεσης Πισσαρίδη είναι η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, που εντοπίζει το πρόβλημα για την Ελλάδα τόσο στις κοινωνικές δαπάνες, που είναι πάνω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, όσο και στον λόγο των συνταξιοδοτικών δαπανών προς τις κοινωνικές δαπάνες, που είναι μεγαλύτερος από τον λόγο που αντιστοιχεί στον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το ύψος των συνταξιοδοτικών δαπανών έναντι του συνόλου των κοινωνικών δαπανών ήταν από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν στο όνομα του «εξορθολογισμού» και οδήγησαν σε μειώσεις συντάξεων επί Μνημονίων. Αυτό ακριβώς φωτογραφίζει το σχέδιο Πισσαρίδη, που εισάγει και την ενίσχυση ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, με πρόφαση τη μείωση των δαπανών για το συνταξιοδοτικό. Για να το επιτύχει δε αυτό, χρησιμοποιεί στοιχεία του 2017, με τη δαπάνη στο 16,5%, αντί να χρησιμοποιήσει την αναλογιστική έκθεση του Φεβρουαρίου του 2020, που παρουσίασε η ίδια η Ν.Δ. και αναγνώρισε ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη για το 2019 είχε υποχωρήσει στο 15,4% (με πρόβλεψη 14,6% για το 2020).
Καμία προοπτική δεν μπορεί επομένως να δώσει ένα τέτοιο πρόγραμμα νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης, όποιον μανδύα επιστημονικής ουδετερότητας και αν ενδύεται. Σε καιρό πανδημίας, με τα κινήματα σε αμηχανία, υπό καθεστώς απαγορεύσεων και «παρανομίας», η κυβέρνηση βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία για να εφαρμόσει τον πυρήνα της πολιτικής της, γυρίζοντας την ελληνική κοινωνία χρόνια πίσω, κάνοντας όμως παράλληλα και ένα βήμα μπροστά, καθώς ορισμένες εκ των «μεταρρυθμίσεων» που εισάγονται μέσω της έκθεσης αυτής δεν τόλμησαν να τις εφαρμόσουν προηγούμενες νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, ούτε με το πρόσχημα του Μνημονίου.
Η Νέα Δημοκρατία αξιοποιεί την κρίση ως ευκαιρία για να εφαρμόσει το ακραίο σχέδιό της, να επιτεθεί δηλαδή στην κοινωνική πλειοψηφία ώστε να διασφαλίσει την αύξηση κερδών στους λίγους.
Δωράκια στην οικονομική ελίτ
Τη στιγμή που μετράμε εκατόμβες νεκρών από την πανδημία λόγω της εγκληματικής αδράνειας της κυβέρνησης και έχουμε αύξηση της ανεργίας με νέα λουκέτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει δωράκια στην οικονομική ελίτ και προωθεί ένα αντικοινωνικό σχέδιο, που οξύνει τις ανισότητες.
Δοκιμάζουν την ίδια συνταγή, με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, με αυτήν που μας οδήγησε στην κρίση. Διότι αυτός είναι ο στόχος τους: η ακόμα σφοδρότερη αναδιανομή πλούτου από τα χαμηλότερα στρώματα στους πλούσιους.
Για να είμαστε σε θέση να διεκδικήσουμε μια ζωή με δικαιώματα και αξιοπρέπεια, οφείλουμε να αντιπαρατεθούμε σε αυτό το σχέδιο και να συγκροτήσουμε ένα εναλλακτικό, προοδευτικό σχέδιο, που θα δίνει προοπτική στη νέα γενιά και θα συγκροτεί ένα κοινωνικό κράτος, που θα παρέχει ασφάλεια και σταθερότητα στον κόσμο της εργασίας.
Τα σχέδια των τεχνολαϊκιστών και των αρίστων της λιτότητας δεν χωράνε τις ανάγκες μας!
* Ο Απόστολος Γαβράς και η Μαρία Σίνογλου είναι μέλη Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Βόρειας Αθήνας
