H πρόσφατη απόφαση της Πρυτανείας του Πολυτεχνείου Κρήτης να «αξιοποιήσει» κτήρια που του είχαν παραχωρηθεί στην ιδρυτική του περίοδο για να καλύψει τις στεγαστικές του ανάγκες έχει προκαλέσει πολλή συζήτηση. Δυστυχώς, όμως, τα συμβόλαια, σε αντίθεση με τους νόμους, δεν έχουν αιτιολογική έκθεση...
Οι παλιότεροι θυμόμαστε ότι το 1978, με την ίδρυση του Πολυτεχνείου Κρήτης, απαλλοτριώθηκε μια έκταση παραπάνω από 3.000 στρέμματα στο Ακρωτήρι Χανίων για να καλύψει μακροπρόθεσμα τις κτηριακές του ανάγκες. Στη συνέχεια, εξαιτίας της έλλειψης κτηριακής υποδομής και με παρεμβάσεις της τοπικής κοινωνίας, γενναιόδωρα του παραχωρήθηκαν ιστορικά μνημεία της σύγχρονης αλλά και παλιότερης Ιστορίας του τόπου (Γαλλική Σχολή και κτήριο στο λιμάνι). Για μεγάλο διάστημα, από τότε που πρωτοπήρε φοιτητές, το 1984, γίνονταν μαθήματα στη Γαλλική Σχόλη και στο κτήριο στο λιμάνι, που παράλληλα ικανοποιούσε και τις υπόλοιπες στεγαστικές του ανάγκες. Θυμάμαι το 1990, η πλειονότητα των μελών ΔΕΠ είχε νοικιασμένα γραφεία στο Μέγαρο Πάνθεον.
Όμως, τα πράγματα είναι πια πολύ διαφορετικά. Το Πολυτεχνείο έκρινε ότι δεν του χρειάζονται πια τα συγκεκριμένα κτήρια και μετέφερε βιαστικά την Αρχιτεκτονική Σχoλή και τη Διοίκηση στο Ακρωτήρι. Σήμερα προχωρούν σαν επιχειρηματίες στην «αξιοποίηση» των ιστορικών μνημείων, λες και η Ιστορία των Χανίων είναι περιουσία της συγκλήτου και των πρυτανικών αρχών. Όμως, για κάποιους από εμάς, όλα αυτά ήταν αναμενόμενα. Η σημερινή πρυτανική αρχή εκλέχτηκε με τον Νόμο Διαμαντoπόλου, δηλαδή στην εκλογή ψήφισαν μόνο οι καθηγητές, και εκφράζει απόλυτα την λογική του πανεπιστήμιου-επιχειρηματία που προωθείται δεκαετίες τώρα από επιχειρηματικούς κύκλους στην Ελλάδα, όπως εκπροσωπούνταν από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. Δυστυχώς, δεν δόθηκε επίσημη πολιτική στήριξη από τη Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Χανίων υπέρ του άλλου υποψήφιου «αριστερόστροφου» σχήματος. Ακόμα όμως και με τις αποφάσεις της πρυτανικής αρχής, όπως η μετακίνηση της Αρχιτεκτονικής και της Διοίκησης στο Ακρωτήρι, ελάχιστες ήταν οι φωνές που διατύπωσαν δημόσια την αντίθετη άποψη1. Στο Πολυτεχνείο, η σημερινή πρυτανική αρχή, αν και εκλέχτηκε οριακά με μία ψήφο διαφορά, ουσιαστικά φαίνεται να μην έχει αντιπολίτευση και να δρα ανενόχλητη.
“Στον λόφο που δεσπόζει στο Ενετικό Λιμάνι, ‘Μπαλκόνι των Χανιών’ τον αποκάλεσαν,[...] βρίσκεται το ανεξαργύρωτης ιστορικής μνήμης κτηριακό συγκρότημα με το οποίο το 1985 ‘προικίστηκε’ από την πόλη το Πολυτεχνείο Κρήτης. [...] Σήμερα η διοίκηση του Πολυτεχνείου έρχεται να τα μισθώσει σε ιδιωτική εταιρεία έναντι του ποσού των 360.000 ευρώ τον χρόνο, με σκοπό να μετατραπούν σε πολυτελή ξενοδοχεία.[...] Το Πολυτεχνείο έχει στην ιδιοκτησία του και άλλα ιστορικά κτίρια[...] Συνιστά μέγιστο ατόπημα ενός δημόσιου πνευματικού ιδρύματος να διαχειρίζεται την ιδιοκτησία του, που είναι δημόσιος χώρος, ως προϊόν και όχι ως αγαθό”.2
Το παραπάνω αφορά απόσπασμα κειμένου που υπογράφουν πενήντα σημαντικές προσωπικότητες της χώρας (εντός αυτών και αρκετοί πολίτες του Νομού Χανίων φίλα προσκείμενοι στον ΣΥΡΙΖΑ). Αυτή η ανοικτή επιστολή, αν και μπορούσε να είναι περισσότερο ανοικτή σε πολίτες που αποδεδειγμένα αγωνιούν για την Ιστορία της πόλης μας και για τον ρόλο του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, δείχνει τη σοβαρότητα του θέματος. Η υπόθεση δεν αφορά μόνο ακόμα ένα κληροδότημα που πρέπει να αξιοποιηθεί με επιχειρηματικά κριτήρια, αλλά την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης.
Τέλος, με απογοητεύει, αλλά δεν με εκπλήσσει πια η απουσία παρέμβασης από το ΤΕΕ/ΤΔΚ αλλά και από τους υπόλοιπους φορείς της πόλης μας, ιδιαίτερα από τον Δήμο Χανίων, στα διοικητικά όρια του οποίου ανήκουν τα μνημεία.
Οφείλουμε, ως πολίτες και κοινωνία:
* Να βάλουμε στο «κάδρο» και τη Γαλλική Σχολή.
* Να απαιτήσουμε από το Πολυτεχνείο Κρήτης την εκχώρηση των μνημείων στην πόλη.
* Να διεκδικήσουμε την αξιοποίηση των μνημείων με δράσεις ανάλογες του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (ΚΑΜ) και άλλων.
Τα δημόσια αγαθά δεν μπορεί να στερούνται από την πόλη και τους πολίτες της!
1. (http://www.greekarchitects.gr/gr/οργάνωση-κλάδου/η-αρχιτεκτονική-στα-χανιά-και-αλλού-id9311.
2. http://agonaskritis.gr/%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bb%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b9-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%87%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%89%ce%bd-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%af%ce%bd%ce%bf%cf%85%cf%83/
* Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι M.Sc. ηλεκτρολόγος μηχανικός ΕΜΠ, εργαστηριακό διδακτικό προσωπικό Πολυτεχνείου Κρήτης
