Οι προμήθειες φυσικού αερίου από την Ρωσία που μεταφέρονται στην Ευρώπη για δεκαετίες, παραμένει ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που θέλει να κόψει δια παντός, τους ενεργειακούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Ωστόσο, αυτό το γεγονός έχει προκαλέσει ανησυχία για την πορεία των τιμών στην αγορά ενέργειας στην Ευρώπη καθώς οι τιμές έχουν εκτοξευτεί και ο πληθωρισμός βασανίζει τους καταναλωτές τα τελευταία χρόνια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να δημοσιεύσει σήμερα Τρίτη (6/05) το σχέδιο της για την απαγόρευση σύναψης νέων συμφωνιών για ρωσικό φυσικό αέριο έως το τέλος του τρέχοντος έτους και τη σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων συμβάσεων με τη Μόσχα έως το τέλος του 2027, δήλωσαν τρεις αξιωματούχοι της ΕΕ στο Reuters.
Η Ένωση έχει θέσει ως στόχο να τερματίσει τις εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027 μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022.
Το σχέδιο της Επιτροπής της ΕΕ είναι να προτείνει τον Ιούνιο την απαγόρευση των νέων συμφωνιών εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου αλλά και των «συμβολαίων spot» μέχρι το τέλος του 2025, δήλωσαν οι αξιωματούχοι στο Reuters.
Κατά την ίδια πηγή, το σχέδιο θα περιλαμβάνει και το νομικό πλαίσιο για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου στο πλαίσιο υφιστάμενων συμβάσεων έως το τέλος του 2027, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Οι αξιωματούχοι δεν σχολίασαν περαιτέρω γιατί ενδεχομένως να υπάρξουν αλλαγές μέχρι την ανακοίνωσή του, ενώ σημείωσαν ότι το νομικό πλαίσιο, θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ενισχυμένη πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ.
Η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στις ρωσικές μεταφορές άνθρακα και πετρελαίου μέσω θαλάσσης, αλλά όχι στο φυσικό αέριο λόγω μέσω των αγωγών της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, οι οποίες συνεχίζουν να λαμβάνουν ρωσικές προμήθειες επικαλούμενες ότι η μετάβαση σε άλλους προμηθευτές, θα ανέβαζε τις τιμές της ενέργειας. Υπενθυμίζεται, ότι οι κυρώσεις απαιτούν ομόφωνη έγκριση και από τις 27 χώρες της ΕΕ.
Περίπου το 19% του φυσικού αερίου της Ευρώπης εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, μέσω του αγωγού TurkStream και των μεταφορών υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από το περίπου 40% που παρείχε η Ρωσία πριν από το 2022. Αλλά οι Ευρωπαίοι αγοραστές εξακολουθούν να έχουν συμβάσεις «take-or-pay» με την Gazprom, οι οποίες απαιτούν από εκείνους που αρνούνται τις παραδόσεις φυσικού αερίου να πληρώσουν για μεγάλο μέρος των συμβατικών ποσοτήτων.
Η Επιτροπή φέρεται να έχει αξιολογήσει το νομικό πλαίσιο ώστε οι ευρωπαϊκές εταιρείες «να σπάσουν» τα υφιστάμενα ρωσικά συμβόλαια φυσικού αερίου χωρίς να αντιμετωπίσουν οικονομικές κυρώσεις.
Όμως, οι αξιωματούχοι της ΕΕ δεν διευκρίνισαν πώς θα υλοποιηθεί στην πράξη το σχέδιο αυτό.
Ενώ, στις Βρυξέλλες δικηγόροι δήλωσαν ότι θα ήταν δύσκολο να επικαλεστεί κανείς «ανωτέρα βία» για να εγκαταλείψει αυτές τις συμφωνίες και ότι οι αγοραστές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κυρώσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Rystad Energy τα «συμβόλαια spot» αποτελούν περίπου το 31% του ρωσικού LNG που αγόρασε η Ευρώπη το 2024.
Καθώς, η Ένωση προσπαθεί να κόψει τους ενεργειακούς δεσμούς δεκαετιών με τη Ρωσία, την ίδια στιγμή έχει δηλώσει πρόθυμη να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό LNG, «ικανοποιώντας» έτσι τον Ντόναλντ Τραμπ που έχει απαιτήσει από την Ευρώπη την συρρίκνωση του εμπορικού πλεονάσματος με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Επιτροπή ανησυχεί επίσης για τις τιμές της ενέργειας και έχει δηλώσει ότι οποιαδήποτε μέτρα για τον περιορισμό των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών πρέπει να πλήττουν περισσότερο τη Μόσχα παρά την ΕΕ και να λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στο κόστος των καυσίμων.
Οι ΗΠΑ πιέζουν τη Ρωσία για «συμφωνία ειρήνης» στην Ουκρανία, η οποία, αν επιτευχθεί, θα μπορούσε να ανοίξει εκ νέου την πόρτα στη ρωσική ενέργεια και να χαλαρώσει τις κυρώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αρχικά προγραμματίσει να δημοσιεύσει τον οδικό χάρτη και το σχέδιο της τον Μάρτιο, αλλά το καθυστέρησε εν μέρει λόγω της αβεβαιότητας γύρω από αυτές τις εξελίξεις.
