Ετος υπερκερδών φαίνεται πως ήταν και το 2023 για τον κλάδο της διύλισης, με την κερδοφορία να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, πιο προσγειωμένα βέβαια έναντι της αντίστοιχης του 2022 που ήταν έτος-ρεκόρ με τεράστιες αποδόσεις, ενώ η κυβέρνηση Ν.Δ. κοιτάει από την άλλη μεριά, καθώς σήμερα δεν προτίθεται να προκρίνει ούτε τη μίνιμουμ εισφορά που επέλεξε για τα προπέρσινα κέρδη.
Από τα οικονομικά αποτελέσματα 2023 που ανακοίνωσε προχθές η Helleniq Energy (πρώην ΕΛ.ΠΕ.) προκύπτουν προ φόρων κέρδη στα 604 εκατ. ευρώ, μειωμένα μεν σε σχέση με τα ρεκόρ του 2022 (περίπου -57%), αλλά αυξημένα έναντι του 2021 κατά σχεδόν 50%. Αν, μάλιστα, ληφθεί υπόψη το σημείο αναφοράς που θέτει ο κανονισμός της Ε.Ε. (2022/1854) για τον προσδιορισμό των υπερκερδών που υπολογίζεται στην έκτακτη εισφορά «αλληλεγγύης» για τις εταιρείες ενέργειας, δηλαδή ο μέσος όρος των κερδών της περιόδου 2018-2021 συν 20% (ήτοι 120,4 εκατ.), τότε τα επιπλέον κέρδη ανέρχονται σε 483,6 εκατ.
Επί αυτών ακόμα και με τον ελάχιστο συντελεστή 33% της Ε.Ε. -επιλογή της κυβέρνησης για το 2022- θα μιλάγαμε για εισφορά της τάξεως των 160 εκατ. μόνο από τα ΕΛ.ΠΕ. Αν δεν φορολογούνταν με συντελεστή 90% όπως έγινε στην ηλεκτροπαραγωγή -και αποτελούσε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.-, τότε το ποσό αυτό θα ανέβαινε στα 435,3 εκατ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, ανάλογη εικόνα υπερκερδών αναμένεται να εμφανίσουν για το 2023 και τα οικονομικά μεγέθη της έτερης εταιρείας του κλάδου, Motor Oil. Επομένως, το Δημόσιο θα μπορούσε να εξασφαλίσει συνολικά τουλάχιστον 320-350 εκατ., προς κάλυψη κοινωνικών αναγκών, όταν μάλιστα η μόνιμη επωδός της κυβέρνησης είναι τα όρια των δημοσιονομικών αντοχών.
Οι αγορές, σύμμαχος των υπερκερδών
Θυμίζουμε ότι πρόπερσι τα υπερκέρδη πραγματικά βρέθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη για τις εταιρείες του κλάδου, λόγω κυρίως της εκτόξευσης των περιθωρίων διύλισης σε ιστορικά υψηλά, ενώ η έκρηξη στις τιμές των καυσίμων προκάλεσε ασφυξία σε νοικοκυριά, παραγωγικούς κλάδους και επιχειρήσεις.
Βασικό συστατικό των «ουρανοκατέβατων» κερδών είναι ακριβώς ότι τα δημιουργούν οι συνθήκες που επικρατούν στις διεθνείς αγορές (εν προκειμένω τα αυξημένα περιθώρια διύλισης) και λιγότερο το αμιγώς δικό τους πεδίο δραστηριοποίησης.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία των ΕΛ.ΠΕ., παρά την υποχώρηση των περιθωρίων διύλισης από τα επίσης επίπεδα-ρεκόρ του 2022 (21,2 δολάρια/βαρέλι), εντούτοις και πέρυσι βρέθηκαν ψηλά, στα 17,4 δολάρια, παραμένοντας σχεδόν διπλάσια έναντι του μέσου όρου της τετραετίας αναφοράς (2018-2021) που θέτει η Ε.Ε. (8,75 δολάρια).
Καμία διάθεση για εισφορά
Πάντως, πρόσφατα στη Βουλή διά στόματος υφυπουργού Οικονομικών κατέστη σαφές ότι δεν υπάρχει... διάθεση για επέκταση της εισφοράς με φορολόγηση των διυλιστηρίων και επί των υπερκερδών 2023 -δυνατότητα που παρέχει ο ευρωπαϊκός Κανονισμός στα κράτη-μέλη- θεωρώντας προφανώς πως ό,τι έδωσαν έδωσαν οι εταιρείες.
Αλλωστε όσο διευρύνεται η συμμετοχή ιδιωτών στα ΕΛ.ΠΕ. και υποχωρεί η αντίστοιχη του Δημοσίου, όπως είναι το πλάνο της κυβέρνησης για τον όμιλο, περισσότερα κέρδη ίσον μεγαλύτερες αποδόσεις (μερίσματα) για τους μετόχους.
Ως προς την εισφορά 2022, εξακολουθεί να προκαλεί αίσθηση η μυστηριώδης εξαφάνιση περίπου 200 εκατ. από τους αρχικούς υπολογισμούς των εταιρειών μέχρι το τελικό ποσό που βεβαιώθηκε.
