Σε περίπου 30.000 υπολογίζονται οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που είδαν στις 31 Ιανουαρίου επιπλέον χρήματα στον μισθό τους από την επαναφορά των τριετιών, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου ο αριθμός των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα που θα έχει αντίστοιχες αυξήσεις δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 80.000. Με αυτά τα δεδομένα το αφήγημα της κυβέρνησης, σύμφωνα με το οποίο θα υπάρξει σημαντική και μάλιστα διπλή ενίσχυση στους μισθούς των εργαζομένων το 2024, δεν επιβεβαιώνεται.
Ο νέος αυξημένος κατώτατος μισθός (+5%) από την 1η Απριλίου, που θα ανεβάσει τις αποδοχές από τα 780 ευρώ μεικτά στα 820 ευρώ, αφορά περί τους 600.000 εργαζόμενους. Ωστόσο, η επιπλέον ενίσχυση από 10% έως 30% από την επάνοδο των τριετιών προβλέπεται κάτω από συγκεκριμένες και αυστηρές προϋποθέσεις, οι οποίες ουσιαστικά λειτουργούν ως «κόφτες», περιορίζοντας σημαντικά τον αριθμό των εργαζομένων που θα επωφεληθούν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι εργαζόμενοι που θα λάβουν προσαύξηση στις αποδοχές τους μέσα στο 2024 δεν θα ξεπεράσουν το 15% όσων αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Συλλογικές συμβάσεις έχει μόνο το 10%
Πρώτος ανασχετικός παράγοντας προκειμένου να λάβει ένας εργαζόμενος προσαύξηση του μισθού του λόγω προϋπηρεσίας είναι να βρίσκεται σε ισχύ συλλογική σύμβαση εργασίας η οποία να προβλέπει και την αύξηση του επιδόματος προϋπηρεσίας. Οι συλλογικές συμβάσεις που βρίσκονται σε ισχύ εμπεριέχοντας και τη συγκεκριμένη πρόβλεψη δεν ξεπερνούν το 10% και αφορούν συγκεκριμένους κλάδους (τράπεζες, τουρισμός, επισιτισμός, ναυτιλία). Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι από το 2012 και μετά δεν είχαν προχωρήσει σε γνωστοποίηση της προϋπηρεσίας τους, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να μην υπάρχουν σαφή στοιχεία όσον αφορά τον αριθμό των δικαιούχων του επιδόματος προϋπηρεσίας.
Πάγωμα αν η ανεργία είναι πάνω από 10%
Με αυτά τα δεδομένα, η πλειονότητα των εργαζομένων που μπήκε στην αγορά εργασίας μετά το 2012 θα αρχίζει από φέτος να «χτίζει» τα έτη που απαιτούνται για τη συμπλήρωση της πρώτης τριετίας, δηλαδή θα δει αύξηση των αποδοχών από το 2027. Κι εδώ όμως υπάρχει πρόβλεψη που μπορεί να «παγώσει» και πάλι το επίδομα προϋπηρεσίας, καθώς αν την 1η Ιανουαρίου 2027 η ανεργία είναι άνω του 10%, θα ανασταλεί η ισχύς των διατάξεων και θα παραμείνουν «παγωμένες» οι τριετίες έως ότου πέσει το ποσοστό.
Συμψηφισμός με τις... αυξήσεις
Οι «κόφτες» ωστόσο που μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τον αριθμό των εργαζομένων από το επίδομα προϋπηρεσίας έχουν και εισοδηματικά χαρακτηριστικά, καθώς αν υπάρχουν αποδοχές πάνω από τα όρια του κατώτατου μισθού, το επίδομα προϋπηρεσίας συμψηφίζεται ή περικόπτεται. Συγκεκριμένα:
α. Για όσους εργαζόμενους είδαν αυξήσεις στους μισθούς ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023 και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα είτε στον κατώτατο είτε σε αυτά που ορίζονται στις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας η προσαύξηση του επιδόματος θα συμψηφιστεί με τα καταβαλλόμενα.
β. Αν ο εργαζόμενος στο ενδιάμεσο (δηλαδή μέχρι το 2027) πάρει αύξηση στον μισθό του, ο εργοδότης θα προσμετρήσει αυτή την αύξηση στο ποσοστό που θα προκύψει από το δικαίωμα της τριετίας. Δηλαδή η αύξηση του κατώτατου μισθού το 2024 ή και τα επόμενα έτη θα αφαιρεί μέρος της τριετίας που δικαιούται ο εργαζόμενος.
Χάνεται μια 12ετία εργασία
Οι τριετίες, όπως αναφέραμε, θα χτίζονται για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων από 1/1/2024, επομένως διαγράφονται 12 χρόνια εργασίας. Έτσι, ένας εργαζόμενος με 11 χρόνια προϋπηρεσία, αντί να παίρνει σήμερα 1.014 ευρώ, θα πάρει 858 ευρώ το 2027, όταν και θα συμπληρώσει την πρώτη τριετία.
Επιπλέον, η μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων ακόμα κι όταν συμπληρώσει τριετία, από το 2027 και μετά θα αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο η αύξηση της τριετίας να συμψηφίζεται με τον μισθό. Για παράδειγμα, εργαζόμενος που σήμερα αμείβεται με 860 ευρώ, όταν συμπληρώσει τριετία, το 2027, δεν θα πάρει καμία αύξηση, αφού η προσαύξηση της τριετίας που υπολογίζεται στον κατώτερο μισθό (780x10%=858 ευρώ) θα είναι μικρότερη του μισθού που ήδη παίρνει, οπότε θα πρέπει να περιμένει το 2030 για να πάρει την επόμενη τριετία. Με την ίδια λογική, εργαζόμενος με μισθό σήμερα 1.015 ευρώ δεν πρόκειται να πάρει ποτέ αύξηση (στις τρεις τριετίες ο μισθός διαμορφώνεται στα 780x30%=1.014 ευρώ). Ωστόσο, οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και εργάζονταν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πριν από τον Φεβρουάριο του 2012 (από δύο χρόνια και πάνω) θα λάβουν αύξηση 10% όταν συμπληρώσουν τριετία μέσα στο 2024. Έτσι, στον μισθό των 780 ευρώ η αύξηση θα είναι 78 ευρώ. Αν συμπληρώνουν δύο τριετίες, θα πάρουν 156 ευρώ αύξηση. Αν όμως αντί για τον κατώτατο έχουν μισθολογικές αποδοχές 850 ευρώ, τότε θα λάβουν 86 ευρώ και όχι 156.
