Παρά την επικοινωνιακή προσπάθεια Μητσοτάκη στο Νταβός να δημιουργήσει κλίμα ευφορίας για την ελληνική οικονομία, υπάρχει μια σειρά στοιχείων τα οποία δείχνουν ότι θα είναι δύσκολη η φετινή χρονιά. Οι γεωπολιτικές προκλήσεις και άλλες απειλές, όπως του πληθωρισμού, αλλά και η σπουδή της κυβέρνησης να θέσει εκτός μάχης τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, χρέη) αποτελούν επικίνδυνα σημάδια. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, ως προς την οικονομική δραστηριότητα, ο όγκος στο λιανεμπόριο (χωρίς τα καύσιμα) έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος, την ώρα που πληθωρισμός αυξάνεται. Παράλληλα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει υποχωρήσει, κάτι που αποτυπώνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Οι κίνδυνοι στην ελληνική οικονομία
Οι κίνδυνοι για το 2024 υφίστανται και, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Eurobank, είναι οι εξής: Πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων στα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, μεγαλύτερη του αναμενόμενου παραμονή των επιτοκίων στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα λόγω νέας έξαρσης του πληθωρισμού, μικρότερη του αναμενόμενου ανάκαμψη των οικονομιών και σημαντικών εμπορικών εταίρων της Ελλάδας, πιθανή καθυστέρηση στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και πιθανές φυσικές καταστροφές.
Μακροπρόθεσμα οι προκλήσεις είναι σημαντικές και συνδέονται με τον τομέα της προσφοράς. Η όποια αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω του δημογραφικού προβλήματος και της μείωσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, λόγω των χαμηλών επενδύσεων και λόγω παραγόντων που σχετίζονται με τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Δυναμική ανόδου στον πληθωρισμό
Παράλληλα, η δυναμική που αναπτύχθηκε κατά τους προηγούμενους μήνες προκαλεί προβληματισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι τους τελευταίους επτά μήνες, ήτοι από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, ο πληθωρισμός δεν ακολουθεί μια εμφανή καθοδική τροχιά. Τουναντίον, κυμαίνεται γύρω από έναν μέσο όρο της τάξης του 3,2% σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank. Για το 2024, η εκτίμηση της Τραπέζης της Ελλάδος για την αύξηση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή είναι στο 3%, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο 2,8% και ακολουθούν με 2,6% η μέση εκτίμηση της αγοράς και ο κρατικός προϋπολογισμός 2024.
Το πρόβλημα στο λιανεμπόριο
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 2,2% τον Οκτώβριο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου του 2023. Ενώ ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών (κύκλος εργασιών σε τρέχουσες τιμές) παρουσίασε αύξηση 0,1% τον Οκτώβριο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου του 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου του 2023 σημείωσε μείωση 1,8%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 1,4% τον Οκτώβριο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου του 2023.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της Ελλάδας τον Οκτώβριο σημείωσε μείωση 6,3%, καθώς ο τζίρος κινήθηκε πτωτικά σε όλα ανεξαιρέτως τα επιμέρους καταστήματα. Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε μείωση 6,3% τον Οκτώβριο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου του 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου του 2023 σημείωσε μείωση 3,3%.
Υποχωρούν οι προσδοκίες στη βιομηχανία
Η αβεβαιότητα για το οικονομικό περιβάλλον παραμένει, κι αυτό διατυπώνεται σε ερώτηση που αφορά την ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της βιομηχανίας (ΙΟΒΕ).
Τον Δεκέμβριο το 50% των επιχειρήσεων θεώρησε πως αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, έναντι 55% τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε τον Δεκέμβριο και διαμορφώνεται στις 106,0 μονάδες, από 106,4 μονάδες τον Νοέμβριο. Στους επιμέρους επιχειρηματικούς δείκτες καταγράφεται υποχώρηση των προσδοκιών στη βιομηχανία, ενώ στους υπόλοιπους τομείς σημειώνεται μικρή βελτίωση.
Οι επιχειρήσεις στους διάφορους κλάδους, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, κινούνται σε ένα πλαίσιο της ελληνικής οικονομίας που είναι σταθερότερη και ισχυρότερη απ’ ό,τι πριν από λίγα χρόνια, όμως το κόστος τους αυξάνεται και η ζήτηση αναμένεται πως θα πιεστεί λόγω και του συνεχιζόμενου πληθωρισμού.
