Τη δυνατότητα να διαμορφώνουν ελεύθερα τις τιμές τους, περιλαμβάνοντας μάλιστα και ένα είδος ρήτρας που καλείται μηχανισμός διακύμανσης και συνδέεται άμεσα με τις συνθήκες που επικρατούν στις χονδρεμπορικές-χρηματιστηριακές αγορές, δίνει στους προμηθευτές ρεύματος το πολυδιαφημιζόμενο από την κυβέρνηση της Ν.Δ. ενιαίο ή ειδικό τιμολόγιο, που θα τεθεί σε ισχύ σε περίπου πεντέμισι εβδομάδες (από 1ης/1/2024), οπότε και οι καταναλωτές καλούνται να επιβιώσουν στον ανταγωνισμό, με την ακρίβεια να είναι μάλλον δεδομένη.
Επιβεβαιώνεται εκ νέου, όπως έχει γράψει η ΑΥΓΗ, ότι ο μοναδικός ρόλος του συγκεκριμένου τιμολογίου είναι η δυνατότητα σύγκρισης που θα δίνει στους καταναλωτές και μια... αίσθηση διαφάνειας, επειδή η διαμόρφωσή του θα βασίζεται σε θεσμοθετημένο, ενιαίο τύπο για όλους τους προμηθευτές, κάτι πάντως που μένει να φανεί στην πράξη. Επομένως, δεν επηρεάζει τη διαμόρφωση των τιμών, που θα είναι ελεύθερη, και το φθηνότερο ή το ακριβότερο τιμολόγιο θα ορίζεται από τις διακυμάνσεις της αγοράς και τον ανταγωνισμό μεταξύ των παικτών. Πάντως και αυτό το τιμολόγιο θα ενσωματώνει τα πάντα, δηλαδή πάγια, εκπτώσεις και πορεία της χονδρεμπορικής αγοράς. Μετά τον σάλο που είχε προκαλέσει η καταχρηστική και αδιαφανής ρήτρα, η οποία εφαρμόστηκε ανεξέλεγκτα (2021-2022), τώρα δίνεται προσοχή στις πτυχές της ενημέρωσης και της συγκρισιμότητας για τον καταναλωτή - και όχι στο διά ταύτα, δηλαδή στις τιμές.
Ελεύθερη διαμόρφωση τιμών
Σύμφωνα με την αναμενόμενη απόφαση του ΥΠΕΝ, που δημοσιοποιήθηκε τελικά χθες για το περίφημο πράσινο τιμολόγιο, η τελική τιμή προμήθειας, που θα ανακοινώνεται κάθε μήνα κατανάλωσης (έως την 1η), θα προκύπτει από τη «σούμα» της βασικής τιμής προμήθειας, παγίων/εκπτώσεων και ενός μηχανισμού διακύμανσης. Η βασική τιμή προμήθειας ορίζεται ελεύθερα από τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ το συγκεκριμένο τιμολόγιο μπορεί να έχει και πάγια χρέωση (πάγιο) που θα φτάνει έως και τα 5 ευρώ/μήνα (σ.σ.: πρόκειται για αύξηση, κυρίως, που πέρασαν οι προμηθευτές από το περσινό καλοκαίρι και πλέον παγιώνεται), καθώς και εκπτώσεις, εφόσον όμως δεν συνδέονται με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού. Προβλέπεται ότι η βασική τιμή θα παραμένει σταθερή τουλάχιστον για έξι μήνες, ενώ η πάγια χρέωση και οι εκπτώσεις μπορούν να τροποποιούνται κάθε μήνα, αφού ανακοινωθούν από τους προμηθευτές στις ιστοσελίδες τους και κάνουν ενημέρωση στον πρώτο λογαριασμό κατανάλωσης, που ακολουθεί την τροποποίηση.
Ρήτρα με άλλα λόγια
Παράλληλα, εισάγεται ένας μηχανισμός διακύμανσης, για τον ορισμό του οποίου λαμβάνονται υπόψη:
- Ενας συντελεστής προσαύξησης, το ύψος του οποίου επίσης επιλέγεται ελεύθερα από τον προμηθευτή.
- Ο μέσος όρος των ημερήσιων τιμών εκκαθάρισης αγοράς επόμενης ημέρας (η βασική χονδρεμπορική αγορά) του προηγούμενου από τον μήνα κατανάλωσης.
- Τα όρια της περιοχής ασφαλείας, εντός της οποίας δεν ενεργοποιείται ο μηχανισμός (και άρα τότε η χρέωση διαμορφώνεται με βάση τη βασική τιμή). Ο προμηθευτής επιλέγει το πλαφόν και το πλανσέ (το άνω και το κάτω όριο, δηλαδή) μη ενεργοποίησης του μηχανισμού. Ο μηχανισμός ενεργοποιείται όταν η τιμή εκκαθάρισης της αγοράς του προηγούμενου μήνα είναι μικρότερη του κάτω ορίου ή μεγαλύτερη του άνω ορίου. Και τα όρια αυτά επιλέγονται ελεύθερα από κάθε προμηθευτή. Οι συντελεστές των ορίων που τίθενται παραμένουν σταθεροί κατ’ ελάχιστον για τρεις μήνες και μετά το διάστημα αυτό μπορούν να τροποποιηθούν, κατόπιν ανακοίνωσης στις ιστοσελίδες των προμηθευτών και κοινοποίησης στη Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) έναν μήνα πριν εφαρμοστούν.
Θυμίζουμε ότι και η ρήτρα αναπροσαρμογής αντανακλούσε ακριβώς τα κόστη της χονδρεμπορικής τιμής (κόστος παραγωγής-διεθνείς τιμές) και ενεργοποιούνταν με βάση τα άνω και τα κάτω όρια που είχαν θέσει οι προμηθευτές, ώστε όταν υπήρχαν έντονες διακυμάνσεις στη χονδρεμπορική, οι διαφορές των τιμών (σ.σ.: τελικά, μόνο οι αυξήσεις) να μετακυλίονται στους καταναλωτές. Κάπως έτσι γιγαντώθηκαν οι λογαριασμοί των νοικοκυριών την περίοδο 2021-2022 - προ έκτακτων μηχανισμών.
Ολοι οι προμηθευτές θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά το ειδικό τιμολόγιο όλο το 2024 (από το 2025 μπορούν απλώς να το προσφέρουν), στο οποίο θα γίνεται αυτόματη μετάπτωση των καταναλωτών που δεν έχουν επιλέξει «ενεργά» νέο τιμολόγιο. Οι καταναλωτές μπορούν να προβάλουν την αντίρρησή τους σχετικά με την «αυτόματη» μετάπτωσή τους στο ειδικό τιμολόγιο έως τις 31/1/2024 - δόθηκε, δηλαδή, παράταση ενός μήνας σε σχέση με τις αρχικές ανακοινώσεις.
