Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για την οικονομία είχαν την ευκαιρία να αναγνώσουν οι Έλληνες πίσω από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης το προηγούμενο δεκαπενθήμερο στη Θεσσαλονίκη.
Όπως επίσης μπόρεσαν να αναγνώσουν και δύο διαμετρικά αντίθετες προτάσεις για τα μέτρα εκείνα τα οποία θα μπορούν να στηρίξουν τα εισοδήματα είτε υπό μορφήν προφύλαξης της αγοραστικής δυνατότητας των καταναλωτών, η οποία πλήττεται από το κύμα ακρίβειας, είτε ως ανακούφιση των φορολογουμένων από δυσανάλογα σε σχέση με τις δυνατότητές τους βάρη, αλλά και εκείνα τα μέτρα τα οποία θα ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα.
Πρωτίστως, όμως, η ελληνική κοινή γνώμη είχε την ευκαιρία να αντιληφθεί επακριβώς ποιο είναι εν τέλει το κοινό στο οποίο απευθύνθηκε καθένας εκ των δύο πολιτικών αρχηγών. Ειδικά δε όσον αφορά αυτό το τελευταίο, τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του κοινού στο οποίο απευθύνθηκε ο Κ. Μητσοτάκης, που δεν ήταν άλλο από την οικονομική ελίτ, είναι δύο:
1. Η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Ενώ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε τη μεγαλύτερη μείωση από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο φόρος, αμέσως μετά τις εκλογές του 2019 η κυβέρνηση της Ν.Δ. νομοθέτησε τη μείωση του συμπληρωματικού φόρου για όσους έχουν περιουσία άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ, κάτι που στοίχισε στο Ελληνικό Δημόσιο 25 εκατομμύρια ευρώ.
Συνεπής προς το κοινό στο οποίο απευθύνεται, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε φέτος στη ΔΕΘ ότι θα καταργήσει εντελώς τον συμπληρωματικό φόρο που επιβάλλεται σε περιουσίες με άθροισμα άνω των 250.000 ευρώ. Διέλυσε έτσι τις όποιες αμφιβολίες εξακολουθούσε να έχει ένα μέρος της κοινής γνώμης για το ποιο είναι εν τέλει το τμήμα του πληθυσμού στο οποίο απευθύνεται η Ν.Δ.
2. Η αύξηση του αφορολογήτου στο πρωτοφανώς υψηλό όριο των 800.000 ευρώ για δωρεές και γονικές παροχές (και έως 1,6 εκατ. ευρώ προκειμένου για δύο γονείς), το οποίο για τους πιο εξοικειωμένους περί τα φορολογικά αποτελεί έναν ιδανικό τρόπο να αποφύγουν τα τεκμήρια οι έχοντες.
Από την 1η Οκτωβρίου ένας γονέας δεν θα πληρώνει φόρο εφόσον η αξία της ακίνητης περιουσίας που μεταβιβάζει στα παιδιά του δεν υπερβαίνει τα 800.000 ευρώ. Εφόσον η μεταβίβαση πραγματοποιείται και από τους δύο γονείς, το αφορολόγητο ανεβαίνει στα 1,6 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι σήμερα οι γονικές παροχές από γονείς σε παιδιά είναι αφορολόγητες έως 150.000 ευρώ. Από 150.000 ευρώ και πάνω εφαρμόζεται κλίμακα φορολόγησης, με φόρο 1% από 150.000 έως 300.000 ευρώ, με φόρο 5% από 300.000 ευρώ έως 600.000 ευρώ, ενώ για ποσά άνω των 600.000 ευρώ προκύπτει φόρος 10%.
Στον αντίποδα ο Αλέξης Τσίπρας απευθύνθηκε κυρίως στους μη έχοντες, αλλά και στη μεσαία τάξη, την οποία επεκαλείτο μεν προεκλογικά η Ν.Δ., για να την «ξεχάσει» ωστόσο την τελευταία διετία. Πιο ενδεικτική πρόταση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ είναι η μερική διαγραφή του ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε στο διάστημα της πανδημίας για φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις και αγρότες.
Η προστασία των πολιτών από την ακρίβεια
Εντελώς διαφορετική είναι η φιλοσοφία Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ ως προς την πολιτική μείωσης των έμμεσων φόρων, που θα μπορεί να ανακουφίσει τα ελληνικά νοικοκυριά από το ενσκήψαν κύμα ακρίβειας, καθώς μεγάλες απώλειες στην αγοραστική δυνατότητα των Ελλήνων καταναλωτών φέρνει το τεράστιο κύμα ανατιμήσεων που εμφανίστηκε τον Αύγουστο, με την ακρίβεια να πλήττει βασικά αγαθά του «καλαθιού της νοικοκυράς», μερικά μάλιστα από τα οποία καταγράφουν αύξηση σε διψήφια ποσοστά.
Η εικόνα στην αγορά δείχνει πως έχει χαθεί κάθε έλεγχος αντιμετώπισης της ακρίβειας, με την κυβέρνηση έως τώρα να παραμένει θεατής του τσουνάμι ανατιμήσεων, αλλά και χωρίς να έχει πείσει ότι διαθέτει έστω κάποιο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου που ροκανίζει τα εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών.
Ενδεικτικά, οι ανατιμήσεις τον Αύγουστο έναντι του 2020, που φθάνουν ακόμη και το 91% στο φυσικό αέριο, κυμαίνονται σε διψήφια ποσοστά και συγκεκριμένα στο 28,9% στο πετρέλαιο θέρμανσης, στο 21,5% στα νωπά λαχανικά, στο 17,6% στα βρώσιμα έλαια και 7,1% στο ελαιόλαδο, στο 17,4% σε καύσιμα και λιπαντικά, στο 12,2% σε αρνί και κατσίκι και στο 11,4% σε ξενοδοχεία. Ακόμη καταγράφεται άνοδος κατά 8,0% στα ψάρια, κατά 4,2% στα φρούτα, κατά 4,5% στα πουλερικά και κατά 3,4% στα τυριά.
Στα καύσιμα επί παραδείγματι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εξήγγειλε ότι αυξάνεται το ποσό της ενίσχυσης για το επίδομα θέρμανσης κατά 20% ή κατά 15 εκατ. ευρώ, καθώς, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, για την περίοδο του 2020 - 2021 διετέθησαν 75 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση αυτή στο επίδομα θέρμανσης κατά 20% (όταν μόλις προ ημερών η ΕΛ.ΣΤΑΤ. ανακοίνωσε ότι τον Αύγουστο το φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 91%, το δε πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9%) δεν καλύπτει ασφαλώς τις απώλειες των εισοδημάτων από την ακρίβεια στη θέρμανση.
Στον αντίποδα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εξήγγειλε το προηγούμενο Σάββατο από του βήματος της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης ένα τετραπλό πακέτο αντιμετώπισης του κύματος ακρίβειας στο ρεύμα, το οποίο και περιλαμβάνει:
1. Τη ριζική μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, κίνησης, καθώς και στη βενζίνη, στα κατώτατα όρια που προβλέπει η Ε.Ε.
Σημειώνεται ότι σήμερα ο ΕΦΚ κυμαίνεται στα 280 ευρώ ανά 1.000 lt για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (diesel) θέρμανσης με κατώτατο όριο από την Ε.Ε. τα 21 ευρώ ανά 1.000 lt, για την αμόλυβδη βενζίνη στα 700 ευρώ ανά 1.000 με κατώτατο όριο από την Ε.Ε. τα 359 ευρώ ανά 1.000 lt και για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (diesel) κινητήρων στα 410 ευρώ ανά 1.000 lt με κατώτατο όριο από την Ε.Ε. τα 330 ευρώ ανά 1.000 lt.
Αυτό πρακτικά σημαίνει μείωση 20% για το πετρέλαιο κίνησης, μείωση 50% για βενζίνη και μεγάλη μείωση 93% -σχεδόν αναστολή- για το πετρέλαιο θέρμανσης.
2. Ρύθμιση της αγοράς ενέργειας από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και την Επιτροπή Ανταγωνισμού, ώστε να σταματήσει η κερδοσκοπία των καρτέλ και να μειωθούν τα τιμολόγια.
3. Επαναφορά του κοινωνικού τιμολογίου ώστε να μειωθούν δραστικά τα ποσά στους λογαριασμούς της ΔΕΗ για τα λαϊκά νοικοκυριά.
Ακριβή θέρμανση όπως τον χειμώνα του 2013
4. Επέκταση του επιδόματος θέρμανσης, ιδιαίτερα στη βόρεια Ελλάδα και στις ορεινές περιοχές, λόγω του πιο ψυχρού και μεγαλύτερου σε διάρκεια χειμώνα.
Σημειώνεται ότι και επί της προηγούμενης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, εκείνης του Αντώνη Σαμαρά, το υπουργείο Οικονομικών είχε κινηθεί στην αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που προτείνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ, αυξάνοντας τότε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, με αποτέλεσμα τα ελληνικά νοικοκυριά να περάσουν έναν εφιαλτικό χειμώνα, καίγοντας ακόμη και ξύλινες καρέκλες των καφενείων, μελαμίνες, παλέτες και τα μαδέρια αφύλακτων οικοδομών επιβαρύνοντας το περιβάλλον του Λεκανοπεδίου με την ανυπόφορη όσο και ανθυγιεινή αιθαλομίχλη.
Όσον αφορά την κυβερνητική εξαγγελία της επιδότησης, τουλάχιστον για το τέταρτο τρίμηνο του 2021, του συνόλου του πληθυσμού για τις πρώτες 300 kWh, με ποσό 30 ευρώ/MWh, το προβλεπόμενο κόστος των 150 εκατ. ευρώ είναι αμελητέο ποσόν σε σύγκριση με την προβλεπόμενη απώλεια εισοδήματος από τις πολύ μεγάλες αυξήσεις στο ρεύμα.
Εισφορά αλληλεγγύης
Οι διαφοροποιήσεις των εξαγγελιών κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ, όσον αφορά το βάρος που αναλαμβάνουν οι Έλληνες φορολογούμενοι από το «χαράτσωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης, είναι δύο.
* Η πρώτη έχει να κάνει με τη διάρκεια της ελάφρυνσης. Ο μεν Αλέξης Τσίπρας υποσχέθηκε κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, άρα οριστική απαλλαγή των φορολογουμένων από το εν λόγω χαράτσι, ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης αρκέστηκε σε απλή αναστολή της ειδικής εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων για το 2022.
* Η δεύτερη διαφοροποίηση έχει να κάνει με τους ευεργετούμενους. Ο πρωθυπουργός εξαιρεί από την ελάφρυνση τους συνταξιούχους και το Δημόσιο, ενώ ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους όσοι διαθέτουν ετήσιο εισόδημα έως 40.000 ευρώ είτε πρόκειται για μισθωτούς, είτε ακόμη για συνταξιούχους, για δημοσίους υπαλλήλους, για αγρότες ή για αυτοαπασχολούμενους, ανεξάρτητα από το από πού προέρχεται το εισόδημά τους.
Επιπλέον ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε και για μείωση προοδευτικά του συντελεστή για εισοδήματα έως 65.000 ευρώ.
Η μεν εξαγγελία του Κ. Μητσοτάκη (αν και αυτή έχει ήδη ανακοινωθεί και έχει προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο έως το 2022) σημαίνει κόστος για το Δημόσιο ύψους 767 εκατ. ευρώ, η δε του Αλ. Τσίπρα κόστος 400 εκατ. ευρώ, καθώς θα εξακολουθούν να πληρώνουν εισφορά αλληλεγγύης τα υψηλά εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.
Δεδομένου μάλιστα ότι ως μεσαία τάξη ορίζεται το όριο μεταξύ του 75% και του 200% ετησίως του διάμεσου εισοδήματος, οι 40.000 ευρώ είναι ετήσιο εισόδημα πάνω από το άνω όριο της μεσαίας τάξης, οπότε και τυπικώς ο μεν Κ. Μητσοτάκης αναστέλλει για το επόμενο έτος την εισφορά αλληλεγγύης και για τη μεγαλοαστική τάξη, ο δε Αλέξης Τσίπρας απαλλάσσει από το άχθος αυτό τους κατά τεκμήριο περισσότερο ευάλωτους, όπως είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι, αλλά και σύσσωμη τη μικρή και μεσαία τάξη.
Στήριξη των αγροτών
Η παρέμβαση της κυβέρνησης όσον αφορά τη στήριξη του αγροτικού κόσμου συνίσταται στη μόνιμη μείωση του ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%. Και μόνο το προβλεπόμενο κόστος, το οποίο προσδιορίζεται στα 15 εκατ. ευρώ, είναι ενδεικτικό της αδυναμίας της παρούσας κυβέρνησης να στηρίξει την πρωτογενή παραγωγή.
Για τη στήριξη του αγροτικού κόσμου ο Αλ. Τσίπρας εξήγγειλε πακέτο έξι μέτρων. Μάλιστα, μόνο το ένα από αυτά τα μέτρα, η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους αγρότες για το πετρέλαιο κίνησης, ξεπερνά κατά 567% το μέτρο της κυβέρνησης για μόνιμη μείωση του ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο 6%, καθώς κοστολογείται στα 100 εκατ. ευρώ έναντι 15 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ είναι:
* Εισόδημα έκτακτης ανάγκης σε όλους τους παραγωγούς που έχασαν το μέσο παραγωγής εισοδήματός τους από τις φωτιές.
* Ρύθμιση χρεών που δημιουργήθηκαν μέσα στην κρίση και ιδιαίτερα στις πυρόπληκτες περιοχές.
* Εισόδημα έκτακτης ανάγκης στους κτηνοτρόφους ορεινών και νησιωτικών περιοχών για αγορά ζωοτροφών και γεωργικών εφοδίων.
* Ειδική ενίσχυση για την αντιμετώπιση της αύξησης της τιμής του αγροτικού ηλεκτρικού ρεύματος.
* Ειδικά μέτρα για την προστασία των εθνικών μας προϊόντων έναντι της νοθείας και των ελληνοποιήσεων.
