Με πολύ μεγάλη καθυστέρηση και χωρίς ενίσχυση για την πλειονότητα των πολιτών ετοιμάζεται να καταθέσει η κυβέρνηση το προσχέδιο για την αξιοποίηση των κονδυλίων από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης σχεδιάζεται σε μια μορφή προσχεδίου να κατατεθεί στις Βρυξέλλες την άλλη εβδομάδα, ενώ το τελικό σχέδιο επιχειρείται να σταλεί στις αρχές του 2021 για να ξεκινήσουν με προχρηματοδότηση κάποια έργα όπως ακόμα ένα «Εξοικονομώ».
Ήδη ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θοδωρής Σκυλακάκης έχει προετοιμάσει την κοινή γνώμη να μην περιμένει και πολλά ως άμεση απόδοση, καθώς τα 30 δισ. από τα συνολικά 32 δισ. ευρώ θα αφορούν μεταρρυθμίσεις και όχι ενίσχυση των πολιτών. Παράλληλα, έδωσε και ένα στίγμα μνημονιακού τύπου, αφού ανέφερε ότι δεν θα πρέπει να ζητούνται και πολλές ενισχύσεις, διότι το κράτος θα τις ζητήσει πίσω μέσω φόρων.
Σε κάθε περίπτωση, το κοινοτικό χρήμα (η προκαταβολή από το ταμείο ανάκαμψης) αναμένεται πολύ αργότερα, περί τον Ιούνιο του 2021, όπως αργότερα αναμένονται και τα πρώτα χρήματα του πακέτου στήριξης που αποφασίστηκε την προηγούμενη άνοιξη.
Στο ελληνικό σχέδιο θα ενταχθούν πολλές ιδιωτικές επενδύσεις που θα συγχρηματοδοτούνται, πολλά ΣΔΙΤ, αλλά και επενδύσεις ώστε να γίνουν δραστικές αλλαγές στο κράτος με την ψηφιοποίησή του, καθώς και παρεμβάσεις στην Υγεία. Θα περιλαμβάνει επίσης αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα «για να προετοιμαστούμε για την κλιματική αλλαγή», καθώς και κρίσιμες υποδομές.
Επιπλέον, θα περιέχει μεγάλο πρόγραμμα κατάρτισης με άλλους όρους και με έμφαση σε ψηφιακές δεξιότητες, καθώς και την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Τα παραπάνω αποτελούν προτεραιότητα του Θ. Σκυλακάκη. Είναι εμφανές ότι με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να υπάρχει κυβερνητική μνεία για όσες επιχειρήσεις και εργαζομένους έχουν πραγματική ανάγκη εν μέσω μιας τρομακτικής οικονομικής κρίσης η οποία είναι παρούσα.
Η πολιτική συμφωνία
Η ανακοίνωση της πολιτικής συμφωνίας μεταξύ του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης και για τον νέο πολυετή προϋπολογισμό (δηλαδή για το σύνολο του πακέτου του 1,3 τρισ. ευρώ που αποφασίστηκε σε επίπεδο συνόδου κορυφής τον προηγούμενο Ιούλιο) δεν σημαίνει πως φτάνει η Ευρώπη στο τέλος της διαδρομής. Απλώς ξεκινά ακόμη ένας γύρος διαπραγματεύσεων και κινήσεων σε επίπεδο πλέον Συμβουλίου και κρατών - μελών ούτως ώστε να μπορέσουν να τεθούν σε ισχύ τα νέα αυτά εργαλεία εντός του 2021.
Συνεπώς, δεν είναι βέβαιο αν θα μπορέσει να λάβει η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη - μέλη, προκαταβολή από το ταμείο ανάκαμψης (από το οποίο διεκδικεί έως 32 δισ. ευρώ) πριν τελειώσει το πρώτο εξάμηνο του 2021 και αν θα ξεκινήσει το νέο ΕΣΠΑ (των περίπου επιπλέον 20 δισ. ευρώ) χωρίς καθυστερήσεις.
Το πρόβλημα
Τα πρώτα μέτρα στήριξης αποφασίστηκαν σε επίπεδο Ε.Ε. την άνοιξη του 2020. Δόθηκε το πράσινο φως να κάνουν ελεύθερα δαπάνες τα κράτη (ρήτρα διαφυγής), αλλά θεσπίστηκε και η αλλαγή χρήσης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και το πακέτο 540 δισ. ευρώ νέα δάνεια στήριξης (μέσω του SURE, της ΕΤΕπ και του ESM).
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι φαίνεται πως η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει σκοπό να δαπανήσει μεγάλο μέρος των χρημάτων για... μεταρρυθμίσεις, όπως η ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, και δεν σκοπεύει να χαράξει μια πολιτική η οποία θα στηρίξει τους εργαζόμενους και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η οποία είναι η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας.
