Η Αθήνα, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη της Ελλάδας, υπέστη σκληρή δοκιμασία κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Ταυτόχρονα έγραψε φωτεινές σελίδες αντίστασης και ηρωισμού σε γειτονιές και κέντρο. Ένα από τα λαϊκά σύμβολα αγνού πατριωτισμού και συντροφικότητας εκείνων των ημερών είναι η Παναγιώτα Σταθοπούλου.
Στις 14 Ιουλίου 1943 με απόφαση των γερμανικών Αρχών παραχωρούνταν στις βουλγαρικές δυνάμεις η περιοχή της Μακεδονίας ανατολικά του Αξιού. Το γεγονός προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα αστικά κέντρα της χώρας. Στην Αθήνα κηρύχθηκε γενική απεργία για τις 22 Ιουλίου. Την ημέρα εκείνη στην πρωτεύουσα πραγματοποιήθηκε μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην κατοχική Ευρώπη. Από νωρίς το πρωί πλήθος πολιτών άρχισε να συγκεντρώνεται σε διάφορα σημεία του κέντρου, όπως στην Ομόνοια, στο Μοναστηράκι, στου Ψυρρή, στα Εξάρχεια. Ήταν τέτοιος ο όγκος του κόσμου, που Γερμανοί, Ιταλοί καραμπινιέροι και Έλληνες χωροφύλακες σύντομα άρχισαν να πυροβολούν κατά του πλήθους.
Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και η Παναγιώτα Σταθοπούλου, μαθήτρια Γυμνασίου, γεννημένη στις ΗΠΑ από γονείς Έλληνες μετανάστες. Επιστρέφοντας οικογενειακώς από την Αμερική, στα τέλη της δεκαετίας του ’30, εγκαταστάθηκαν στην οδό Βαλτινών στου Γκύζη. Μαζί με άλλα παιδιά της ηλικίας της εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ Αμπελοκήπων. Ήταν ένα αδύνατο, χαμογελαστό κορίτσι με ξανθοκόκκινα σπαστά μακριά μαλλιά, που της άρεσε να τραγουδάει. Κρατούσε συνήθως μια φυσαρμόνικα, που την έπαιζε όταν αντιλαμβανόταν κάποια γερμανική περίπολο τις νύχτες που οι ΕΠΟΝίτες έγραφαν συνθήματα στους τοίχους.
Στις 22 Ιουλίου μαζί με φίλους της από την ΕΠΟΝ κατέβηκε στο κέντρο της Αθήνας για να πάρει μέρος στη μεγάλη διαδήλωση. Στη διασταύρωση της Πανεπιστημίου με την Ομήρου, η Σταθοπούλου προχωρούσε μπροστά κρατώντας μια ελληνική σημαία που είχε μαζέψει από τον δρόμο. Απέναντί της ξεπρόβαλε ένα γερμανικό τανκς, το οποίο πυροβολώντας κινήθηκε εναντίον των διαδηλωτών. Η Σταθοπούλου γεμάτη ενθουσιασμό και πάθος στάθηκε μπροστά του, αλλά αυτό συνέχισε την πορεία του...
Η θυσία της Σταθοπούλου μαθεύτηκε αμέσως στου Γκύζη. Στα μεταγενέστερα έντυπα της Αριστεράς αναφέρεται πως οι φίλοι της ΕΠΟΝίτες κατάφεραν με ένα αυτοκίνητο τροφίμων να μεταφέρουν τη σορό της στον γυναικωνίτη του Αγίου Ελευθερίου Άρεως. Από εκεί ξεκίνησε η πομπή προς το Νεκροταφείο Ζωγράφου όπου έγινε η κηδεία της.
Τη μνήμη της κράτησε ζωντανή αρχικά η ΕΠΟΝ, ήδη από τις πρώτες επετείους της ίδρυσής της. Τον Ιούλιο του 1963 η νεολαία της ΕΔΑ οργάνωσε εκδήλωση στο Θέατρο Σαμαρτζή στην οδό Καρόλου 1. Το 1964 Η Δημοκρατική Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» κάλεσε σε λαϊκό προσκύνημα στον τάφο της ηρωίδας από του Γκύζη. Ο πρώτος που αφηγήθηκε τη θυσία της στη λογοτεχνία ήταν ο Ηλίας Βενέζης.
