Ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015 ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Ελλάδας με την κοινωνία σε συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης, κύριο αποτέλεσμα της χρεοκοπίας και της λιτότητας όπου μας οδήγησαν οι κυβερνήσεις Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. Την εποχή εκείνη, η ακραία φτώχεια αφορούσε 800.000 με 1 εκατομμύριο άτομα, οι άνεργοι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. ήταν 1.280.000 και στους νέους η ανεργία έφτανε στο 52%. Βασικό πρόβλημα εκείνης της περιόδου ήταν η ενεργειακή φτώχεια, δηλαδή η αδυναμία πρόσβασης των πολιτών στο κοινωνικό αγαθό της ενέργειας.
Για τον λόγο αυτόν το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχε ως στόχο την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Προέβλεπε τη δωρεάν επανασύνδεση και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε άτομα και οικογένειες που διαβιούσαν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, χωρίς καμία επιβάρυνση. Στρατηγική μας ήταν η ολιστική αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας με παράλληλα επιδόματα ενοικίου, σίτισης κ.λπ., κάτι που συνετέλεσε στο να σταθεί η κοινωνία όρθια ξανά, μαζί με πρωτοβουλίες όπως η πρόσβαση των ανασφάλιστων στην Υγεία.
Εκείνη την περίοδο, η ενεργειακή φτώχεια είχε οδηγήσει πολλά νοικοκυριά στη χρήση όλων των ειδών των καυσίμων, με αποτέλεσμα την αύξηση των ρύπων αιωρούμενων σωματιδίων στις μεγάλες πόλεις (2012-2014), ακόμα και σε πολλά περιστατικά θανάτων και τραυματισμών από μαγκάλια, σόμπες και γενικά πρόχειρα θερμαντικά σώματα.
Παράλληλα, με τα αρχικά μέτρα κοινωνικής προστασίας του ΣΥΡΙΖΑ, και επειδή πράγματι υπήρχαν πολλές εντολές αποκοπής ρεύματος, αναμορφώθηκε και ενισχύθηκε το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) για τα νοικοκυριά που αδυνατούσαν να καλύψουν το κόστος ενέργειας, αλλά είχε συσταθεί και ενεργοποιηθεί το Ταμείο Επανασυνδέσεων το 2017, που κατάφερε να στηρίξει 6.500 νοικοκυριά να αποκτήσουν πάλι πρόσβαση στο αγαθό του ηλεκτρισμού μέχρι τον Αύγουστο του 2019.
Το βασικό μέτρο όμως καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας ήταν ότι επί 4,5 χρόνια δεν αυξήθηκε αλλά, αντίθετα, μειώθηκε κατά 12% η τιμή του ρεύματος, μία στρατηγική με επίκεντρο τη ΔΕΗ ως κοινωνικό και αναπτυξιακό βραχίονα. Και παράλληλα η πρωτοβουλία μας για τις ενεργειακές κοινότητες που μπορούν να εξασφαλίζουν φτηνότερο ρεύμα στις τοπικές κοινωνίες και μέχρι και δωρεάν ποσότητες ρεύματος στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, μέσω των δήμων.
Η ΔΕΗ πρωτεργάτης της αισχροκέρδειας
Τα τρία χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη επαναφέρουν στο προσκήνιο την ενεργειακή φτώχεια και τον κίνδυνο των αποκοπών, που ήδη πολλαπλασιάζονται. Επτά στα δέκα νοικοκυριά δυσκολεύονται να καλύψουν το ενεργειακό κόστος, ένα στα τρία νοικοκυριά περιορίζει βασικές δαπάνες διαβίωσης για να πληρώσει το ρεύμα και οι ληξιπρόθεσμοι λογαριασμοί άνω των 45 ημερών τον Αύγουστο είχαν αυξηθεί στο 45%! Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση βάζει πλάτη στο καρτέλ ενέργειας που αισχροκερδεί εις βάρος όλων των καταναλωτών, με πρωτεργάτη τη ΔΕΗ που έχει πάνω από το 75% των υπερκερδών την περίοδο 2021-2022. Πολιτική προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι τα κέρδη των μετόχων και τα πριμ των γαλάζιων παιδιών και όχι η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων των καταναλωτών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε καθαρή ενέργεια με προσιτές τιμές.
Για τον λόγο αυτόν απαιτείται ισχυρός ρόλος της Πολιτείας για τον έλεγχο και τη ρύθμιση της αγοράς ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών και περιορισμός των κερδών σε ρεύμα, φυσικό αέριο και καύσιμα. Απαιτείται ακόμη η επαναφορά του ελέγχου των ενεργειακών δικτύων από το Δημόσιο και η αποκατάσταση του «Δ», δηλαδή του δημόσιου οφέλους στην πολιτική της ΔΕΗ. Με διπλό στόχο την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας και τη στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων για να μην ζουν υπό την απειλή της ενεργειακής φτώχειας.
Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει καταθέσει τρεις φορές στη Βουλή τροπολογία για την απαγόρευση των αποκοπών ρεύματος στα νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν την προσαύξηση που δημιουργεί η ληστρική ρήτρα αναπροσαρμογής Μητσοτάκη, που περιλαμβάνεται ακόμα στους λογαριασμούς. Η κυβέρνηση, παρότι έχει εξαγγείλει την κατάργηση της ρήτρας, κάνει πως δεν ακούει για την προστασία των καταναλωτών από τις αποκοπές. Αναμενόμενο, εφόσον η μόνη της προτεραιότητα είναι τα κέρδη του καρτέλ.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι ξεκάθαρο ότι για την προστασία όλων των καταναλωτών από τις αποκοπές που πολλαπλασιάζονται, αλλά και από την ακραία ακρίβεια, απαιτείται πολιτική αλλαγή στη χώρα μας. Για να νικήσει η ελπίδα και να μην γυρίσουμε ποτέ πίσω!
* Ο Σωκράτης Φάμελλος είναι τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης
