Συνολικά 28 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε σιδηροδρομικά δυστυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις την τελευταία πενταετία, για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ενώ στους 21 ανέρχονται οι βαριά τραυματίες.
Αυτός είναι ο βαρύς φόρος αίματος σε μια λίστα που συνεχώς μεγαλώνει με νεκρούς και βαριά τραυματισμένους σε ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις, όπως ακριβώς εκείνες κατά μήκος των γραμμών στην Κωνσταντινουπόλεως στον Κολωνό, στις οποίες έχασαν τη ζωή τους δύο νέοι άνθρωποι την περασμένη βδομάδα με διαφορά τριών ημερών.
Η 35χρόνη νηπιαγωγός την Τρίτη 23.11 έχασε τη ζωή της όταν παρασύρθηκε από τρένο του προαστιακού τη στιγμή που προσπαθούσε να διασχίσει την αφύλακτη ισόπεδη διάβαση επί της οδού Κωνσταντινουπόλεως λίγο πριν από τη Λένορμαν. Τρεις μέρες αργότερα, λίγα μέτρα πιο κάτω, στην ισόπεδη διάβαση στη συμβολή Κωνσταντινουπόλεως και Καβάλας, ένας 33χρονος έχασε επίσης τη ζωή του όταν χτυπήθηκε από διερχόμενη αμαξοστοιχία.
Τα δυστυχήματα αυτά δεν είναι μεμονωμένα, καθώς τα ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις συνιστούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία ατυχημάτων στον ελληνικό σιδηρόδρομο, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση ασφαλείας του 2019 της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, πρώτη κατηγορία ατυχημάτων είναι οι παρασύρσεις πεζών από κινούμενες αμαξοστοιχίες σε σημεία των γραμμών όπου δεν επιτρέπεται η πρόσβαση (όχι δηλαδή σε διαβάσεις), ενώ στην τρίτη και τέταρτη θέση έρχονται οι εκτροχιασμοί και συγκρούσεις αμαξοστοιχιών αντίστοιχα.
«Γραμμές σαν ξέφραγο αμπέλι με αφύλακτες διαβάσεις»
Την επικινδυνότητα των ισόπεδων διαβάσεων επιβεβαιώνει στην ΑΥΓΗ και ο μηχανοδηγός του ΟΣΕ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης Κώστας Γενιδούνιας. Μιλώντας μαζί του λίγες ώρες μετά το δεύτερο δυστύχημα στην Κωνσταντινουπόλεως, μας περιέγραψε με ένταση πως «δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Δύο ακόμη άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε ισόπεδες διαβάσεις, και έχω και τους δυο μηχανοδηγούς που ενεπλάκησαν στα δύο δυστυχήματα να κλαίνε, να βρίσκονται σε πολύ κακή ψυχολογική κατάσταση».
Ο Κ. Γενιδούνιας μας υποδεικνύει πως «η επικινδυνότητα των ισόπεδων διαβάσεων είναι κάτι που το ξέρουν όλοι οι αρμόδιοι, και ο ΟΣΕ και όλοι, και κανείς δεν κάνει τίποτα. Ειδικά στο σημείο εκείνο στην Κωνσταντινουπόλεως περνάμε με τρόμο κάθε μέρα οι οδηγοί, καθώς οι γραμμές είναι σαν ξέφραγο αμπέλι, με 3 και 4 αφύλακτες ή ακόμη και αυτοσχέδιες διαβάσεις.
Εμείς ως εργαζόμενοι φωνάζουμε χρόνια πως στο συγκεκριμένο σημείο πρέπει να κλειστούν οι γραμμές χθες! Και να σηκωθούν αερογέφυρες, ανισόπεδες διαβάσεις για να περνούν με ασφάλεια οι άνθρωποι απέναντι. Όπως ακριβώς στις γραμμές του ΗΣΑΠ, όπου δεν έχει πρόσβαση ο καθένας. Γιατί δεν κάνουν κάτι αντίστοιχο και στις γραμμές αυτές; Μας λένε εδώ και χρόνια για την υπογειοποίηση των γραμμών, πράγμα που, αν γίνει, θα γίνει μετά από χρόνια. Τώρα χρειάζονται άμεσες λύσεις, για να μην θρηνούμε συνεχώς θύματα».
Ηλιόπουλος: Υποχρέωση και της δημοτικής αρχής να λάβει μέτρα
Το ζήτημα των ατυχημάτων στις πεζοδιαβάσεις ανέδειξε την περασμένη Τετάρτη με ανακοίνωσή της η «Ανοιχτή Πόλη», η οποία ανακοίνωσε ακόμη ότι θα φέρει το θέμα στην επόμενη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου. Όπως περιγράφει μιλώντας στην ΑΥΓΗ ο Νάσος Ηλιόπουλος, επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας:
«Μέσα σε λίγες μέρες είχαμε δύο ατυχήματα που οδήγησαν σε απώλεια ζωής σε πεζοδιαβάσεις των σιδηροδρομικών γραμμών στην οδό Κωνσταντινουπόλεως στον Κολωνό. Αυτά τα τραγικά περιστατικά προστίθενται σε έναν μακρύ κατάλογο τραυματισμών και θανάτων που προκαλούν κάθε χρόνο τρένα διερχόμενα από πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Αθήνας, εις βάρος ανθρώπων που αναγκάζονται να περνούν τις γραμμές από αφύλακτες, ισόπεδες πεζοδιαβάσεις χωρίς καν επαρκή σήμανση και φωτισμό».
Όσον αφορά τις ευθύνες γι’ αυτή την κατάσταση, όπως υπογραμμίζει, «η ευθύνη για τις διαβάσεις μπορεί να ανήκει στον ΟΣΕ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, όμως είναι εκ των πραγμάτων υποχρέωση και της δημοτικής αρχής (αλλά και της Περιφέρειας και της κυβέρνησης) να αναλάβουν από κοινού τις κατάλληλες ενέργειες και πρωτοβουλίες ώστε να διασφαλιστούν τόσο επαρκή και ασφαλή σημεία διέλευσης με καλή ορατότητα, φωτεινές και ηχητικές σημάνσεις, πρόβλεψη για άτομα με αναπηρία όσο και αποτελεσματική περίφραξη των γραμμών σε όλο τους το μήκος, γιατί τώρα είναι πολύ χαμηλή και παραβιάζεται εύκολα, ακόμα και με ηχοπετάσματα που αφενός θα αποτρέπουν τις άτυπες διελεύσεις και αφετέρου θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των περιοίκων, τις διεκδικήσεις των οποίων αυτονόητα στηρίζουμε. Δυστυχώς μέχρι σήμερα αυτή η προβληματική δεν υπάρχει καθόλου στη δημοτική αρχή.
Μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη οφείλει, πριν από την εικόνα της ‘βιτρίνας’ της, να φροντίσει για τις βασικές υποδομές της. Οι περίπατοι στις ‘πίσω αυλές’ της πόλης μετράνε εξίσου με αυτούς στο κέντρο της» καταλήγει.
Αφύλακτες οι μισές διαβάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο
Οι τραγικές επιδόσεις της χώρας μας σε θανάτους και τραυματισμούς σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα δεδομένων του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας
Το πρόβλημα είναι διαχρονικό και συστημικό, καθώς από τις υφιστάμενες 1.236 ισόπεδες διαβάσεις ανά την Ελλάδα (στοιχεία του 2019), οι μισές περίπου είναι αφύλακτες, όπως απέδειξε η εκτενής πανευρωπαϊκή έρευνα δεδομένων τον Φεβρουάριο του 2020 του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) για τα ατυχήματα στον ελληνικό σιδηρόδρομο (όλη η έρευνα βρίσκεται στη διεύθυνση www.miir.gr/el/thanasimes-pagides-oi-diavaseis-trenon/).
Μάλιστα στην ίδια έρευνα καταγράφονται οι τραγικές επιδόσεις της χώρας μας σε θανάτους και τραυματισμούς σε ισόπεδες διαβάσεις μεταξύ των 28 χωρών της Ε.Ε., με βάση τη σύγκριση δεδομένων που αντλήθηκαν από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Agency for Railways - ERA), καθώς και τις εκθέσεις ασφαλείας της ΡΑΣ.
Η τελευταία, εφαρμόζοντας τον κανονισμό (Ε.Ε.) 1077/2012, έχει αναπτύξει ένα Σύστημα Καταγραφής και Παρακολούθησης Σιδηροδρομικών Συμβάντων προκειμένου να εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου. Σε αυτή τη βάση δεδομένων καταχωρούνται στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση των πορισμάτων, που η Επιτροπή Διερεύνησης Συμβάντων και Ατυχημάτων του ΟΣΕ συντάσσει έπειτα από κάθε σιδηροδρομικό συμβάν.
Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα του MIIR η Ελλάδα με βάση τα διαθέσιμα πανευρωπαϊκά στοιχεία (2018) είναι πρώτη σε θανάτους από σιδηροδρομικά ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις αναλογικά με τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν από τα τρένα στην κάθε χώρα. Ακολουθουν η Κροατία, η Λετονία, η Σλοβακία και η Εσθονία. Ακόμα η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση σοβαρών τραυματισμών σε ισόπεδες διαβάσεις αναλογικά με τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πίσω από την Εσθονία.
Ο δείκτης της έρευνας με βάση τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν είναι ένας αξιόπιστος και έγκυρος δείκτης ασφαλείας, καθώς καταφέρνει να παρουσιάσει μια αναλογική εικόνα για τα επίπεδα θνητότητας, επιτρέποντας τις συγκρίσεις μεταξύ χωρών με διαφορετικό μέγεθος σιδηροδρομικού δικτύου και χιλιομέτρων που διανύουν οι αμαξοστοιχίες.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας προκύπτει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 31 αφύλακτες («παθητικές») ισόπεδες διαβάσεις ανά 100 χιλιόμετρα γραμμής, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 23, ενώ για τις διαβάσεις με ενεργό σύστημα φύλαξης, είτε αυτό είναι φυλάκιο είτε αυτόματη μπάρα, τα νούμερα μεταβάλλονται σε 34 για την Ελλάδα και 26 για την Ε.Ε.
Συνολικά, σε όλες τις κατηγορίες σιδηροδρομικών ατυχημάτων μεταξύ των ετών 2010-2018 η έρευνα καταγράφει 137 νεκρούς και 97 σοβαρά τραυματισμένους, ενώ, αν προσθέσουμε και τους 12 νεκρούς και τους 8 τραυματισμένους που καταγράφει η έκθεση ασφαλείας της ΡΑΣ για το 2019, ο φόρος αίματος ανέρχεται σε 149 νεκρούς και 105 σοβαρά τραυματισμένους το διάστημα 2010-2019.
Αντίστοιχα σε ατυχήματα στις ισόπεδες διαβάσεις την πενταετία 2014-2019 οι νεκροί φτάνουν τους 28 και οι τραυματίες τους 21.
