Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Προσφυγικό / Οι ευρωπαϊκές αξίες κατοικοεδρεύουν στην... Τουρκία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Προσφυγικό / Οι ευρωπαϊκές αξίες κατοικοεδρεύουν στην... Τουρκία

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Αν κάποιος προσπαθούσε να συνοψίσει την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική πολιτική για το προσφυγικό - μεταναστευτικό ζήτημα, ή ορθότερα τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τον σεβασμό της Σύμβασης της Γενεύης ή το ενωσιακό δίκαιο ή την αλληλεγγύη μεταξύ κρατών - μελών, με το βλέμμα και στις τελευταίες εξελίξεις, είναι “γιατί δεν πάτε στην Τουρκία” ή “γιατί δεν κάθεστε στη χώρα πρώτης υποδοχής”;

Με λίγα λόγια η Ε.Ε. και φυσικά η ελληνική κυβέρνηση εργάζονται αόκνως για την εξωτερίκευση της υποχρέωσης εξέτασης και απόδοσης ασύλου σε χώρες εκτός της Ε.Ε., είτε με το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο είτε με τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας είτε με νέα νομοθεσία για τη διευκόλυνση επιστροφών και απελάσεων ή με την πρόσφατη ΚΥΑ με την οποία η ελληνική κυβέρνηση, μετά τον  Όρμπαν, αναγνωρίζει την Τουρκία ως ασφαλή χώρα για τους αιτούντες άσυλο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία.

Άρνηση ασύλου

Η πρόσφατη ΚΥΑ είναι ένα ακόμη παράδειγμα πολιτικής και νομικής ακροβασίας της κυβέρνησης να αρνηθεί εμμέσως το δικαίωμα στο άσυλο για τις πολυπληθέστερες ομάδες αιτούντων άσυλο εγκλωβίζοντας ή κρατώντας τους στη χώρα μας με την “ελπίδα” να τους επιστρέψει - απελάσει στην Τουρκία.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι Σύροι, οι Αφγανοί και οι Σομαλοί έχουν από τα υψηλότερα ποσοστά αναγνώρισης ασύλου. Οι περιπτώσεις των Πακιστανών και Μπαγκλαντεσιανών αιτούντων άσυλο είναι διαφορετικές: οι περισσότερες αιτήσεις γίνονται όταν είναι ήδη κρατούμενοι σε ΠΡΟΚΕΚΑ, σε μεγάλο ποσοστό απορρίπτονται, οι απελάσεις δεν προχωρούν -καθώς πρέπει να σε δεχτεί και η χώρα καταγωγής, και αυτό δεν συμβαίνει συχνά, πρόβλημα που αντιμετωπίζει και η Ε.Ε. στο σύνολό της-, ενώ ήδη από τον Ιανουάριο οι δύο χώρες βρίσκονται στον κατάλογο της χώρας μας με τις ασφαλείς χώρες.

Δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι οι πολίτες από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές εργάζονται υπό συνθήκες που εμπίπτουν στην εργασιακή εκμετάλλευση και ως θύματα εργασιακού τράφικινγκ θα έπρεπε να τους δοθεί άδεια διαμονής και το κράτος να κάνει ελέγχους στους εργοδότες, κάτι που δεν γίνεται, καθώς οι περισσότεροι εργάζονται στην επαρχία, σε γεωργία και κτηνοτροφία.

Η νέα ΚΥΑ δεν αφορά μόνο τους νεοεισερχόμενους, αλλά και όσους αιτούντες άσυλο έχουν εκκρεμή αιτήματα και δεν έχουν ήδη περάσει από τη συνέντευξη ασύλου. Ουσιαστικά φέρνει αλλαγές στη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου των πολιτών αυτών των χωρών, οι οποίες δεν θα εξετάζονται επί της ουσίας, αλλά επί του παραδεκτού.

Η διαδικασία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μαζικές απορρίψεις αιτημάτων και εγκλωβισμό ή κράτηση των ανθρώπων στη χώρα μας μέχρι -και εάν- η Τουρκία να δεχτεί την επιστροφή τους. Φτιάχνει δηλαδή μια γκρίζα ζώνη για τους ανθρώπους, οι οποίοι ταυτόχρονα βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ατέρμονη γραφειοκρατική και νομική διαδικασία.

Επισημαίνεται ότι η Τουρκία έχει υπογράψει τη Σύμβαση της Γενεύης με γεωγραφικό περιορισμό, δηλαδή δέχεται να εξετάζει αιτήματα ασύλου πολιτών μόνο από την Ευρώπη (!) και μόλις πριν από τη συμφωνία της με την Ε.Ε. το 2016 είχε προβλέψει την παροχή προσωρινής προστασίας μόνο για τους Σύρους, ώστε να μπορέσει να εφαρμοστεί η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας.

Το γεγονός αυτό θέτει εν αμφιβόλω τα περί ασφαλούς χώρας, καθώς η ασφαλής χώρα θα πρέπει να παρέχει και διαδικασίες ασύλου, ανέφεραν νομικοί στην “Α”. Ωστόσο οι εγγυήσεις αυτές δεν φαίνεται να ενδιαφέρουν ούτε την Κομισιόν, καθώς η Ευρωπαία επίτροπος  Ίλβα Γιόχανσον, ερωτηθείσα, δήλωνε ότι είναι εν γνώσει της Επιτροπής η ΚΥΑ και ότι “θα έχει αποτέλεσμα την πιο άμεση διαδικασία επιστροφών, αλλά αυτό πρέπει να είναι απόφαση του κράτους - μέλους".

Ευκολότερες επιστροφές

Άλλωστε και η ίδια η Κομισιόν έχει στραμμένο το βλέμμα στην Τουρκία και στη διευκόλυνση γενικώς των επιστροφών, γεγονός που αποτυπώνεται και στο νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, αλλά και στις συνεχείς αναφορές ότι η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας εξακολουθεί να ισχύει, ζητώντας παράλληλα από την Τουρκία και να τη σεβαστεί. Η Τουρκία πρέπει να σημειωθεί ότι έχει να δεχτεί επιστροφές από τον Μάρτιο του 2020.

Γι' αυτό προκαλείται η απορία σε τι αποσκοπούν όλες οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που γίνονται με το βλέμμα στην Τουρκία, οι οποίες όμως δεν μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς συνεργασία με αυτήν. Η μη συνεργασία της Τουρκίας μάλιστα θα εντείνει το αδιέξοδο και εντός Ελλάδας αλλά και εντός Ε.Ε.

Ένα ακόμα τέτοιο παράδειγμα για την Ελλάδα είναι και το νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση των επιστροφών και απελάσεων που παρουσίασε προ δύο εβδομάδων στο υπουργικό συμβούλιο ο Ν. Μηταράκης, το οποίο όμως δεν έχει δοθεί ακόμη σε δημόσια διαβούλευση.

Από τις διαρροές αυτό που προκύπτει μέχρι στιγμής είναι ότι μάλλον έχουμε να κάνουμε με συμβολικές αλλαγές αμφιβόλου πρακτικής αξίας, που παίζουν μεταξύ της νομιμοποίησης των επαναπροωθήσεων στα σύνορα ή μιας ελληνικής προετοιμασίας για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το  Άσυλο και τις διαδικασίες συνόρων που αυτό προβλέπει.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Διακοπή του χρηματικού βοηθήματος, αλλά και... της ένταξης

Με φόντο την απάντηση του Ν. Μηταράκη στη συζήτηση της επιτροπής LIBE του Ευρωκοινοβουλίου, ότι η χώρα πρώτης υποδοχής έχει κάνει ήδη αρκετά και δεν θα πρέπει να συμμετάσχει η ίδια στο εγχείρημα της ένταξης των προσφύγων, μπορεί να εξηγηθεί ίσως καλύτερα και η κίνηση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που τον επόμενο μήνα αναλαμβάνει το πρόγραμμα οικονομικού βοηθήματος στους αιτούντες άσυλο, να ανακοινώσει τη διακοπή του για όσους αιτούντες δεν μένουν σε διαμερίσματα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ ή σε κάποια δομή ευθύνης του υπουργείου ή συνεργαζόμενων με το υπουργείο φορέων.

Ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα

Η ανακοίνωση του υπουργείου έγινε τον περασμένο Απρίλιο και, σύμφωνα με αυτή, όσοι ήθελαν να συνεχίσουν να λαμβάνουν τα χρήματα “θα πρέπει να υποβάλουν αίτημα στέγασης στους αρμόδιους φορείς. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου επεξεργάζονται ήδη όλες τις αιτήσεις στέγασης που έχουν υποβληθεί από τον αστικό πληθυσμό”.

Ωστόσο η επίσημη ανακοίνωση προς τον πληθυσμό, στην οποία ενημέρωναν πιο αναλυτικά πώς μπορούσαν οι αιτούντες άσυλο να καταθέσουν το αίτημά τους για στέγαση, βγήκε στις 25 Μαΐου, ενώ το ενημερωτικό sms προς όλο τον πληθυσμό εστάλη μόλις στις 2 Ιουνίου, σύμφωνα με πληροφορίες της “Α”.

Υπενθυμίζεται ότι, για να μην διακοπεί το βοήθημα, η διαδικασία αίτησης και τοποθέτησης σε δομή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιουλίου, σε λιγότερο δηλαδή από ένα μήνα.

Η απόφαση αυτή αφορά πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων καθώς, σύμφωνα με πηγές της  Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αυτή τη στιγμή στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν 25.000 αιτούντες! Από αυτούς εκτιμάται ότι περίπου 7.000 θα ενημερωθούν για την έκβαση του αιτήματος ασύλου τους και αυτό έχει αποτέλεσμα να μην είναι πια αιτούντες, άρα να διακόπτεται έτσι και αλλιώς το επίδομα και οι παροχές προστασίας.

Πέραν αυτών, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις υπολογίζουν ότι κάποιοι δεν θα ζητήσουν να πάνε σε δομές, είτε επειδή έχουν βρει τρόπο επιβίωσης είτε επειδή φοβούνται, ωστόσο και πάλι οι εκτιμήσεις δίνουν έναν αριθμό γύρω στους 17.000 - 18.000 αιτούντες άσυλο που θα αναγκαστούν να επιστρέψουν σε δομές ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, σε κάποιο διαμέρισμα του ΕΣΤΙΑ.

Αιτήσεις μέσω ΜΚΟ

Ωστόσο αναπόφευκτα προκαλείται το ερώτημα αν το υπουργείο έχει τόσες θέσεις σε καμπ και διαμερίσματα για να εξυπηρετήσει όσους αιτηθούν στέγαση σε δομές ή αν θα προλάβουν οι αιτούντες να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία του αιτήματος, το οποίο δεν μπορεί να υποβληθεί απευθείας από τους ενδιαφερόμενους, “αλλά μέσω εγγεγραμμένων στην ειδική πλατφόρμα φορέων παραπομπής του προγράμματος ΕΣΤΙΑ.

Φορέας παραπομπής μπορεί να είναι οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μπορεί να εξυπηρετήσει τους ενδιαφερόμενους σε γλώσσα που κατανοούν (ενδεικτικά: Κέντρα  Ένταξης Μεταναστών, κοινωνικές υπηρεσίες ΟΤΑ εφόσον διαθέτουν διερμηνεία, Κέντρα Ημέρας ΜΚΟ, διεθνείς οργανισμοί, εταίροι υλοποίησης του προγράμματος ΕΣΤΙΑ)” σύμφωνα με το υπουργείο.

“Γνωρίζαμε ότι το βάρος θα έπεφτε στην κοινωνία των πολιτών από την αρχή” δηλώνει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, επικεφαλής Συνηγορίας στη Solidarity Now, προσθέτοντας ότι τέλη Απριλίου - αρχές Μαΐου αντιμετώπισαν μεγάλη πίεση στις υπηρεσίες τους.

Ωστόσο κανείς δεν γνωρίζει αυτή τη στιγμή πόσοι συνολικά αιτούντες άσυλο έχουν ζητήσει να επιστρέψουν σε δομές ή κατά πόσον θα προλάβουν να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα πριν διακοπεί το βοήθημα. Ζητήσαμε στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των αιτήσεων από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ωστόσο, μέχρι την ώρα που έκλεινε το φύλλο της ΑΥΓΗΣ της Κυριακής, δεν είχαμε λάβει απαντήσεις. Σε περίπτωση που το υπουργείο απαντήσει, θα επανέλθουμε.

Στροφή που υπονομεύει την ένταξη

Τον περασμένο Απρίλιο πηγές του υπουργείου μιλούσαν για εισαγωγή των νέων δικών τους κριτηρίων στην ερώτηση γιατί γίνεται αυτή η στροφή και ζητούν ουσιαστικά την επιστροφή των αιτούντων άσυλο σε δομές.

Ωστόσο αυτό δεν απαντά στο κατά πόσον εξυπηρετείται ο στόχος της ένταξης. Εάν για παράδειγμα ένας αιτών μπορεί να φιλοξενηθεί σε συγγενή ή φίλο και σιγά -  σιγά με το βοήθημα να προσπαθήσει να σταθεί μόνος του στα πόδια του, βρίσκοντας και ένα μεροκάματο, οπότε μετά δεν θα χρειάζεται να ενταχθεί και στο Helios.

Γκετοποίηση ή άλλη μια προσπάθεια να “κάνουν τη ζωή δύσκολη” στους αιτούντες άσυλο ή να τους καταστήσουν αόρατους στους ψηφοφόρους της Ν.Δ.;

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL