Συμβολικές αλλαγές αμφιβόλου πρακτικής αλλαγής, που παίζουν μεταξύ της νομιμοποίησης των επαναπροωθήσεων στα σύνορα ή μιας ελληνικής προετοιμασίας για το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο και τις διαδικασίες συνόρων που αυτό προβλέπει, φαίνεται πως φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τις απελάσεις, το οποίο παρουσίασε χθες ο Νότης Μηταράκης στο υπουργικό συμβούλιο.
Το ίδιο νομοσχέδιο, πέραν των απελάσεων, περιλαμβάνει και ρυθμίσεις του Κώδικα Μετανάστευσης που αφορούν τις άδειες διαμονής επενδυτών, εισάγοντας και νέα βίζα για ψηφιακούς νομάδες (digital nomads), καθώς η κυβέρνηση, όπως φαίνεται, θέλει να δώσει το μήνυμα ότι η χώρα είναι ανοιχτή μόνο για πλούσιους “μετανάστες” και για τουρίστες.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης, σχετικά με τις απελάσεις στόχος είναι ο “σαφής διαχωρισμός των διοικητικών διαδικασιών απέλασης που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις υπηκόων τρίτων χωρών που συλλαμβάνονται λόγω παράνομης χερσαίας ή θαλάσσιας διέλευσης των εξωτερικών συνόρων της χώρας από τις διαδικασίες επιστροφής που εφαρμόζονται σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις”.
Κατά πόσον μπορεί στην πράξη ο διαχωρισμός αυτός να έχει κάποιο απτό αποτέλεσμα, δεδομένων των λεπτών νομικών διαφορών αλλά και της περίπτωσης να ζητηθεί άσυλο από τον εισελθόντα, είναι ίσως κάτι που μένει να διαλευκανθεί όταν το υπουργείο θέσει υπό διαβούλευση τις διατάξεις του νομοσχεδίου.
Σημειώνεται ότι, όσο και να αυστηροποιήσει μια χώρα τις διαδικασίες απέλασης, δεν σημαίνει ότι οι απελάσεις μπορούν να προχωρήσουν, καθώς απαιτούν και τη συναίνεση της χώρας που θα δεχτεί τον απελαθέντα, γεγονός που έχει αποδειχθεί δύσκολο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επιπλέον, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, το νέο νομοσχέδιο βάζει προθεσμίες και παράβολο 50 ευρώ, ενώ προσδιορίζει και ποια μπορεί να είναι τα ένδικα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει όποιος θέλει να κάνει ένσταση στην απέλαση και επανέρχεται με νέες διατάξεις για να εκσυγχρονίσει τις “διαδικασίες επίδοσης των απορριπτικών αποφάσεων για χορήγηση ή των αποφάσεων για ανάκληση των αδειών διαμονής με χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, με παράλληλη γνωστοποίησή τους στις αστυνομικές αρχές με στόχο τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου και επαλήθευσης του δικαιώματος παραμονής αλλοδαπού στη χώρα καθώς και της αμέσου εφαρμογής της διαδικασίας επιστροφής όσων έχει λήξει το δικαίωμα νόμιμης παραμονής”.
Κατά τα άλλα, περιορίζονται οι κατηγορίες των δομών που μπορούν να φιλοξενούν αιτούντες άσυλο. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, οι δομές αυτές θα είναι “τα ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης), οι ΚΕΔ (Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές) και οι δομές φιλοξενίας”. Δεν υπάρχει αναφορά για το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ, το οποίο έχει πλέον αναλάβει το υπουργείο, ενώ παράλληλα, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, στο νέο νομοσχέδιο εισάγονται και ρυθμίσεις που αφορούν τη λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου.
Τέλος, δεδομένων της πανδημίας και των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί σε ασυνόδευτους ανηλίκους, των οποίων η αίτηση διεθνούς προστασίας έχει μεν απορριφθεί αλλά στην περίπτωσή τους δεν μπορεί να εκδοθεί απόφαση επιστροφής ή να εκτελεστεί αυτή διά της απομάκρυνσής τους από τη χώρα, και αιτούντων διεθνή προστασία με ημερομηνία υποβολής αιτήματος πριν από την 1η Νοεμβρίου 2019, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει, σύμφωνα με πηγές, διατάξεις που προβλέπουν την κάλυψη αναγκών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, πρόσβασης στις υπηρεσίες Υγείας, στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική ασφάλισή τους.
Κατά τις ίδιες πηγές επεκτείνεται η δυνατότητα του υπουργείου να δίνει χρήματα και στις Περιφέρειες για κάλυψη εκτάκτων αναγκών και αποζημιώσεων λόγω προσφυγικού. Σε προηγούμενη νομοθετική αλλαγή του Ν. Μηταράκη προβλεπόταν μόνο για δήμους.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί προς διαβούλευση μέσα στον Ιούνιο.
