Σε δικαστική διαμάχη μπαίνουν για το Θέατρο Βράχων και την ευρύτερη περιοχή οι Δήμοι Βύρωνα, Δάφνης - Υμηττού και το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να κατοχυρώσουν υπέρ τους την έκταση των 104 στρεμμάτων. Η εμπλοκή προέκυψε μετά την πρόσφατη απόφαση του Εφετείου, η οποία δικαιώνει 17 φερόμενους ως ιδιοκτήτες, καθώς αποδέχεται τους τίτλους ιδιοκτησίας από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Το ζήτημα θα απασχολήσει εκ νέου τη Δικαιοσύνη, καθώς οι Δήμοι Βύρωνα, Δάφνης - Υμηττού και το Ελληνικό Δημόσιο έχουν ήδη προσφύγει στον Άρειο Πάγο για να ξεκαθαρίσει οριστικά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της έκτασης.
Το όραμα της Μελίνας Μερκούρη
Η ιστορία ξεκινά το 1984, όταν η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, ως υπουργός Πολιτισμού, είχε το όραμα να δημιουργήσει το Θέατρο Βράχων στο πρώην λατομείο «ΕΛΚΟ - Εργάνη» και να προσφέρει στην Αθήνα, ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, έναν ξεχωριστό χώρο πολιτισμού για όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Όμως, τότε, λόγω του επείγοντος, το υπουργείο Πολιτισμού δεν μερίμνησε για την έκδοση διοικητικών και λοιπών αδειών και εγκρίσεων ούτε δημιουργήθηκε φάκελος αρχείου.
Τα έτη 1984 και 1986 οι Δήμοι Βύρωνα και Υμηττού -και αργότερα, κάνοντας χρήση του Νόμου 3852/2010- κατέλαβαν τμήματα της έκτασης και απέβαλαν από τη συννομή τούς φερόμενους ως ιδιοκτήτες. Με αυτόν τον τρόπο επιχείρησαν να κατοχυρώσουν υπέρ των δήμων τη χρήση της έκτασης.
Παράλληλα, με σειρά εγγράφων, οι δύο δήμοι ζητούσαν από τους φερόμενους ως ιδιοκτήτες να αναγνωρίσουν την κυριότητα των εκτάσεων υπέρ των δήμων με το επιχείρημα ότι το δικαίωμα χρήσης των επίδικων εκτάσεων τους παραχωρήθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Στο ίδιο πλαίσιο οι δύο δήμοι επικαλούνταν ότι με σειρά εγγράφων το 1984 «είχε παραγραφεί η αξίωση αντίστοιχης διεκδικητικής αγωγής από την πλευρά των φερόμενων ως ιδιοκτητών».
Οι αγωγές και η δικαίωση του Δημοσίου
Το 2003 και το 2005 οι δύο ομάδες των φερόμενων ως ιδιοκτητών κατέθεσαν αγωγή εναντίον των δύο δήμων και του Ελληνικού Δημοσίου. Οι δύο αγωγές εκδικάστηκαν μαζί. Στο μεταξύ το Πρωτοδικείο διέταξε τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης προς εντοπισμό της ταυτότητας και της μορφής των επιδίκων εκτάσεων.
Το 2009 διατάχθηκε και νέα πραγματογνωμοσύνη για να διαπιστωθεί εάν αυτές οι εκτάσεις περιλαμβάνονται στους τίτλους και εάν αποτελούσαν ή όχι δασική έκταση. Συνεκτιμώντας τις πραγματογνωμοσύνες το Πρωτοδικείο δικαίωσε την πλευρά του Ελληνικού Δημοσίου και το αναγνώρισε ως «κύριο των επίδικων γεωτεμαχίων».
Έτσι, λοιπόν, το 2016 το δικαστήριο αποδέχθηκε τη θέση του Ελληνικού Δημοσίου ότι τα επίμαχα γεωτεμάχια είναι «δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες περιήλθαν στην αποκλειστική κυριότητά του με τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως το 1832, των πρωτοκόλλων του Λονδίνου το 1830» και πως αυτές οι εκτάσεις περιήλθαν στην κυριότητα του ελληνικού κράτους ως «εγκαταλελειμμένα από τους Οθωμανούς και καταληφθέντα και δημευθέντα από το ίδιο το ελληνικό κράτος κατά τον αγώνα της Ανεξαρτησίας ως δάση με το βασιλικό διάταγμα του 1836, ως βοσκότοποι με το βασιλικό διάταγμα του 1833, ως αδέσποτα κτήματα με το βασιλικό διάταγμα του 1837 και τακτική ή έκτακτη χρησικτησία».
Η αναγνώριση των χρυσόβουλων
Όμως, ακολούθως, οι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες υπέβαλαν έφεση, το Εφετείο αναγνώρισε σε αυτούς την κυριότητα των εκτάσεων και όχι στο Ελληνικό Δημόσιο και στους δύο δήμους, ανατρέποντας την προηγούμενη απόφαση του Πρωτοδικείου.
Το Εφετείο, λοιπόν, αναγνώρισε τους τίτλους ιδιοκτησίας των φερόμενων ως ιδιοκτητών που χρονολογούνταν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία με τον ισχυρισμό ότι «η διαδοχή του Ελληνικού Δημοσίου από το Τουρκικό Δημόσιο δεν αφορά ακίνητα που κατά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και ακολούθως κατέχονταν από Έλληνες ιδιώτες, έστω και χωρίς έγκυρο και ισχυρό τίτλο (ταπί, χοτζέτι ή βουγιουρδί)». Αυτήν την απόφαση, λοιπόν, πρόκειται να προσβάλουν οι δύο δήμοι και το Ελληνικό Δημόσιο.
Στο μεταξύ, μαζί με το Θέατρο Βράχων στις ίδιες εκτάσεις είχαν διαμορφωθεί αθλητικοί χώροι (δύο μεγάλα γήπεδα ποδοσφαίρου και τρία γήπεδα διαστάσεων 5Χ5 μέτρων) που καθημερινά μπορούν να εξυπηρετούν έως 2.000 παιδιά από τους όμορους δήμους.
Γρηγόρης Κατωπόδης: Θα υπερασπιστούμε τα κεκτημένα της κοινωνίας των πολιτών
Ο δήμαρχος Βύρωνα Γρηγόρης Κατωπόδης μιλάει αποκλειστικά στην ΑΥΓΗ για τη δικαστική απόφαση του Εφετείου που παραχωρεί την περιοχή των Θεάτρων Βράχων σε ιδιώτες - Δεκαετίες τώρα, αυτός ο χώρος ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και αξιοποιείται από τους πολίτες. Υπάρχουν εκεί δύο θέατρα, γήπεδα ποδοσφαίρου, στάδια, σχολεία, που ο κόσμος της περιοχής τα χρησιμοποιεί κάθε μέρα. Πώς γίνεται να λέμε ξαφνικά, ξεχάστε τα αυτά, ο χώρος ανήκει πλέον σε κάποιους ιδιώτες;
«Η απόφαση του Εφετείου για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής των Θεάτρων Βράχων ήταν εντελώς απρόσμενη. Μπορώ να πω ότι μας αιφνιδίασε, με δεδομένο ότι η απόφαση στον πρώτο βαθμό, για το ίδιο ζήτημα, είναι υπέρ της υφιστάμενης κατάστασης.
Για να κατανοήσουν οι αναγνώστες μας, η διεκδίκηση αυτής της δημόσιας γης από ιδιώτες ξεκινά το 2003 και το 2005, όταν έγιναν οι πρώτες αγωγές. Το 2016 είχαμε απόφαση πρώτου βαθμού που δικαίωνε το Ελληνικό Δημόσιο και τους δήμους μας. Το 2017 ασκήθηκε έφεση από τους φερόμενους ως ιδιοκτήτες και το Εφετείο τώρα τους δικαίωσε. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι η δικαστική αυτή απόφαση στηρίζεται σε τίτλους κτήσης της οθωμανικής περιόδου.
Είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε κάθε ένδικο μέσο για να ακυρώσουμε την εξέλιξη αυτή, αλλά και κάθε πρόσφορο τρόπο για να κινητοποιήσουμε τους πολίτες, προκειμένου να παραμείνει η περιοχή στην κυριότητα του Δημοσίου. Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τον δήμαρχο Δάφνης - Υμηττού Αναστάσιο Μπινίσκο, για να συντονίσουμε τη δράση μας προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ήδη καταθέσαμε αίτηση αναίρεσης της απόφασης του Εφετείου στον Άρειο Πάγο και παράλληλα προχωρούμε στην ενημέρωση των πολιτών, για να υπερασπιστούμε με ειρηνικό -αλλά δυναμικό- τρόπο τα κεκτημένα της κοινωνίας των πολιτών. Ξεκινήσαμε ήδη συναντήσεις με κρατικούς, καλλιτεχνικούς και τοπικούς φορείς, αθλητικούς, πολιτιστικούς συλλόγους και κινήσεις πολιτών και είμαστε σε ανοιχτή γραμμή με τις δημοτικές παρατάξεις, προκειμένου να υπάρξει παλλαϊκή αντίδραση.
Ήδη πάντως το θέμα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην κοινή γνώμη -και ευχαριστούμε και την ΑΥΓΗ που συμβάλλει σ’ αυτό-, με εκτενή δημοσιεύματα και συνεντεύξεις σε ΜΜΕ, και, όπως φαίνεται, βρίσκει μεγάλη απήχηση στους συμπολίτες μας σε όλη την Αττική.
Πρέπει να επισημάνω εδώ ότι, πέρα από το δικαστικό κομμάτι της υπόθεσης που το γνωρίζουν καλά οι νομικοί μας και θα το χειριστούν κατάλληλα, θα πρέπει να εστιάσουμε και στην κοινωνική διάσταση του θέματος. Δεκαετίες τώρα, αυτός ο χώρος ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και αξιοποιείται από τους πολίτες. Υπάρχουν εκεί δύο θέατρα, γήπεδα ποδοσφαίρου, στάδια, σχολεία, που ο κόσμος της περιοχής τα χρησιμοποιεί κάθε μέρα. Πώς γίνεται να λέμε ξαφνικά, ξεχάστε τα αυτά, ο χώρος ανήκει πλέον σε κάποιους ιδιώτες;
Έχουμε εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη και πιστεύουμε ότι θα πράξει το σωστό και το δίκαιο. Δηλώνουμε όμως ότι η δημοτική αρχή Βύρωνα θα αξιοποιήσει όλα τα μέσα, προκειμένου να διατηρηθεί το υφιστάμενο καθεστώς στην περιοχή των Θεάτρων Βράχων, που αποτελεί μια όαση πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής για ολόκληρη την Αττική και εδώ και δεκαετίες προσφέρει μοναδικές στιγμές σε όλους τους πολίτες της, που επισκέπτονται και παρακολουθούν τα καλλιτεχνικά δρώμενα του περίφημου Φεστιβάλ, Στη Σκιά των Βράχων».
