Τη σταδιακή... εξαφάνιση της εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων περιγράφει η νέα έκθεση της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), η οποία δημοσιεύτηκε χθες στα αγγλικά με τίτλο «Αποκλεισμένοι και διαχωρισμένοι. Η εξαφανισμένη εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων στην Ελλάδα».
Η έκθεση μιλά για τα εμπόδια στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, κατάσταση που έχει χειροτερεύσει με την πανδημία, ενώ υπογραμμίζεται ότι οι ξενοφοβικές συμπεριφορές στο σχολείο, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, δημιουργούν περαιτέρω δυσκολίες γι’ αυτά τα παιδιά.
«Ο αποκλεισμός των παιδιών προσφύγων από το εκπαιδευτικό σύστημα έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Από τα διαθέσιμα επίσημα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύεται μια ταχεία και ραγδαία πτώση των εγγραφών παιδιών προσφύγων σε δημόσια σχολεία τα τελευταία δύο χρόνια, από 12.867 τον Ιούνιο του 2019 σε 8.637 τον Μάρτιο του 2021. Οι εκπαιδευτικοί τονίζουν ότι η πραγματική φοίτηση στο σχολείο βρίσκεται σε δραματικά χαμηλό ποσοστό. Ο αποκλεισμός οφείλεται σε μια σειρά ελλείψεων στην εφαρμογή του εκπαιδευτικού πλαισίου, στις καθυστερήσεις στη δημιουργία τάξεων υποδοχής και ΔΥΕΠ και στην πρόσληψη διδακτικού προσωπικού, στην απουσία ή ανεπάρκεια υπηρεσιών μεταφοράς» επισημαίνεται.
Ως εμβληματικό παράδειγμα που περιλαμβάνει και τον ξενοφοβικό παράγοντα (βλ. δηλώσεις δημάρχου Χαλκίδας) η έκθεση αναφέρει την υπόθεση του καταυλισμού στη Ριτσώνα Ευβοίας. Σύμφωνα με την έκθεση, τα χαμηλότερα ποσοστά εγγραφής εντοπίζονται στα παιδιά πρόσφυγες στα νησιά, καθώς «κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στα ΚΥΤ η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, ακόμη και σε μη τυπική εκπαίδευση». Επιπλέον σημειώνεται η απουσία τακτικής λεπτομερούς δημοσίευσης επίσημων στατιστικών στοιχείων σχετικά με τον αριθμό των παιδιών προσφύγων σχολικής ηλικίας που διαμένουν στη χώρα τα οποία έχουν εγγραφεί στα σχολεία και τελικά παρακολουθούν την τυπική εκπαίδευση.
Οι δε περιορισμοί κυκλοφορίας που επιβλήθηκαν από πέρσι σε ΚΥΤ και καταυλισμούς λόγω της πανδημίας σε συνδυασμό και με την τηλεκπαίδευση έχουν καταστήσει πια σχεδόν αδύνατη την παρακολούθηση μαθημάτων για τα προσφυγόπουλα. Όπως τονίζεται, πέραν του ότι στερούνται τα απαραίτητα μέσα για τη φοίτηση (πρόσβαση σε Ίντερνετ, τεχνικό εξοπλισμό), γεγονός που ισχύει και για ελληνόπουλα, τα προσφυγόπουλα δεν έχουν τις γλωσσικές δεξιότητες για την πλοήγηση στην πλατφόρμα που έχει συσταθεί από τις αρχές για την τηλεκπαίδευση και λειτουργεί στα ελληνικά.
Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ενός Αφγανού πατέρα στην Αθήνα που παραθέτει η έκθεση: «Τον Μάρτιο του 2020, με την πρώτη καραντίνα, ο γιος μου δεν μπορούσε να συμμετάσχει σε διαδικτυακά μαθήματα επειδή είχαμε μόνο ένα τηλέφωνο, το οποίο το είχα μαζί μου όταν δούλευα. Το ίδιο συνέβη τον Νοέμβριο με τη δεύτερη καραντίνα... Κάποιος μας δώρισε ένα τάμπλετ. Αλλά έχω δύο παιδιά. Μια μέρα έδινα στον μεγαλύτερο γιο μου τη δυνατότητα να παρακολουθήσει το μάθημα, την άλλη μέρα στον μικρότερό μου...».
Στις συστάσεις της η οργάνωση ζητάει να αποφευχθεί ο διαχωρισμός στο εκπαιδευτικό σύστημα και η σύσταση «εκπαιδευτικών γκέτο», καθώς και να αποφευχθεί το μοντέλο της υποδοχής σε απομονωμένα μεγάλα κέντρα μέσα στα οποία υποτίθεται πως θα λαμβάνουν εκπαίδευση τα παιδιά. Ζητάει επίσης την τακτική αξιολόγηση της λειτουργίας των εκπαιδευτικών τάξεων για τα παιδιά πρόσφυγες και τη διαβούλευση με τον εκπαιδευτικό τομέα για τη βελτίωσή του.
