Η οδός Ερμού είναι ένας από τους δύο κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της Κομοτηνής. Η πλειονότητα των καταστημάτων που βρίσκονται σε αυτόν τον δρόμο ανήκουν σε μειονοτικούς επαγγελματίες. Εδώ γίνεται το καθημερινό μουχαμπέτι, η συζήτηση για τα τρέχοντα της καθημερινότητας, αλλά εδώ χτυπάει και η καρδιά της μισής πόλης, δεδομένου ότι γίνεται και η πολιτική κουβέντα.
Η οδός Ερμού γνώρισε και τη βία, δεδομένου ότι στα γεγονότα του '90 πολλά μαγαζιά μειονοτικών είχαν καταστραφεί. Αυτή η ιστορική μνήμη υπάρχει ακόμη, γι' αυτό και η Ν.Δ. δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης. Άλλωστε το όνομα Σαμαράς μόνο αρνητικά συναισθήματα δημιουργεί στον κόσμο.
Γυρνώντας στο σήμερα, οι άνθρωποι θεωρούν ότι δεν υπάρχει για την κυβέρνηση η μειονότητα. "Μας ξέχασε εντελώς" μας λένε. Δεν βρήκαν στήριξη την περίοδο της πανδημίας και βλέπουν μαύρα σύννεφα για την πορεία τους στη συνέχεια. Αλλά δεν είναι μόνο οι έμποροι. Οι καπνοπαραγωγοί δεν βρήκαν καμία στήριξη. "Δεν πήραμε τίποτε" μας λένε και η τιμή του κιλού στον καπνό έπεσε στα 4,5 ευρώ φέτος, από τα 4,70 πέρσι. Δηλαδή μείον 20 λεπτά το κιλό. Αν για κάποιους ίσως φαίνεται μικρή απώλεια, μην ξεχνάμε ότι οι καλλιέργειες του καπνού είναι το πολύ μέχρι 20 στρέμματα. Άρα τα 5.000 ευρώ περίπου τον χρόνο μόνο εισόδημα αξιοπρέπειας δεν είναι και μάλιστα σε μια σκληρή δουλειά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Ροδόπη ζουν από τον καπνό 6.500 οικογένειες, σχεδόν στο σύνολο τους από τη μειονότητα. Στον Δήμο Μύκης, στην Ξάνθη, η άρνηση της κυβέρνησης να εγκαταστήσει κλιμάκιο της Πυροσβεστικής προκάλεσε την οργή των κατοίκων, δεδομένου ότι πριν από λίγους μήνες είχαν καεί δύο άνθρωποι, μας λέει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Ξάνθη Χουσεΐν Ζεϊμπέκ.
Δύο κινήσεις που "ανάβουν φωτιές"
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της μειονότητας με δοο πράξεις της. Η πρώτη ήταν η τοποθέτηση των τοποτηρητών μουφτήδων στις θέσεις των προέδρων των σχολικών εφορειών. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο, και μάλιστα έγινε αιφνιδιαστικά, χωρίς καν να ερωτηθεί η μειονότητα. Η δεύτερη πράξη ήταν η αλλαγή ταμπέλας στο Ιεροσπουδαστήριο της Κομοτηνής, πιθανόν να γίνει και σε άλλα σχολεία, όπου η φράση "Μειονοτικό Γυμνάσιο" έγινε "Μουσουλμανικό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ίσως και μια αλλαγή κατεύθυνσης. Δηλαδή να γίνει ένας μεντρεσές, θρησκευτικό σχολείο, και όχι Γενικό Λύκειο. Αν γίνει αυτό, μας λένε, σημαίνει ότι οι μαθητές του θα είναι λίγοι, με στόχο να γίνουν κρατικοί υπάλληλοι και με κίνδυνο να μην είναι αποδεκτοί από τη μειονότητα αφενός και αφετέρου να δημιουργηθεί ο άλλος πόλος, όπως συμβαίνει και με τους μουφτήδες.
Υπάρχει ο κρατικός, ο τοποτηρητής σήμερα, υπάρχει και ο "εκλεγμένος" Ταυτόχρονα δημιουργείται και ένα χάσμα, μας λέει ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Ροδόπη Μουσταφά Μουσταφά, ανάμεσα στην άποψη για μια δημοκρατική κοσμική μειονότητα και σε εκείνη που θέλει την όλο και μεγαλύτερη επιρροή της θρησκείας, που είναι η συντηρητική άποψη.
Επομένως, μας λένε και άνθρωποι που παρακολουθούν τα της διακομματικής για τη Θράκη, ποια αξιοπιστία έχει η Ν.Δ. όταν άλλα λέει στη διακομματική και άλλα πράττει ως κυβέρνηση; Προδήλως αυτοί είναι και κάποιοι σοβαροί λόγοι για τους οποίους αποστασιοποιούνται από τη Ν.Δ. Γι' αυτό περιμένουν από τον ΣΥΡΙΖΑ καθαρές, κρυστάλλινες θέσεις για τα ζητήματα αυτά. Και ενδεχομένως, όπως μας λένε, δεν θα ήθελαν να δουν τον ΣΥΡΙΖΑ να υπογράφει κοινό πόρισμα με τη Ν.Δ., δεδομένου ότι η κυβέρνηση άλλο παλτό φοράει στη διακομματική και άλλο στην κυβερνητική πράξη.
Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ
Επιπροσθέτως, αυτά τα κάνει την ώρα που στη δημόσια συζήτηση αρχίζουν να μπαίνουν οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτές εκφράστηκαν από το Πολιτικό Συμβούλιο και αφορούν την εκλογή των διαχειριστικών επιτροπών των βακουφίων στη συζήτηση με τη μειονότητα για το θέμα της εκλογής μουφτή, τον τρόπο, δηλαδή τον σεβασμό των αποφάσεων των ευρωπαϊκών οργάνων που αφορούν τα θέματα των δικαιωμάτων στη στήριξη των μειονοτικών σχολείων και των δημοσίων, την εισαγωγή της τουρκικής ως γλώσσας επιλογής στα δημόσια σχολεία της Θράκης και βεβαίως να δοθεί το δικαίωμα στη μειονότητα να ιδρύσει ιδιωτικά νηπιαγωγεία.
Όπως γίνεται αντιληπτό, υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβερνητική πρακτική της Ν.Δ. Και αυτό γίνεται αντιληπτό από τη μειονότητα, όπως γίνεται αντιληπτή από τη μειονότητα και η εντεινόμενη αστυνομοκρατία σε μειονοτικά χωριά.
Η ένταση στα ελληνοτουρκικά
Με όσους μιλήσαμε, δεν κρύβουν έναν ανεπαίσθητο φόβο εξαιτίας των δυσάρεστων εμπειριών του παρελθόντος. Μπορεί τα ζητήματα επιβίωσης να κυριαρχούν, αλλά δεν θέλουν την ένταση και θα επιθυμούσαν να υπάρχουν καλές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Από την άλλη, πολλοί θεωρούν πως ο καβγάς γίνεται για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης και πως είναι προσπάθεια αποπροσανατολισμού από τα πραγματικά προβλήματα, όπως αυτά της οικονομίας. Γιατί, όπως μας λένε, τόσο εδώ όσο και στην Τουρκία τα πράγματα στην οικονομία δεν πάνε καλά. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το οποίο τονίζουν είναι ότι η ένταση αυτή δεν είναι στις προτεραιότητές τους, αλλά μας επισημαίνουν παράλληλα πως "όταν μαλώνουν τα βουβάλια, την πληρώνουν τα βατράχια". Δηλαδή οι μειονότητες.
