Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Τσαγκάρης: επάγγελμα της κρίσης ή σε κρίση;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τσαγκάρης: επάγγελμα της κρίσης ή σε κρίση;

Διάγουν τα τσαγκάρικα τη δεύτερη νιότη τους λόγω της κρίσης; Καταφεύγει ο κόσμος σε αυτά γιατί δεν μπορεί να αντέξει πλέον το κόστος της αγοράς νέων παπουτσιών; Περπατάμε την αγορά του κέντρου της Αθήνας και ακούμε απόψεις που διαφέρουν, ακόμη και σε περιπτώσεις που τα τσαγκάρικα τα χωρίζει ένα μόλις οικοδομικό τετράγωνο.

"Είναι μια δουλειά που δεν πεθαίνει μέσα στην κρίση" μας λένε στο μαγαζί της οδού Ιπποκράτους. Η βιτρίνα του κερδίζει το στοίχημα της πρώτης εντύπωσης. Σε αυτή βρίσκονται δύο μικρά ομοιώματα τσαγκάρηδων που μαστορεύουν με ζήλο παπουτσάκια μινιατούρες. Είναι χαμογελαστά και με παραδοσιακές φορεσιές. Οι πραγματικοί εργαζόμενοι του τσαγκάρικου δεν φορούν παραδοσιακές φορεσιές όμως είναι χαμογελαστοί και αισθάνεσαι οικειότητα.

Αδυνατούμε να σταυρώσουμε δύο κουβέντες στη σειρά, απόδειξη ότι οι δουλειές πάνε καλά. Ο ένας πελάτης διαδέχεται τον άλλον και ο ένας δείχνει πολύ διαφορετικός από τον άλλο. "Έρχονται άνθρωποι όλων των βαλαντίων". Οι πιο "φαντεζί" επισκευές είναι το δυνατό σημείο του τσαγκάρικου."Έρχονται με φωτογραφίες από τα παπούτσια που τους αρέσουν κι εμείς τα φτιάχνουμε".

“Κάνε να χωράει το πόδι μου”

Λίγο παρακάτω στην οδό Πραξιτέλους οι δουλειές δεν πάνε το ίδιο καλά. Ο τσαγκάρης μάς δείχνει το σχεδόν άδειο ταμείο λέγοντας: "Παζαρεύουμε και το εικοσάλεπτο". Τα δύο του ράφια είναι γεμάτα παπούτσια που εγκαταλείφθηκαν. Η επιγραφή που έχει σε φανερό σημείο, ότι το μαγαζί απαλλάσσεται από την ευθύνη για την τύχη των παπουτσιών εφόσον αυτά μείνουν για περισσότερο από δύο μήνες, δεν λειτουργεί αποτρεπτικά.

Οι πελάτες είναι λιγοστοί, ζητούν όμως πολλά. Μια γυναίκα πήρε σε προσφορά ζευγάρια παπούτσια μεγαλύτερα από το νούμερό της. Ο τσαγκάρης θα πρέπει να τα φτιάξει ώστε να της χωράνε, κι αυτό όχι για περισσότερα από 4 με 5 ευρώ.

"Όταν άρχισε η κρίση, ο κόσμος κατέφυγε σε φθηνά υποκατάστατα. Και το πρώτο πράγμα που κοίταξε να υποκαταστήσει είναι το παπούτσι" λένε από το τσαγκάρικο της οδού Αιόλου. "Κακώς", τονίζουν, "γιατί το παπούτσι είναι το νούμερο ένα ένδυμα στον άνθρωπο". "Πας σπίτι σου κουρασμένος και δεν ξέρεις τι φταίει". Το λάθος παπούτσι "προκαλεί κακή κυκλοφορία στο αίμα, το πόδι ανάβει", ενώ το καλό παπούτσι "κρατάει σε σωστή θέση το πέλμα, άρα στέκεται σωστά όλο το σώμα".

Κάποτε το μαγαζί της Αιόλου είχε τέσσερις εργαζόμενους, σήμερα έχει δύο. Κάποτε είχε δύο ακόμη αδελφάκια σε άλλο σημείο της Ομόνοιας και στο Κολωνάκι. Σήμερα είναι μόνο του. Μητέρα του ήταν μια βιοτεχνία. Η βιοτεχνία πουλήθηκε το 1988 για να γεννηθούν τα τρία μαγαζιά, από τα οποία έκλεισε το πρώτο το 2005 και τρία χρόνια μετά το δεύτερο.

"Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο καφενείο. Λέει ο καθένας ό,τι θέλει, ότι οι τσαγκάρηδες μέσα στην κρίση βγάζουν λεφτά. Για εμάς η κρίση ξεκίνησε το 2002". Στο τσαγκάρικο έχουν βρει έναν τρόπο τουλάχιστον τα παπούτσια που αφήνονται να μην πηγαίνουν χαμένα. Τα αφήνουν έξω από το μαγαζί για ένα διάστημα και παίρνει όποιος θέλει.

Επιχειρήσεις που άνοιξαν - επιχειρήσεις που έβαλαν λουκέτο

Τα τελευταία έξι χρόνια οι εγγραφές τσαγκάρικων είναι περισσότερες από τις διαγραφές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθήνας για το διάστημα από την 1.1.2010 έως τις 5.12.2016 υπήρξαν 63 εγγραφές και 16 διαγραφές. Δηλαδή άνοιξαν 63 επιχειρήσεις και έκλεισαν 16.

Μία από τις επιχειρήσεις που αντέχει χρόνια βρίσκεται σε στοά στην πλατεία Κάνιγγος. "Κάνω το επάγγελμα πάνω από 30 χρόνια" ακούγεται από μια φωνή στο βάθος. Όχι στο πολύ βάθος. Τα τσαγκάρικα συνήθως "βολεύονται" σε χώρους ελάχιστων τετραγωνικών και η είσοδος συγγενεύει με τους πάγκους ξυλουρίσματος. Υπάρχει ελάχιστος χώρος όχι μόνο για τους πελάτες, αλλά ακόμη και για προσωπικά αντικείμενα.

Στις ελάχιστες ελεύθερες επιφάνειες υπάρχουν ημερολόγια, οικογενειακές φωτογραφίες, παλιότερα δημοσιεύματα από "καλές εποχές". "Κάποτε είχα ακόμη και 200 πελάτες τη μέρα". Η κατάσταση έχει αλλάξει, καθώς "οι περισσότεροι υπάλληλοι των δημόσιων υπηρεσιών έχουν φύγει". Την ώρα που λιγοστεύουν οι πελάτες αυξάνονται τα ορφανά παπούτσια και στα δικά του ράφια. Η επισκευή τους κοστίζει χρόνο, αλλά και χρήμα, για την απόκτηση των υλικών.

Προτιμούν τις προσφορές από τις επισκευές

Σε μια άλλη στοά, της οδού Πατησίων 5, κατορθώνει και επιβιώνει ακόμη το τσαγκάρικο που για χρόνια βλέπαμε επί της Πατησίων. "Παλιά ήμασταν στη γωνία και απασχολούσαμε 12 άτομα. Από το 2008 είμαστε χωμένοι στη στοά οι δυο μας". Εξηγώντας γιατί το μαγαζί δεν πάει καλά λένε πως ο κόσμος προτιμά να αγοράζει ξανά και ξανά καινούργια παπούτσια με 5 - 10 ευρώ αντί να δίνει περίπου το ίδιο ποσό για να τα επισκευάσει. "Άμα η αγορά δεν έχει λεφτά, αυτό ισχύει για όλους".

Όσο κι αν κανείς δύσκολα θα το περίμενε, τσαγκάρικο υπάρχει και στο Κολωνάκι, στην οδό Σκουφά. "Και οι πλούσιοι και οι φτωχοί περπατάνε". "Το παπούτσι δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη". Η διαφορά σε σχέση με παλιά είναι ότι τώρα ο κόσμος "δίνει προτεραιότητα να διορθωθεί το παλιό". Ακόμη κι έτσι ο τζίρος του μαγαζιού έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Πάντως όχι σε σημείο που να γίνουν απολύσεις ή περικοπές σε μισθούς.

Από την άλλη μας λένε στο τσαγκάρικο ότι πλέον φαίνεται και η αξία του πραγματικού επαγγελματία. Αυτό γιατί οι πελάτες έχουν γίνει περισσότεροι απαιτητικοί. Όσο για το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντοπίζουν εν μέσω κρίσης, δεν είναι με τι περπατάει ο καθένας, αλλά ότι έχει φτάσει στο σημείο να παραμιλάει.

Από 50 λεπτά μέχρι 120 ευρώ

Οι τιμές σε όλα τα τσαγκάρικα είναι λίγο - πολύ ίδιες. Ξεκινούν από μικροεπισκευές των 50 λεπτών (στο Κολωνάκι ξεκινούν από τα 3 ευρώ) και φτάνουν μέχρι τα 100-120 ευρώ, ανάλογα με το τι θέλει να φτιάξει ο καθένας. Πιο ακριβές επιδιορθώσεις επιλέγει ο κόσμος που είχε ψωνίσει κάποτε πολύ ακριβά παπούτσια και προσπαθεί να τα κρατήσει όσο μπορεί παραπάνω. Υπάρχουν επίσης πολλοί που ζητούν από τον τσαγκάρη να μεταμορφώσει το παπούτσι κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση ακριβών υποδημάτων, για τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα να τα αγοράσουν.

Αν και τα τσαγκάρικα στηρίζονται παραπάνω σε σχέση με το παρελθόν στη μεσαία τάξη, δεν θησαυρίζουν. Δεν ξεφυτρώνουν από παντού όπως τα σουβλατζίδικα ή τα ταχυφαγεία. Συνεπώς δεν είναι το μέλλον. Δεν είναι όμως και το παρελθόν. Ο κλάδος παραμένει ζωντανός και συνήθως σε καλύτερη ακόμη κατάσταση βρίσκονται όσα τσαγκάρικα είναι ταυτόχρονα και κλειδαράδικα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL