Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υπέκυψε στη δημόσια πίεση τη Δευτέρα καθυστερώντας την επίμαχη δικαστική μεταρρύθμιση που ο ίδιος και οι ακραίοι εταίροι του υποστηρίζουν. Με το Ισραήλ να έχει παραλύσει από μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες, αναγνώρισε τον κίνδυνο εμφυλίου πολέμου. Η κρίση, ωστόσο, δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί.
Οι διατυπώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού κατέστησαν σαφές ότι η απόφασή του αποτελεί απλώς μια παύση για λόγους τακτικής προκειμένου το κίνημα διαμαρτυρίας να καταλαγιάσει. Ο Νετανιάχου κερδίζει απλώς χρόνο. Η απειλή προς τη Δημοκρατία του Ισραήλ δεν θα εκλείψει όσο η Ακροδεξιά παραμένει κυρίαρχη στην κυβέρνηση. Ο Νετανιάχου θα χρειαστεί μια περισσότερο μόνιμη υποχώρηση από τις πολιτικές και τους πολιτικούς που βύθισαν το Ισραήλ στην πιο επικίνδυνη εσωτερική κρίση από την ίδρυσή του πριν από 75 χρόνια. Αντί να τείνει το χέρι προς τους επικριτές του, ο Νετανιάχου κατηγόρησε μια «ακραία» μειοψηφία για τις διαδηλώσεις των τελευταίων μηνών, οι οποίες έχουν αναδείξει ότι υπάρχει τεράστια αντίθεση στα σχέδια του. Ωστόσο είναι ο ίδιος και οι υπερεθνικιστές σύμμαχοί του εκείνοι που θέτουν σε κίνδυνο τη χώρα.
Τα προβλήματα του Ισραήλ άρχισαν όταν ο Νετανιάχου σχεδίασε και πέτυχε την εκλογική νίκη μιας συμμαχίας που έσπρωξε δυναμικά στο προσκήνιο τα πιο ακραία στοιχεία της περιθωριακής Ακροδεξιάς της χώρας. Προκειμένου να ανακτήσει την εξουσία έπειτα από 18 μήνες στην αντιπολίτευση, οικοδόμησε έναν συνασπισμό που στηρίζεται στους θρησκευτικούς σιωνιστές και υπερορθόδοξα κόμματα. Ανέθεσε κορυφαία υπουργεία σε αντιάραβες υπερεθνικιστές ταγμένους στην προσάρτηση των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών. Ένα βασικό θέμα που συσπειρώνει τον συνασπισμό είναι η κοινή επιθυμία για τη χειραγώγηση της δικαστικής εξουσίας - ενός κρίσιμου πυλώνα της Δημοκρατίας σε μια χώρα που δεν διαθέτει σύνταγμα ούτε Άνω Βουλή. Οι μεταρρυθμίσεις που προτείνει η κυβέρνηση θα επιτρέπουν στους βουλευτές να ακυρώνουν αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου με απλή πλειοψηφία και θα δίνουν τη δυνατότητα στους πολιτικούς να διορίζουν δικαστές. Τα μέτρα αυτά θα αποδυνάμωναν κάποιους από τους ελάχιστους υφιστάμενους ελέγχους στην εκτελεστική εξουσία και θα υπονόμευαν σοβαρά τους δημοκρατικούς θεσμούς του εβραϊκού κράτους. Όλα αυτά γίνονται τη στιγμή που ο Νετανιάχου διώκεται για διαφθορά, απάτη και απιστία.
Οι εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί που κατέβηκαν στους δρόμους φοβούνται την αλλαγή πολιτεύματος με τη μορφή κοινοβουλευτικού πραξικοπήματος. Τραπεζικοί, εργαζόμενοι στην τεχνολογία, εκπαιδευτικοί, σπουδαστές και στρατιωτικοί έχουν συσπειρωθεί από την αντίθεσή τους. Σε μια ασυνήθιστη πράξη πολιτικής ανυπακοής, εκατοντάδες έφεδροι του στρατού, ανάμεσά τους και στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας και πιλότοι, αρνήθηκαν να λάβουν μέρος σε ασκήσεις. Ο υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ από το κόμμα Λικούντ του Νετανιάχου ανησύχησε τόσο από την απειλή προς τον μηχανισμό ασφαλείας του Ισραήλ ώστε να ζητήσει δημοσίως το Σάββατο από την κυβέρνηση να διακόψει τις μεταρρυθμίσεις. Αντί να ακούσει την προειδοποίηση του συμμάχου του, ο Νετανιάχου τον απέπεμψε, δείχνοντας έτσι πως ο πρωθυπουργός ήταν πρόθυμος να βάλει τα προσωπικά του συμφέροντα πάνω από τα κρατικά. Μόνο όταν το μεγαλύτερο συνδικάτο απείλησε με γενική απεργία έκανε πίσω. Η ειρωνεία είναι ότι οι Εβραίοι του Ισραήλ αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τις αντιφάσεις της Δημοκρατίας τους. Για τους Παλαιστίνιους με ισραηλινή υπηκοότητα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν καθημερινά θεσμικές διακρίσεις, ο ισχυρισμός του Ισραήλ ότι αποτελεί δημοκρατικό κράτος ακουγόταν πάντα κούφιος. Και αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τους Παλαιστίνιους που αγωνίζονται στα κατεχόμενα εδάφη. Φοβούνται την εντεινόμενη κυβερνητική προσπάθεια να προσαρτήσει εδάφη της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.
Αυτόν τον μήνα το ισραηλινό Κοινοβούλιο τροποποίησε νόμο που διέτασσε τη διάλυση τεσσάρων εβραϊκών εποικισμών στην περιοχή. Και μία από τις πρώτες κινήσεις του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν να νομιμοποιήσει εννέα οικισμούς εποίκων που μέχρι και η ισραηλινή Δικαιοσύνη είχε χαρακτηρίσει παράνομους. Η αποδυνάμωση του δικαστικού κλάδου θα ενίσχυε ακόμα περισσότερο αυτούς τους επεκτατικούς στόχους. Οι Ισραηλινοί που κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τις μεταρρυθμίσεις αξίζουν επαίνων. Η μάχη όμως είναι πολύ μεγαλύτερη: Διεξάγεται για την ψυχή του εβραϊκού κράτους. Ο Νετανιάχου και οι συνεργοί του δεν πρέπει να αφεθούν να κερδίσουν. Η απόσυρση της κακόβουλης δικαστικής μεταρρύθμισής τους θα πρέπει να αποτελέσει μόνο την αρχή.
Επιμέλεια: Μιχάλης Τρίκκας
