Επιτακτική ανάγκη στην Ευρώπη η αλλαγή στον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς η συνέχιση της τρέχουσας κατάστασης δεν αποτελεί πλέον επιλογή, εάν θέλουμε να αποφύγουμε την κλιματική κατάρρευση και τις οικονομικές της συνέπειες. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα έκθεσης που παρουσιάστηκε στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποτέλεσμα επτά μηνών εντατικών διαπραγματεύσεων μεταξύ 29 οργανώσεων με αντικρουόμενα συμφέροντα και απόψεις όσον αφορά τον αγροδιατροφικό τομέα.
Η παραπληροφόρηση σε σχέση με τις συνέπειες της κτηνοτροφίας στο περιβάλλον, η οποία συνοδεύτηκε από διαμαρτυρίες αγροτών στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στην αρχή του έτους ώθησαν την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να αναθέσει την σύνταξη ειδικής έκθεσης.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν αποδυναμώσει αρκετές πράσινες πολιτικές, λόγω των οργισμένων διαμαρτυριών των αγροτών. Τη Δευτέρα, ο βασικός πυλώνας της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ έφτασε κοντά στην κατάρρευση όταν οκτώ χώρες απέσυραν την υποστήριξή τους στον νόμο αποκατάστασης της φύσης. Την Τρίτη, τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν με πρόταση της Επιτροπής να αποδυναμώσουν και να καθυστερήσουν ορισμένες από τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι αγρότες για να λάβουν επιδοτήσεις. Ως απάντηση περιβαλλοντικοί οργανισμοί κάλεσαν την ΕΕ να προσθέσει περισσότερους περιβαλλοντικούς όρους στην ΚΑΠ χωρίς να μειώσει το συνολικό ποσό που λαμβάνουν οι αγρότες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έκκληση επιστημόνων / Η νομοθεσία της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης θα αποτύχει χωρίς τους αγρότες
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεσμεύτηκε να ενσωματώσει τα αποτελέσματα του διαλόγου σε ένα Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα, που θα συνταχθεί κατά τις πρώτες 100 ημέρες της νέας θητείας της. Παρόλο που παραμένει αβέβαιο αν ο ευρύτερος αγροδιατροφικός τομέας θα υποστηρίξει τα αποτελέσματα, η δημιουργία ενός νέου συμβουλευτικού οργάνου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Αγροδιατροφική Πολιτική (EBAF), θεωρείται θετικό βήμα προς την επίτευξη των στόχων του διαλόγου.
«Μοιραζόμαστε τον ίδιο στόχο», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Μόνο αν οι αγρότες μπορούν να ζήσουν από τη γη τους, θα επενδύσουν σε πιο βιώσιμες πρακτικές. Και μόνο αν επιτύχουμε τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς μας στόχους από κοινού, θα μπορούν οι αγρότες να συνεχίσουν να βγάζουν τα προς το ζην.»
The work of the Strategic Dialogue on Agriculture shows that we can overcome polarisation, create trust and find common solutions.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 4, 2024
It’s a success in itself.
The recommendations will now feed into a Vision for Agriculture and Food ↓ https://t.co/xnEnQyeE6B
Βιώσιμο αγροδιατροφικό σύστημα
Περιβαλλοντικές ομάδες και επιστήμονες έχουν επικρίνει την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς προωθεί την παραγωγή και την κατανάλωση κρέατος ζημιώνοντας το περιβάλλον. Τον Απρίλιο, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Food βρήκε ότι η ΕΕ έχει καταστήσει τις κλιματικά επιβλαβείς διατροφές «τεχνητά φθηνές», διοχετεύοντας τέσσερις φορές περισσότερα χρήματα στην κτηνοτροφία από ότι στην φυτική παραγωγή.
Η έκθεση αυτή, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου για το Μέλλον της Γεωργίας στην ΕΕ, αναγνωρίζει την ανάγκη για μείωση της κατανάλωσης κρέατος ως μέρος του κοινού οράματος για το μέλλον της γεωργίας στην Ευρώπη και ζητά από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, να ορίσουν τον αγροδιατροφικό τομέα ως «κρίσιμη οντότητα», να αυξήσουν την οικονομική υποστήριξη για τον τομέα και να παρέχουν προνομιακή μεταχείριση.
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν σε «επείγουσες, φιλόδοξες και εφικτές» αλλαγές στο αγροδιατροφικό σύστημα, υπογραμμίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν περισσότερη ζωική πρωτεΐνη από ότι συνιστούν οι ειδικοί της υγείας. Για να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή, απαιτούνται κίνητρα για την αναδιαμόρφωση των διατροφικών μας συνηθειών προς φυτικές πρωτεΐνες, καλύτερη εκπαίδευση, αυστηρότερα μέτρα στη διαφήμιση και την εθελοντική αποχώρηση κτηνοτρόφων από τον κλάδο σε περιοχές με έντονη κτηνοτροφία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ολλανδία / Ευρωπαϊκό κονδύλι 700.000.000 ευρώ για εθελοντικό κλείσιμο κτηνοτροφικών μονάδων
Η έκθεση δεν έθεσε συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση της παραγωγής κρέατος, αλλά ζήτησε στήριξη για τη μετατόπιση των διατροφικών συνηθειών, μέσω μέτρων όπως δωρεάν γεύματα στα σχολεία, λεπτομερείς ετικέτες και φορολογικές ελαφρύνσεις για υγιεινά και βιώσιμα προϊόντα διατροφής.
Η Copa και η Cogeca, οι μεγαλύτερες αγροτικές οργανώσεις στις Βρυξέλλες, φάνηκαν να αμφισβητούν τα ευρήματα γύρω από το κρέας μετά τη δημοσίευση της έκθεσης. Ζήτησαν «άμεσες και συνεκτικές ενέργειες», αλλά επεσήμαναν την ανάγκη για «επαγρύπνηση» όσον αφορά τη θέση της κτηνοτροφίας.
Στροφή στις επιδοτήσεις
Παράλληλα, η έκθεση θέτει το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων της ΕΕ, που ξεπερνούν τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ, και καταλήγει ότι πρέπει να σταματήσει η χρηματοδοτήσεων μεγάλων μονάδων εντατικής κτηνοτροφίας, προτείνοντας τη δημιουργία ενός «ταμείου δίκαιης μετάβασης» για να βοηθήσει τους αγρότες να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές και να παράσχει στοχευμένη οικονομική στήριξη σε αυτούς που την έχουν περισσότερο ανάγκη.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που αγροτικά λόμπι, περιβαλλοντικές οργανώσεις και οργανώσεις καταναλωτών συμφωνούν ότι η εισοδηματική στήριξη πρέπει να στοχεύει κυρίως στους μικρούς και μεσαίους αγρότες, οι οποίοι αποτελούν την πλειονότητα στην ΕΕ. Επιπλέον, οι επιδοτήσεις θα πρέπει να συνδέονται με βιώσιμες πρακτικές και να κατανέμονται με τη συνεργασία τόσο των γεωργικών όσο και των περιβαλλοντικών αρχών.
Εκπομπές
Η κτηνοτροφία είναι μία από τις κύριες αιτίες της επιταχυνόμενης εξαφάνισης της άγριας ζωής παγκοσμίως και ευθύνεται για το 12%-20% των ρύπων που θερμαίνουν τον πλανήτη, καθιστώντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο βίαια. Στη νέα μεταρρύθμιση για την περίοδο 2023-2027, η ΕΕ αποφάσισε να διαθέσει το ένα τέταρτο των άμεσων πληρωμών της ΚΑΠ για «οικολογικά σχήματα» που παρέχουν κίνητρα στους αγρότες να καλλιεργούν με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.
Ο αγροτικός τομέας ευθύνεται για πάνω από το 10% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ, κυρίως από την κτηνοτροφία. Αν και η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, δεν έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι για τη γεωργία. Η έκθεση προτείνει να καθοριστούν εξατομικευμένοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών ανάλογα με τους διαφορετικούς τύπους γεωργίας και να δημιουργηθούν τοπικά σχέδια δράσης για τη δίκαιη μετάβαση σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση κτηνοτροφίας, όπως η Καταλονία και οι Κάτω Χώρες.
Επιπρόσθετα, οι συμμετέχοντες υποστήριξαν ορισμένους από τους περιβαλλοντικούς νόμους της ΕΕ, όπως τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης, ενώ παράλληλα πρότειναν τη δημιουργία ενός ταμείου αποκατάστασης της φύσης εκτός του αγροτικού προϋπολογισμού. Η έκθεση τονίζει επίσης την ανάγκη αναθεώρησης των κανόνων ευζωίας των ζώων στην ΕΕ, προτείνοντας απαγόρευση της χρήσης κλουβιών στις φάρμες με μεταβατική περίοδο.
