Παρά την κινητοποίηση που χαρακτηρίστηκε από πρωτόγνωρη διάρκεια και επίπεδα συμμετοχής, η μεταρρύθμιση των συντάξεων υιοθετήθηκε. Θα πρέπει να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι χάσαμε; Όχι. Για τον Εμανουέλ Μακρόν και την κυβέρνησή του όλα τώρα θα είναι πιο περίπλοκα και το τίμημα που θα πληρώσει, υψηλό». Οι λέξεις ανήκουν στη Σοφί Μπινέ, τη νεοεκλεγείσα γενική γραμματέα του CGT, του ισχυρότερου συνδικάτου της Γαλλίας, σε άρθρο-παρέμβασή της στη Monde μία μέρα μετά τη συνάντηση της επιτροπής των συνδικάτων, που ανακοίνωσαν ότι η κινητοποίηση συνεχίζεται. Λίγες μέρες μετά τη 14η πανεθνική ημέρα κινητοποίησης, τη Δευτέρα 6 Ιουνίου, τα οκτώ βασικά συνδικάτα και οι πέντε οργανώσεις νεολαίας, που αποτελούν το κοινό όργανο, ανακοίνωναν «κινητοποιήσεις τους ερχόμενους μήνες για να διεκδικήσουμε την κοινωνική πρόοδο και να αντιμετωπίσουμε τις πολιτικές της κοινωνικής οπισθοδρόμησης σε εθνικό επίπεδο». Μεταξύ της κινητοποίησης και της συνεδρίασης του κοινού οργάνου μεσολάβησε άλλη μία επίδειξη κοινοβουλευτικού αυταρχισμού της κυβέρνησης, που κατάφερε να αποτρέψει την τελευταία απόπειρα της κεντρώας συμμαχίας να ανατρέψει την αύξηση του συνταξιοδοτικού ορίου ηλικίας.
Πρωταγωνίστρια αυτή τη φορά η πρόεδρος της Βουλής Γιαέλ Μπρον Πιβέ, που απέρριψε τη συζήτηση της τροπολογίας της κεντρώας συμμαχίας. «Είμαι μια ανεξάρτητη γυναίκα» απάντησε στους επικριτές της, που τη χαρακτήρισαν όργανο της Προεδρίας, αναγνωρίζοντας πάντως ότι «μπορούσαμε να είχαμε πάει καλύτερα, κανείς δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι ο κοινωνικός διάλογος στη χώρα μας απέτυχε, και είμαστε όλοι υπεύθυνοι, συνδικάτα, πολιτικές δυνάμεις, Κοινωνία των Πολιτών». Όπως και να είναι πάντως, ο στόχος του Μακρόν επιτεύχθηκε και το κεφάλαιο «συντάξεις» έκλεισε στη Βουλή. Δεν είναι, όμως, σίγουρο ότι ο κερδισμένος είναι ο Μακρόν. «Εμείς δεν κερδίσαμε, αλλά αυτοί έχασαν» ήταν η χαρακτηριστική εκτίμηση κύκλων της Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν Λικ Μελανσόν, που εκτιμούν ότι η «κοινοβουλευτική κινητοποίηση κάνει παύση, μπορεί να ξεκινήσει ξανά».
Ο όρκος της 8ης Ιουνίου
«Η αμφισβήτηση της μεταρρύθμισης των συντάξεων δεν θα σταματήσει ποτέ» δήλωνε, άλλωστε, την Τρίτη στο δημόσιο ραδιόφωνο France Info ο βουλευτής και συντονιστής της Ανυπότακτης Γαλλίας Μανουέλ Μπομπάρ. Ενώ οι βουλευτές της Αριστερής Συμμαχίας υπέγραφαν την περασμένη Πέμπτη «τον όρκο της 8ης Ιουνίου», δίνοντας την υπόσχεση ότι «ποτέ δεν θα εγκαταλείψουμε τον αγώνα κατά της σύνταξης στα 64 χρόνια και θα συνεχίσουμε για τον κοινό στόχο του δικαιώματος στη σύνταξη στα 60 χρόνια». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Τομά Βασερόν, συνομοσπονδιακός γραμματέας του CGT: «Είναι το τέλος του πρώτου ημιχρόνου, δεν είναι το τέλος του παιχνιδιού».
«Τώρα θα χρησιμοποιήσουμε όλους τους μοχλούς πίεσης που έχουμε στη διάθεσή μας για να συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε και να εμποδίζουμε την εφαρμογή αυτής της βίαιης, άδικης και αδικαιολόγητης μεταρρύθμισης. Θα δώσουμε τη μάχη για να κερδίσουμε από το παράθυρο ό,τι χάσαμε από την πόρτα. Γι’ αυτό καλούμε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις σε όλες τις επιχειρήσεις και όλους τους κλάδους για να κερδίσουμε πρόωρες συνταξιοδοτήσεις για βαρέα και ανθυγιεινά και τον συνυπολογισμό των χρόνων σπουδών» γράφει στη Monde η Σ. Μπινέ. Όλοι συμφωνούν ότι «η σελίδα δεν έχει γυρίσει», υπογραμμίζοντας ότι πλέον στους στόχους προστίθενται και άλλες, κοινές διεκδικήσεις, κυρίως για τους μισθούς και τις συντάξεις, τις συνθήκες εργασίας, την υγεία στην εργασία και την ισότητα γυναικών και ανδρών. Πρόκειται για το καλεντάρι των διεκδικήσεων που προαναγγέλλουν ένα θερμό, κοινωνικά, φθινόπωρο για την κυβέρνηση Μακρόν, που επέβαλε με ακραία μέσα τη μεταρρύθμιση, περιφρονώντας τη βούληση της πλειονότητας των πολιτών που ήταν κατά, ωστόσο έχει μπροστά της πολλούς σκοπέλους, ενώ εμφανίζεται εξαιρετικά αποδυναμωμένη πολιτικά, έχοντας αναλώσει κρίσιμο πολιτικό κεφάλαιο στο μέτωπο των συντάξεων.
Το κίνημα που έριξε τους σπόρους του μέλλοντος
Στην αντίπερα όχθη, το μέτωπο των συνδικάτων εμφανίστηκε πλήρως ενωμένο, σε αντίθεση με ό,τι γινόταν στο παρελθόν και παρά τους περί του αντιθέτου ευσεβείς πόθους, δίνοντας σαφές στίγμα κοινής δράσης με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ένα κίνημα που άντεξε, παρά την καταστολή και την αστυνομική βία, διατηρώντας τη στήριξη από την πλειονότητα της κοινωνίας, παρά, π.χ., τα προβλήματα στις μετακινήσεις λόγω των απεργιών στα τρένα και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Ένα κίνημα που έριξε σπόρους για το εγγύς μέλλον, αντιστεκόμενο στο θατσερικό δόγμα «δεν υπάρχει εναλλακτική» και στις εκκλήσεις «να γίνουν προσπάθειες από όλους» που επαναλάμβαναν διαρκώς τα ΜΜΕ. Ένα κίνημα που συσπείρωσε και τη νεολαία, καθώς έγινε κατανοητό ότι σε πολλά επαγγέλματα δεν είναι δυνατή η εργασία μετά τα 60 χρόνια. Ένα κίνημα ενεργό, παρακαταθήκη για τις διεκδικήσεις που έπονται, χωρίς να ξεχαστεί το αίτημα της ακύρωσης της αντιμεταρρύθμισης των συντάξεων.
«Ας μην ξεχνάμε. Αυτό που έκανε μια κυβέρνηση, μια κυβέρνηση μπορεί να το ακυρώσει. Αυτό που έκανε ένας Πρόεδρος, ένας Πρόεδρος μπορεί να το ακυρώσει. Τώρα ή σε τέσσερα χρόνια. Το τέλος της πενταετίας θα είναι μακρύ, πολύ μακρύ για τον Εμανουέλ Μακρόν. Αν θέλει να κυβερνήσει τώρα τη χώρα, θα πρέπει να ασχοληθεί λιγότερο με τους μεγαλοεργοδότες και περισσότερο με την κοινωνική κατάσταση της χώρας και των εργαζόμενων» θυμίζει η Σ. Μπινέ. Μπορεί μια μάχη να χάθηκε, οι διεκδικήσεις και οι αγώνες συνεχίζονται με νέα δεδομένα.
