Τι άλλο να πει κανείς για τις γερμανικές εκλογές επτά μέρες πριν κλείσουν οι κάλπες; Πόσες φορές θα μιλήσουμε για το “τέλος εποχής”, για το κενό που αφήνει -ή όχι- πίσω της η Άνγκελα Μέρκελ έπειτα από 16 χρόνια στην εξουσία;
Άλλωστε, εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και τα τρία πρώτα κόμματα κυμανθούν σε ποσοστά της τάξεως του 25%, 22% και 17%, όπως φαίνεται να είναι προς στιγμήν οι -πρώτοι- Σοσιαλδημοκράτες, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Πράσινοι, τότε θα πάει μακριά η βαλίτσα των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Τόσο μακριά, ώστε να είναι πάλι η Μέρκελ αυτή που θα στείλει τις πρωτοχρονιάτικες ευχές από την καγκελαρία, έστω ως υπηρεσιακή ένοικος.
Για το ποια κυβέρνηση έχει πιθανότητες να σχηματιστεί (“κοκκινο - κοκκινο - πράσινη” “σηματοδότης”, “Κένυα”, “Τζαμάικα” κι άλλες πολλές, ανάλογα με τον συνδυασμό των χρωμάτων των κομμάτων) θα γράψουμε πολλά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Οι ψηφοφόροι, πάντως, δεν ξέρουν τι θα επιλέξουν τελικά τα κόμματα τα οποία θα ψηφίσουν, καθώς κρατάνε σχεδόν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Γι’ αυτό, αντί άλλων αναλύσεων, θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας δυο μικρές ιστορίες.
Ο Λάσετ και τα παιδιά
Ήταν η πιο ενδιαφέρουσα προεκλογική συνέντευξη που είδα φέτος -και την έκαναν δυο μικρά παιδιά στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό Pro7.
Ο Ρόμεο και η Παουλίνε, που δεν έχουν τελειώσει ακόμη το Δημοτικό, ανάγκασαν τον υποψήφιο των Χριστιανοδημοκρατών Άρμιν Λάσετ να δείξει τα όριά του, τα δυνατά του σημεία, αλλά και τις αδυναμίες του. Με απλές ερωτήσεις, χωρίς σάλτσες και χωρίς να του επιτρέπουν να ξεφύγει με υπεκφυγές ή απαντώντας σε αυτό που θα ήθελε να είχε ερωτηθεί.
Στο τέλος, ο Λάσετ αποδείχθηκε λίγος και ανίκανος να συγκρατήσει τον εκνευρισμό του απέναντι στα ειλικρινή πιτσιρίκια. Τουλάχιστον είχε το θάρρος να συμμετάσχει σ’ αυτή τη δοκιμασία. Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς θα τα κατάφερνε ο Μητσοτάκης σε μια τέτοια συνέντευξη, καθισμένος στο σκαμνάκι ανάμεσα σε δυο ευγενικά παιδιά, τα οποία όμως επιμένουν να ρωτάνε με συγκινητική αφέλεια -και απέραντη σκληρότητα- τα αυτονόητα.
Η πιο εύκολη ερώτηση ήταν “γιατί θέλετε να γίνεται καγκελάριος”, καθώς τα παιδιά αποδέχθηκαν ως απάντηση ότι θέλει να προσφέρει σε όλη τη Γερμανία και να κάνει καλύτερο τον κόσμο. Πιο δύσκολο ήταν το ερώτημα “γιατί διώξατε τους ανθρώπους από το δάσος” -αυτούς που προσπάθησαν να σταματήσουν επιπλέον εξορύξεις- και η απάντηση του Λάσετ ότι δεν μπορεί να φτιάχνει κάποιος σπίτια στο δάσος δεν ήταν πειστική. Στο μεταξύ ούτε για τα δικαστήρια, που χαρακτήρισαν παράνομη την επιχείρηση στο Hambacher Forst, που διέταξε ο Λάσετ ως πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας.
Το πρώτο μεγάλο στρίμωγμα το έπαθε ο Λάσετ όταν η πιτσιρίκα τον ρώτησε γιατί έβαλε τα γέλια την ώρα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλούσε στους πλημμυροπαθείς. “Κάποιος είπε μια ανοησία, ξέρεις πώς είναι αυτό” της απάντησε προσπαθώντας να ρίξει την ευθύνη στους συνομιλητές του γι’ αυτή τη φωτογραφία που μπορεί να του κοστίσει την ήττα. Αλλά η μικρή ήταν μια αληθινή δημοσιογράφος: “Ποια ήταν η ανοησία;”, ρώτησε. “Το ότι γέλασα” έκανε τον Λάσετ να παραδεχτεί.
Απαντήσεις δεν μπόρεσε να δώσει ο Λάσετ ούτε στο γιατί έχει έναν ακραίο δεξιό υποψήφιο -τον άκρως αμφιλεγόμενο Χανς Γκέοργκ Μάασεν- στη λίστα του κόμματος στη Θουριγγία. “Είναι ο Μάασεν ναζί;” ρώτησαν τα παιδιά. “Όχι, εγώ προσπαθώ να βγουν οι ναζί από τη Βουλή” πέταξε ο Λάσετ την μπάλα στην εξέδρα. “Τι βρίσκεις καλό πάνω του;” ήταν το επόμενο ερώτημα -κι αυτό δεν κατάφερε να το απαντήσει. Τα παιδιά έχουν έναν μαγικό τρόπο να δείχνουν πόσο γυμνός είναι ο βασιλιάς.
“Κρεμάστε τους Πράσινους”
Οι αφίσες πάντα παίζουν ρόλο την προεκλογική περίοδο στη Γερμανία, όσο κι αν ζούμε στην ψηφιακή εποχή. Από τον τρόπο που προβάλλουν τα κόμματα συνθήματα ή πρόσωπα στις αφίσες τους καταλαβαίνει κάποιος και το τι θεωρούν το δυνατό χαρτί τους. Δεν είναι τυχαίο ότι στις αφίσες του SPD βλέπει κανείς μόνο τον Όλαφ Σολτς (“να σηκώνει τα μανίκια”, “να πολεμάει για φθηνή κατοικία”, “για καλές συντάξεις” κ.λπ.) τεράστιο σε κόκκινο φόντο. Ο Σολτς είναι το δυνατό χαρτί του κόμματος και το παίζει χοντρά.
Όπως δεν είναι τυχαίο το ότι έχει σχεδόν εξαφανιστεί ο Λάσετ από τις αφίσες της CDU. Στη θέση του είναι άγνωστα πρόσωπα μωρών, νέων, γυναικών, αθλητών κ.λπ. με συνθήματα για ένα καλύτερο μέλλον. Τέσσερα χρόνια νωρίτερα η CDU είχε στις αφίσες της μόνο το πρόσωπο της Μέρκελ, ενίοτε χωρίς ούτε ένα σύνθημα.
Οι αφίσες των Πράσινων, πάλι, δεν έγιναν γνωστές τόσο για την επιμονή τους να πλασάρουν το δίδυμο της ηγεσίας -την Ανναλένα Μπέρμποκ και τον πιο χαρισματικό και αγαπητό Ρόμπερτ Χάμπεκ- αντί μόνο την υποψήφια, όσο επειδή βρέθηκαν στο στόχαστρο ενός νέου ακροδεξιού κόμματος.
Σχεδόν δίπλα σε κάθε αφίσα των Πράσινων στην ανατολική Γερμανία ο ακροδεξιός “ΙΙΙ. δρόμος” κολλούσε μια αφίσα με το σύνθημα “Κρεμάστε τους Πράσινους”. Έτσι μάθαμε την ύπαρξη αυτού του νέου κόμματος, που προσπαθεί να υποκαταστήσει στις καρδιές των νεοναζί το NPD.
Οι Πράσινοι ζήτησαν την παρέμβαση της Δικαιοσύνης, καθώς το σύνθημα είναι τουλάχιστον εμπρηστικό, πλην όμως απόφαση που να απαγορεύει τις αφίσες δεν έχει βγει ακόμη. Απλά δεν επιτρέπεται πλέον να τις κολλάνε δίπλα στις αφίσες των Πράσινων.
Κι αυτό διότι οι σχεδιαστές αυτής της χυδαίας αφίσας έγραψαν μια δεύτερη πρόταση κάτω από την πρόσκληση για κρεμάλες: “Κάντε γνωστό το εθνικό επαναστατικό μας κίνημα και το χρώμα του κόμματός μας σε πόλεις και χωριά”. Και το χρώμα του ακροδεξιού “ΙΙΙ. δρόμου” είναι το πράσινο. Οπότε το σύνθημα μπορεί να διαβαστεί στο δικαστήριο και αλλιώς.
