Το Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ είναι ίσως το μόνο από τα παγκοσμίου εμβελείας φεστιβάλ που περιόρισαν ριζικά τη λειτουργία τους λόγω της πανδημίας. Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ολική επαναφορά του, το 2022, η αρνητική δημοσιότητα μετατράπηκε σε ανοιχτή αμφισβήτηση, με αποκορύφωμα το δίπτυχο ντοκιμαντέρ του γερμανόφωνου δημόσιου δορυφορικού διαύλου 3sat υπό τον εύγλωττο όσο και αμφίσημο τίτλο «Wagnerdammerung». Μολαταύτα, και παρά τις ανησυχίες μας, οι δύο παραγωγές που παρακολουθήσαμε τόνωσαν την εμπιστοσύνη μας στην προοπτική του.
Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε η σκηνοθεσία του Roland Schwab για την τρίπρακτη Handlung «Τριστάνος και Ιζόλδη» (13 Αυγούστου), με τα σκηνικά του Piero Vinciguerra, τους φωτισμούς του Nicol Hungsberg και τα εντυπωσιακά βίντεο (Luis August Krawen), επιφανείας και πιο συμβατικά, να δημιουργούν ένα περιβάλλον με αισθητό το υγρό στοιχείο, αλλά και εκείνο του στερεώματος, ημερήσιου όσο και έναστρου, που έχτισε μιαν όντως ιδεαλιστικά ρομαντική ατμόσφαιρα για έναν από τους πιο περιώνυμους έρωτες της λογοτεχνίας και της μουσικής. Την επικαιρότητα είχε απασχολήσει, ήδη πριν από τις παραστάσεις, η ακύρωση των εμφανίσεων του προβλεπόμενου Τριστάνου, του τενόρου Stephen Gould, λόγω αιφνίδιας σπάνιας ασθένειας που -φευ- έμελλε να τον οδηγήσει στον πρόωρο θάνατο στις 19 Σεπτεμβρίου. Αντικαταστάτης του ήταν ο 39χρονος Clay Hilley, που ανταποκρίθηκε στην ηρωική εξαγγελία χωρίς υποθήκευση του λυρισμού της βαγκνερικής γραφής. Ιζόλδη του η υψίφωνος Catherine Foster, στην καλύτερη στιγμή, στον καλύτερο ρόλο και στην καλύτερη δυνατή ακουστική της σημαντικής της σταδιοδρομίας. Οι καλλιτέχνες, μεταξύ αυτών η απαράμιλλα αισθαντική Μπραγκένε της μεσοφώνου Christa Mayer, οδηγήθηκαν με «ευήκοον ους» από τον μαέστρο Markus Poschner, οικείο μας από τις επιδόσεις του σε συμφωνίες του βαγκνεριστή Άντον Μπρούκνερ.
Καίτοι τεχνικά και μουσικά εξαίρετος, ο Georg Zeppenfeld υστέρησε στο βάρος της χαμηλής περιοχής που απαιτούν ρόλοι βαγκνερικού βαθυφώνου, τόσο ως απατημένος βασιλιάς Μάρκε όσο και ως Ντάλαντ στον «Ιπτάμενο Ολλανδό» (14 Αυγούστου). Από την άλλη πλευρά, όπως διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι, η πολυσυζητημένη παραγωγή του Dmitri Tcherniakov, με εξαιρετικά σκηνικά του ιδίου, αν και συζητήσιμη στο επίπεδο κατανόησης της πλοκής, αποδείχθηκε εξαιρετικά επεξεργασμένη μουσικοθεατρική εμπειρία (δραματουργία Tatiana Werestchagina), που υποστηρίχθηκε καθοριστικά από την πάλλουσα και διάφανη μουσική διεύθυνση της μικροκαμωμένης αλλά δυναμικής Ουκρανής αρχιμουσικού Oksana Lyniv. Καθοριστικές για την επιτυχία του εγχειρήματος ήταν και οι αλλαγές της φωνητικής διανομής σε σχέση με προηγούμενες χρονιές στους κομβικούς ρόλους της Ζέντα και του Ολλανδού. Έτσι, πλάι σε σταθερές αξίες, όπως ο κρυστάλλινης εκφοράς Έρικ του Κροάτη τενόρου Tomislav Muzek και η νεανικά αιχμηρή εκείνη του τουρκικής καταγωγής Γερμανού ομόφωνού του Tansel Akzeybek, αποκαλυπτική υπήρξε η επιστράτευση της Νορβηγίδας Elisabeth Teige, με μια φωνητική υγεία, πλησμονή και τονική ασφάλεια που έχει χρόνια να δονήσει το Festspielhaus. Αντιστοίχως καταλυτική ήταν και η προσωπογραφία του καταραμένου Ολλανδού από τον βαρύτονο Michael Volle, επιβλητικό και πιστευτά θαλασσοδαρμένο, διόλου τυχαία βραβευμένο ως Καλύτερο Άνδρα Αοιδό του 2023!
