«Καλησπέρα σας» στα ελληνικά ήταν η απρόσμενη απεύθυνση θαμώνα στο Φεστιβάλ του Glyndebourne, με σμόκιν εύλογο στη «Γηραιά Αλβιώνα». Μας προσπέρασε και χάθηκε σε έναν χώρο υψηλής περιωπής, από την πρώτη λειτουργία του, τη δεκαετία του 1930. Τότε που ο Sir John Christie προσείλκυσε διαμετρήματα, όπως ο σκηνοθέτης Carl Ebert και ο αρχιμουσικός Fritz Busch, φυγάδες αμφότεροι του ναζισμού, στο μαγικό τοπίο που περιβάλλει την ιδιοκτησία του, ενός από τους πλέον αξιόπιστους διεθνείς λυρικούς θεσμούς. Γιατί το Glyndebourne δεν αποτελεί τοπωνύμιο αλλά ονομασία ιδιωτικού αγροκτήματος και κτισμάτων του, που ο πρεσβύτερος Κρίστι, με «Ηγερία» την υψίφωνο και μετέπειτα σύζυγό του Audrey Mildmay, διαμόρφωσαν σε πλαίσιο ενός τυπικά βρετανικού καλλιτεχνικού και κοινωνικού γεγονότος, συμπεριλαμβανομένου του πικνίκ στο γρασίδι, στα τραπεζάκια, αλλά και υπό τις υπαίθριες εγκαταστάσεις, που μας προστάτεψαν στα διαλείμματα από τις βροχερές υπομνήσεις αμφίθυμου καιρού. Εκεί που προσήλθαμε και εμείς με το πανέρι των Άγγλων φίλων μας, ενώ στο γειτονικό τραπέζι το πρόχειρο γεύμα εξελισσόταν με επίσημο βραδινό ένδυμα υπό το φως κηροπηγίων!
Η συγκεκριμένη γραφικότητα εποχής ελάχιστα θα διεκδικούσε την προσοχή των αναγνωστών μας, αν δεν επένδυε δύο βαρύτιμες, αισθητικά, φιλοσοφικά και μουσικά, αναβιώσεις έργων-σταθμών στη λυρική και ευρύτερα παραστατική ιστορία του περασμένου αλλά και του δικού μας αιώνα. Δεν υπάρχουν πολλές όπερες που να διαθέτουν ένα τόσο ισχυρό λογοτεχνικό και στοχαστικό υπόβαθρο όσο οι «Διάλογοι Καρμηλιτισσών», που συνέθεσε με παραφορά ο Francis Poulenc πάνω σε ένα σενάριο κινηματογραφικής ταινίας του Georges Bernanos, το οποίο βρέθηκε μετά θάνατόν του, μεταποιήθηκε σε θεατρικό έργο (1952) και αποτέλεσε εν τέλει παραγγελία του μουσικού εκδοτικού οίκου Ricordi στον καθολικό γόνο της περιώνυμης φαρμακοβιομηχανικής οικογένειας για τη Σκάλα του Μιλάνου, όπου πρωτοπαρουσιάσθηκε σε ιταλική μετάφραση του Flavio Testi με μια διανομή που εξακολουθεί να κόβει την ανάσα. Το κείμενο, που διαμόρφωσε ο συνθέτης, αντλεί από το μαρτύριο μιας ομάδας Καρμηλιτισσών καλογραιών, θυμάτων της «Τρομοκρατίας» κατά τη Γαλλική Επανάσταση, όμως το έργο δεν περιορίζεται από θρησκευτικές παραμέτρους, αλλά αναπτύσσει ευρύτερους προβληματισμούς ντετερμινισμού της ανθρώπινης φύσης και της αποστολής της.
Για την εφετινή παραγωγή, η οποία αποτελεί την πρώτη παρουσίαση της όπερας στο Φεστιβάλ και παρακολουθήσαμε στις 14 Ιουλίου, ο διευθυντής του Gus Christie επέλεξε έναν από τους πλέον ανήσυχους, βαθυστόχαστους και απρόβλεπτους σκηνοθέτες όπερας της εποχής μας, τον Αυστραλό Barrie Kosky. Τη σκηνή κατέλαβε ένας διάδρομος γυμνών τοίχων, όπου η πλοκή εκτυλίσσεται σε ασαφές ιστορικό πλαίσιο. Είναι ένας περίκλειστος κόσμος, αρχικά ασφυκτικός για το οικογενειακό αρχοντικό της ελκυόμενης από τον μοναχισμό Blanche de la Force και αργότερα προστατευτικός της μοναστικής της καθημερινότητας. Το διάλειμμα ήλθε στο σημείο που αυτή η γαλήνη δέχεται εισβολή, πρώτα από τα λουλούδια του τάφου της παλαιάς Ηγουμένης, που πεθαίνει σε μεταφυσική αγωνία, και ύστερα από την κατεδάφιση του τοίχου προς τον έξω κόσμο, που εμφανίζεται και να αιμορραγεί...
