Δεν είναι μεν «εθνικό» το Θέατρο Ολύμπια, αλλά η πρόσφατη προγραμματική του ανάταση υπηρετεί και αυτή τη λειτουργία καταγραφής του εγχώριου λόγιου μουσικού προϊόντος συμπληρώνοντας κενά στην ιστορική του εξέλιξη. Η πρώτη μας ανάμνηση με όπερα του Σπυρίδωνος Φιλίσκου Σαμάρα, που σταδιοδρόμησε στην Ιταλία ως Spiro Samara, ανάγεται στην περίοδο 1978-79, όταν η στεγαζόμενη στον ίδιο αυτόν χώρο Εθνική Λυρική Σκηνή είχε επιτύχει την αναβίωση της πρώτης του σωζόμενης μελοδραματικής απόπειρας, της «Flora mirabilis» (1886), σε κείμενο του Ferdinando Fontana, με νέα ενορχήστρωση και μουσική διεύθυνση του Οδυσσέα Δημητριάδη, ενός έργου το οποίο, και στην άωρη δική μας εντύπωση, δικαιολογούσε τη μεγάλη απήχησή του στο κοινό της εποχής. Ακολούθησε η «Medge», εκ νέου σε ποίηση του Φοντάνα και με πρωταγωνίστρια τη θρυλική Emma Calve υπό την έγκυρη μπαγκέτα ενός Leopoldo Mugnone. Ανάμεσα σε αυτήν και τη «La Martire» (1894), συνεκτική και συναρπαστική χάρη και στο λιμπρέτο του Luigi Illica, που αγαπήσαμε από τη χάραξη του Βύρωνος Φιδετζή, παρεμβάλλεται η θορυβώδης αποτυχία της «Lionella» (1891). Αυτήν τη μέχρι πρότινος θεωρούμενη ως απολεσθείσα όπερα προσέφερε, για μία και μόνη πολύτιμη συναυλιακή παρουσίαση, το Θέατρο Ολύμπια το εσπέρας της 6ης Μαΐου, σε μουσική διεύθυνση και νέα ενορχήστρωση του ακάματου Φιδετζή, βασισμένη στο μοναδικό σωζόμενο σε ενορχηστρωμένη μορφή σπάραγμα του έργου, το συμφωνικό ιντερμέτζο με τίτλο «Ουγγρική Ραψωδία».
Δεν θα κουρασθούμε να εκθειάζουμε τα μικρού μεγέθους αλλά μεγάλης ενημερωτικής αξίας δωρεάν δίγλωσσα προγραμματικά τομίδια των παραστάσεων, στη συγκεκριμένη περίπτωση διπλά πολύτιμα λόγω των στοιχείων προσωπικής έρευνας που εισφέρουν τόσον ο μαέστρος όσον και ο ερευνητής Γιώργος Λεωτσάκος. Μολαταύτα, η γενική μας εντύπωση από το έργο παραμένει επιφυλακτική και με κατανόηση των λόγων αποτυχίας που εμπόδισαν επόμενη της πρεμιέρας παράσταση στο Teatro alla Scala. Ως αμφίπλευρα απροκατάληπτοι και ευγνώμονες θεατές της νέας πρεμιέρας, φρονούμε ότι το δραματουργικά ανίσχυρο, ελάχιστα πιστευτό, σχηματικό και βερμπαλιστικό λιμπρέτο του Φοντάνα απέδωσε από τον Σαμάρα ένα αντιστοίχως σποραδικά και μετρίως μόνον ενδιαφέρον μουσικό αποτέλεσμα. Παρά δε τη διατυπούμενη στο φυλλάδιο θεωρία «συνωμοσίας» μεταξύ των ανταγωνιστικών οίκων Ricordi και Sonzogno, για την οποία δεν διαθέτουμε ad hoc επιβεβαίωση ή διάψευση, αξιολογούμε ως εύγλωττη τη διαπίστωση ότι ούτε η μουσική διεύθυνση του Μουνιόνε κατόρθωσε να συμβάλει στον περιορισμό της αποτυχίας.
Σε αυτό μας το συμπέρασμα οδηγεί η ολόπλευρη παραστατική επιτυχία του γεγονότος, που υπηρετήθηκε με πάθος από Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία τού Δήμου Αθηναίων υπό τη φλογερή καθοδήγηση του Φιδετζή, μια αναμφισβητήτως μεγάλη στιγμή στην ιστορία της εσχάτως αναγεννώμενης ΣΟΔΑ. Ιδιαιτέρως ισχυρή αποδείχθηκε και η φωνητική διανομή, με σφριγηλή εξαγγελία από την υψίφωνο Άννα Στυλιανάκη στον επώνυμο ρόλο και τον τενόρο Δημήτρη Πακσόγλου στο μέρος του εραστή της Άντορ, ανάσα υγείας και μουσικότητας στη διεθνώς συστηματική υποστελέχωση ρόλων. Ο Χάρης Ανδριανός, ο Χριστόφορος Σταμπόγλης και ο Χρήστος Κεχρής συμπλήρωσαν εμβληματικά μια παρουσίαση που ευτυχώς ηχογραφήθηκε!
