Τα Ηνωμένα Έθνη επέλεξαν την ημερομηνία της απελευθέρωσης του στρατοπέδου εξόντωσης του Άουσβιτς-Μπιρκενάου ως ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος από σφαγές και εξοντώσεις αμάχων ή και αιχμαλώτων από το Γερμανικό Ράιχ και τους συμμάχους του.
Ως τέτοια θύματα νοούνται στη χώρα μας οι εκτελεσθέντες κάτοικοι στο Δίστομο, στα Καλάβρυτα, στο Δομένικο της Λάρισας, στο Κομμένο της Άρτας... Όλοι όσοι πέθαναν από την πείνα, όλοι όσοι δολοφονήθηκαν. Ανάμεσά τους και οι 67.000 Εβραίοι Έλληνες πολίτες.
Ο Λεόν Χάγουελ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου του 1912, την ημέρα που ο ελληνικός στρατός απελευθέρωνε την πόλη. Ήταν το δεύτερο παιδί μιας οικογένειας με τέσσερα αγόρια και ένα κορίτσι. Ο πατέρας του ήταν επιπλοποιός και ο γιος του υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό για δύο χρόνια. Είχε κάνει εμπορικές σπουδές και δούλευε ως λογιστής.
Με την κήρυξη του πολέμου επιστρατεύτηκε και πήρε μέρος στις μάχες του αλβανικού μετώπου. Ήταν μόνο ένας από τους πάνω από 11.000 Έλληνες Εβραίους στρατιώτες και αξιωματικούς. Στο κάλεσμα της συγκέντρωσης της 11ης Ιουλίου 1942 στην Πλατεία Ελευθερίας της Θεσσαλονίκης εγγράφεται από τους πρώτους, με συνέπεια να μην υποστεί τα βασανιστήρια τα οποία επέβαλαν οι Γερμανοί στους συγκεντρωθέντες. Τον μικρό του αδελφό τον έστειλαν σε καταναγκαστικά έργα. Κανείς δεν ξέρει αν πέθανε από εξάντληση ή, αργότερα, στο Άουσβιτς τον έστειλαν για ακούσιο «λουτρό» στους θαλάμους αερίων...
Τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου 1942, τον εγκλείουν στο διαμετακομιστικό στρατόπεδο «Βαρόνου Χιρς». Πείθεται από τα υπόπτως αφελή κελεύσματα του γερμανικής καταγωγής αρχιραββίνου Κόρετζ και των άλλων «ιθυνόντων» της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλης ότι τα ζευγάρια παντρεμένων θα τύχουν καλύτερης μεταχείρισης στην Κρακοβία όπου -υποτίθεται- θα τους έστελναν για μετεγκατάσταση. Έτσι ο Λεόν Χάγουελ παντρεύεται τη Ζαν Αρδίτι, της οποίας οι στάχτες, μερικές εβδομάδες αργότερα, διασκορπίστηκαν σε ένα δάσος από σημύδες στο Μπιρκενάου.
Ολόκληρη η οικογένειά του φορτώθηκε μαζί με άλλες 2.800 ψυχές σε έναν συρμό που έφτασε στο Άουσβιτς στις 26 Απριλίου. Όλοι, εκτός του Λεόν, σε λίγες ώρες δεν υπήρχαν. Αλλά και αυτός έπαψε να υπάρχει. Έγινε ο αριθμός 118633. Δύο με τρεις φορές γλίτωσε τον θάλαμο αερίων, μόνο από τύχη και οξυδέρκεια. Η 27η Ιανουαρίου 1945 τον βρίσκει εξαντλημένο στο Άουσβιτς. Οι θρασύδειλοι Γερμανοί φρουροί που έφυγαν γρήγορα δεν τον εκτέλεσαν.
Θύματα του Ολοκαυτώματος δεν υπήρξαν μόνον οι Εβραίοι, αλλά όλοι οι Εβραίοι υπήρξαν θύματα του Ολοκαυτώματος. Η 27η Ιανουαρίου είναι ημέρα περισυλλογής και αναστοχασμού, υπενθύμιση για απόδοση δικαιοσύνης όπου αυτή δεν αποδόθηκε. Δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ημέρα παραγωγής οίκτου.
