Το «Grown» του 2018 σηματοδοτούσε τη δημιουργία του Michalis Brouzos Group, που συστήθηκε στο κοινό μ’ ένα έργο γεμάτο λυρισμό που απηχούσε μουσική ωριμότητα. Το κουαρτέτο εκείνης της εποχής αναγεννήθηκε, με γνώμονα την εξέλιξη της ενορχηστρωτικής αντίληψης του ιδρυτή του, σ’ ένα σχήμα συμπαγές, όπου το πιάνο, το τσέλο κι η φλαμένκο κιθάρα αξιοποιούν όλο το εύρος των τονικών δυνατοτήτων τους.
Η λατινική φλόγα
Με το λαϊκό και λαοφιλές αργεντίνικο tango και τη μουσική συνθετών της Λατινικής Αμερικής, όπως οι Heitor Villa-Lobos, Augustin Barrios, Astor Piazzolla, ο Μιχάλης Μπρούζος συναντήθηκε στη διάρκεια των ακαδημαϊκών μουσικών σπουδών του και γοητεύτηκε.
Οι παγκόσμιας φήμης Βραζιλιάνοι κιθαρίστες -οι αδελφοί Sergio και Odair Assad- τον είχαν ξετρελάνει με τις ουσιώδεις, εντυπωσιακές ερμηνευτικές ή συνθετικές δυνατότητές τους. Αλλά και με τη δεξιοτεχνία τους και με την αυτοσχεδιαστική αίσθηση της γραφής τους, που ενσωματώνει ήχους από την παρθένα φύση ή τις γιορτές των ιθαγενών της μεγάλης χώρας του Αμαζονίου.
Αναπόφευκτα, στον δρόμο του βρέθηκε και ο εμβληματικός για τους ανά τον κόσμο κιθαρίστες ομότεχνός τους, συνθέτης - πρότυπο για περισσότερες από τρεις γενεές κιθαριστών, ο περίφημος για το έργο του Κουβανός Leo Brower. Αλλά και ο Γαλλοαλγερινός Roland Dyens, με τις χαρακτηριστικές αναφορές του στην αφρικανική πολυρυθμία, που συναντάμε τόσο έντονα στις συνθέσεις του. Η αίσθηση του αυτοσχεδιασμού αυτών των μάλλον «λόγιων» συνθετών, σε συνδυασμό με την αγάπη του Μπρούζου για την «ευγενική Ανατολή» που έχει επιδράσει όσο λίγες άλλες μουσικές παραδόσεις στη μουσική του, καθόρισαν την τεχνοτροπία του ως συνθέτη.
Αναπόσπαστο κομμάτι της ο σπουδαίος χειριστής των πλήκτρων και μαέστρος των «Tangarto» Θωμάς Κοντογεώργης. Η διαισθητική, η απόλυτη ταύτισή τους, εκφράζεται τονικά και ρυθμικά σε συναυλίες ή ηχογραφήσεις, επί δεκαπέντε χρόνια. Ο Κοντογεώργης είναι σημαντικός εκπρόσωπος της σχολής του tango στην Ελλάδα και έχει ενορχηστρώσει, σε ηχογραφήσεις, τη Σαβίνα Γιαννάτου, την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, τον Αργεντινό τραγουδιστή Bruno Dando, αλλά και γνωστές λυρικές φωνές.
Ένα συμπαγές σχήμα
Ο Μιχάλης και οι δύο έξοχοι φίλοι του μουσικοί ένιωσαν πως είχε φτάσει η ώρα να συμπράξουν, παραμερίζοντας υποχρεώσεις και άλλες επαγγελματικές δεσμεύσεις. Η αλληλοεκτίμηση και η κοινή τους αισθητική τούς ενώνουν.
Το πιάνο του Θωμά Κοντογεώργη ανέλαβε τις πιο βαθιές συχνότητες του νέου σχήματος, ενώ το τσέλο του Μιχάλη Πορφύρη ανέλαβε ρόλο διπλό, παίζοντας στις μεσαίες και τις ψηλές συχνότητες με τη μαεστρία που χαρακτηρίζει έναν μουσικό που έχει κατά καιρούς συμπράξει με όλες τις εγχώριες συμφωνικές και φιλαρμονικές ορχήστρες.
Ο Πορφύρης έχει υπάρξει βασική επιλογή στη δισκογραφία πολλών Ελλήνων συνθετών, ανάμεσά τους οι Μίκης Θεοδωράκης, Νίκος Μαμαγκάκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Θάνος Μικρούτσικος, Νίκος Ξυδάκης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, αλλά και σημαντικών τραγουδιστών - ερμηνευτών του ελληνικού ρεπερτορίου. Το βιολοντσέλο του παίζει ουσιαστικό ρόλο στην εξέλιξη του τρίο του Μιχάλη Μπρούζου, που, εκτός από ξεχωριστός κιθαρίστας και δάσκαλος της μουσικής, διακρίνεται και για τις απρόσμενες, πολύπλευρες συνθετικές του «ανησυχίες».
Παρακολουθώντας τα τελευταία 20 χρόνια τη δισκογραφία του, η οποία ήδη αριθμεί 10 δίσκους, είναι φανερό πως ως συνθέτης ακροβατεί ανάμεσα στην ακαδημαϊκή - την κλασική του παιδεία, αλλά και τις άλλες... «ερωμένες» του.
Η τέχνη της τζαζ για τον δημιουργικό Μιχάλη Μπρούζο αποτελεί το απόλυτο πεδίο ελευθερίας και λύτρωσης, για έναν συνθέτη που επιθυμεί να κοινωνήσει τις πιο σκοτεινές, αλλά και τις περισσότερο φωτεινές πτυχές της ψυχής του. Έχοντας -κατά το δυνατόν- ολοκληρώσει την έρευνά του σε όλο το εύρος της λεγόμενης κλασικής μουσικής, η τζαζ υπήρξε ένα ακόμα πεδίο περισυλλογής αρμονικών χρωμάτων που διανθίζουν κάποιες πρωτογενείς του μουσικές ιδέες.
«Μέση Γη» σε αντίξοες συνθήκες
Με ακυρωμένες τις οκτώ συναυλίες τους σε όλη την Ελλάδα, ο κορωνοϊός δεν κατάφερε να λύγίσει τη θέληση των μελών του νεοσύστατου αλλά πολύπειρου συνόλου. Οι τρεις μουσικοί, αξιοποίησαν τον «ελεύθερο» χρόνο που επέβαλε με βία η πανδημία στους μουσικούς. Συγκέντρωσαν και συνδιαμόρφωσαν τις συνθέσεις που είχε γράψει ο Μιχάλης Μπρούζος. Η ευκαιρία να παιχτούν και να ηχογραφηθούν -στη διάρκεια τριών συναυλιών στο Πυθαγόριο Αμφιθέατρο τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2021- απέδωσε καρπούς, άξιους να αποτυπωθούν σε ένα άλμπουμ, που σύντομα κυκλοφορεί με τίτλο «Μέση Γη».
Ακούγοντας τις ακόμα ακατέργαστες τεχνολογικά ηχογραφήσεις του, ο μέσος ακροατής διαπιστώνει την ενότητα των συνθέσεων, που μοιάζει να ακολουθούν μια «αφήγηση» την οποία χαρακτηρίζουν έντονα συναισθηματικά βιώματα των τελευταίων είκοσι ετών. Η χαρά και η θλίψη, η περηφάνεια και η απόγνωση, η ευγνωμοσύνη και η οργή για την οικολογική καταστροφή που συντελείται ήδη στο φυσικό μας περιβάλλον, γέννησε συνθέσεις σαν την τετραμερή «Σουίτα των Στοιχείων» (The Element Suite). Εδώ, τα τέσσερα στοιχεία της φύσης κι η ίδια η φύση του ανθρώπου που μας καθορίζει, μας οριοθετεί, αλλά και μας διαμορφώνει, συνέθεσαν δυναμικές μελωδικές γραμμές και στιβαρές αρμονικές διαδοχές.
Ο Εμπεδοκλής -ο φιλόσοφος του 5ου π.Χ. αιώνα- θεωρούσε ότι τα τέσσερα στοιχεία (φως, νερό, αέρας, φωτιά) είναι βασικά και από τις ιδιότητές τους σχηματίζονται όλα τα υπόλοιπα υλικά αντικείμενα. Και η σουίτα αυτή, ένα αφιέρωμα στη δύναμη και την απόλυτη ισορροπία που μας περιβάλλει, είναι ένα έργο το οποίο ο Μιχάλης αφιερώνει στη μητέρα του.
Πρελούδιο στον πόνο
Ο δίσκος αυτός συμπληρώνεται από πέντε ακόμα συνθέσεις, που ο Μιχάλης Μπρούζος θεωρεί ως τις πλέον αγαπημένες του των τελευταίων δέκα ετών και έχουν ήδη δισκογραφηθεί σε άλμπουμ του σαν τα «Orison» (Δέηση), «Rootless» (Ξεριζωμένος), «The Last Lust» (Η τελευταία λαγνεία) ή το «Grown» (Ωρίμανση). Το «Waiting for Anna» και το «Lullaby» (Orison), αφιερωμένα στη μονάκριβη κόρη του και μεγάλη αγαπημένη του -την σήμερα 10 ετών Άννα-, προκαλούν στον συνθέτη τους μεγάλη χαρά και μια αίσθηση γαλήνης και ευδαιμονίας.
Το «Μέση Γη / Live at Pithagoriο Ampitheater» κλείνει με το «Prelude to Pain» (από το «Rootless»), το οποίο καταγράφει την αίσθηση ενός ευαίσθητου Έλληνα πολίτη στη θέα των μύριων «χαμένων ψυχών» του μεγάλου μεταναστευτικού ρεύματος που κορυφώθηκε το 2015 με τα άψυχα κορμιά να ξεβράζονται στις παραλίες των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Στη θέα του τετράχρονου Aylan, ο Μιχάλης εξεγέρθηκε και απομονώθηκε, γράφοντας μουσική, για να λυτρωθεί από την απογοήτευση και την οργή για το ανθρώπινο είδος που εγκληματεί κατά των όπου γης κατατρεγμένων. Εδώ, αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει την οδύνη του για τη δυστυχία ανθρώπων που κάποιοι αποκαλούν... «λάθρο». Των προσφύγων που η ανάγκη φέρνει, με μύριους κινδύνους, στις ακτές μας. Το «Prelude to Pain» είναι μια βιωματική κατάθεση στους ξεριζωμένους του κόσμου όλου.
Στο «The Last of Them» (The Last Lust) ο Μπρούζος συνειδητοποιεί ότι, με τον θάνατο του παππού του Γιάννη, μια ολόκληρη γενιά, οι αναμνήσεις της μαζί, φεύγουν για πάντα. Στο «Grown», η παιδικότητα και η αθωότητα, οι εμπειρίες μιας ζωής, δίνουν τη θέση τους στην ωριμότητα, η οποία οδηγεί τα συνθετικά βήματά του. Η μουσική τού «Grown» ξεκινά ήρεμα και συνεχίζεται με ορμή, μετά παίρνει φωτιά και γίνεται ένα αργεντίνικο tango, με flamenco επιρροές και μεσογειακά στοιχεία.
Η παρουσίαση του άλμπουμ «Μέση Γη / Live at Pithagoriο Ampitheater» θα γίνει τον Οκτώβριο στη Μουσική βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, πάντα με την επιμέλεια της «Irida Classical». Παράλληλα, φτάνουν στον Μιχάλη Μπρούζο πολλές προτάσεις για συναυλίες τού τρίο εντός και εκτός Ελλάδας.
«Η Σουίτα των Στοιχείων»
Λίγους μήνες πριν τη «Μέση Γη», ηχογραφήθηκε η εκδοχή της «Σουίτας των Στοιχείων» για ένα κουαρτέτο εγχόρδων. Την ερμήνευσε το βραβευμένο σχήμα «L’ Anima String Quartet». Ένα κουαρτέτο εγχόρδων που ήδη αριθμεί είκοσι πέντε χρόνια ζωής και συναποτελείται από τους Στέλλα Τσάνη (βιολί), Brunilda Evgenia Malo (βιολί), Ηλία Σδούκο (βιόλα) και Λευκή Κολοβού (βιολοντσέλο).
Η ερμηνεία τους, επιβλητική, δωρική, αναδεικνύειτέσσερις συνθέσεις του Μπρούζου (Γη, Νερό, Αέρας, Φωτιά) για την τετραμερή σουίτα του «The Element Suite», που ήδη κυκλοφορεί από τη δημιουργική δισκογραφική «Irida Classical». Πέμπτο μέλος του κουαρτέτου υπήρξε ο τεχνικός ήχου και στενός συνεργάτης Γιώργος Αβραμίδης, που επιμελήθηκε την παραγωγή του τελικού ηχητικού αποτελέσματος, χαρίζοντάς του μιαν αξιοσημείωτη διαύγεια.
Έναυσμα στη δημιουργία του ψηφιακού δίσκου «The Element Suite», στην εκδοχή του για ένα κουαρτέτο εγχόρδων, αποτέλεσε μια αναλαμπή του Θωμά Κοντογεώργη που, ακούγοντας το έργο με τον τρόπο που το ερμήνευαν με το τρίο, αισθάνθηκε πως θα μπορούσε να αποδοθεί τουλάχιστον ισάξια από ένα μικρό σύνολο εγχόρδων.
Το επόμενο βήμα
Ο Μιχάλης, στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, βρίσκεται σε έναν διαρκή δημιουργικό οργασμό. Παράλληλα με την επεξεργασία του υλικού το οποίο περιέχεται στους τελευταίους δίσκους, γράφει μουσικές για μικρά σχήματα μουσικής δωματίου, για σύνολα εγχόρδων, χορικό για μια αρχαία τραγωδία και κάποια -υπό ανάπτυξη- νέα συμφωνικά έργα.
«Όσο μεγαλώνουμε, αλλάζουν και ορισμένες προοπτικές μας στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε ένα μουσικό κείμενο. Αλλιώς ερμηνεύουμε στα 25, αλλιώς στα 35. Σήμερα, στα 46 μου χρόνια, αισθάνομαι πιο ώριμος και βιώνω πιο ισχυρή την ταυτότητα του συνθέτη και του δασκάλου», λέει ο φίλος Μιχάλης Μπρούζος, κλείνοντας μία ακόμα ενδιαφέρουσα συνάντησή μας...
Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου
