Στον πυρήνα του βιβλίου της Carolin Emcke «Ο δικός μας πόθος» βρίσκεται ένα τραυματικό γεγονός που φαίνεται να στιγμάτισε τη νεανική της ηλικία: η αυτοκτονία του Ντάνιελ, ο οποίος, πριν καν ανακαλύψει τη σεξουαλικότητά του, «παραδόθηκε βορά στη μοχθηρία της τάξης». Ο θάνατος του Ντάνιελ, κατά κάποιον τρόπο, δίνει στη συγγραφέα το λογοτεχνικό πρόσχημα ώστε να αφηγηθεί την ιστορία της.
Η νεαρή Έμκε ήταν εκεί, παρακολουθούσε, έβλεπε το έγκλημα να συντελείται, δίχως να καταφέρει να αρθρώσει ανάστημα, δίχως να μπορέσει να πει τις καθοριστικές κουβέντες που ίσως να είχαν τη δύναμη να αποτρέψουν τις πράξεις και να αλλάξουν τη ροή των γεγονότων. Έτσι γεννήθηκε η ενοχή, «μια ενοχή που δεν γίνεται να εξαλειφθεί, μόνο να βιωθεί μέσα από τη ζωή».
Η Γερμανίδα Έμκε, φιλόσοφος, ρεπόρτερ και, για χρόνια, πολεμική ανταποκρίτρια, καταπιάνεται με μια σειρά από θέματα που ποτέ δεν χάνουν την επικαιρότητά τους, δημιουργώντας μια αυτοβιογραφική αφήγηση στην οποία η δύναμη και η αμεσότητα του βιώματος και της εμπειρίας ισορροπεί άριστα με τον δοκιμιακό λόγο που εξετάζει και αναλύει παραμένοντας αποστασιοποιημένος και διαυγής. Η μετάφραση άλλωστε του Δημήτρη Δημοκίδη υπηρετεί με σθένος τις απαιτήσεις του κειμένου.
Πρόκειται για μια εξουθενωτική αναζήτηση της προσωπικής ταυτότητας, των ορίων και των μορφών του πόθου, της ρευστότητας και των μεταβολών της σεξουαλικότητας, των ορίων της ελευθερίας. Ξεκινάει από τα παιδικά και νεανικά της χρόνια, στις δεκαετίες του '70 και του '80, εκεί όπου η ομοφυλοφιλία ήταν κάτι το «ασαφές και αόριστο». Μιλάει για τους ανθρώπους που κινούνται έξω από την «κανονικότητα», αμφισβητώντας συγχρόνως την έννοια αυτής της «κανονικότητας», γι’ αυτούς που είναι έξω από τις συνηθισμένες νόρμες, γι’ αυτούς πού πρέπει να δίνουν καθημερινό αγώνα για να κατακτήσουν το κομμάτι του πόθου που τους αρμόζει. Γι’ αυτούς που βιώνουν στο πετσί τους το πόσο αυθαίρετο και ευμετάβλητο είναι το πώς σε βλέπουν οι άλλοι.
Όπως στην περίπτωση του Ιμπραήμ. Η ξενότητα του Ιμπραήμ στη Γάζα έχει να κάνει με την ομοφυλοφιλία του. Αργότερα, στην «προηγμένη» Ευρώπη της ανοχής -τι σημαίνει «ανέχομαι», αναρωτιέται η Έμκε-, η ξενότητά του επισφραγίζεται από την καταγωγή του. Το στίγμα του διαφορετικού, έτσι ή αλλιώς, παραμένει.
Η Έμκε μιλάει γι’ αυτούς που αποφεύγουν να καταφύγουν στην ανώδυνη θαλπωρή του ψέματος επειδή μόχθησαν πολύ για να κατακτήσουν τη δική τους αλήθεια. Γι’ αυτούς που γνωρίζουν πως άλλη η βαρύτητα της αλήθειας εδώ, στη «δική τους πολιτισμική επαρχία», και άλλη στην άλλη άκρη του κόσμου -ατού στα χέρια της οι αποστολές της ανά τον κόσμο-, όπου η επιβολή της ομοιομορφίας και των κατεστημένων δομών είναι αδιαπραγμάτευτη και επιβάλλεται διά της βίας.
Η Έμκε μιλάει για εκείνους που αποκτούν τη ταυτότητά τους ξεκινώντας από μια άρνηση, γιατί τους είναι αδύνατη η κατάφαση, γιατί θέλουν κάτι άλλο, διαφορετικό, από αυτό που θέλουν όλοι. «Το ολόδικό σου αρχίζει με ένα όχι».
Η Έμκε είναι ευθεία, ρηξικέλευθη, καθηλωτική. Μη ξεχνώντας την ταξικότητα των διαχωρισμών, γράφει ένα βιβλίο βαθιά πολιτικό, έχοντας συνείδηση πως οφείλει τον εαυτό της στους αγώνες. Σε κείνους που δόθηκαν και σε κείνους που μένει ακόμη να δοθούν. Ξέρει πως τα σημερινά δεδομένα και οι κατακτήσεις, όλα όσα θεωρούνται αυτονόητα, οφείλονται στους αγώνες του παρελθόντος, αυτούς που μεταλλάσουν την προσωπική οδύνη σε συλλογική κατάκτηση. Δεν κραυγάζει, βαθαίνει τη φωνή της. Την κάνει ευρύχωρη, για να δώσει φωνή, όπου Γης, και σε κείνους που τους την έχουν στερήσει.
Info
Carolin Emcke,
«Ο δικός μας πόθος»
Εκδ. Πόλις
Μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης
296 σελ.
Τιμή:16 ευρώ
