Μία από τις πρώτες οικονομικές δραστηριότητες στη χώρα μας σήμερα είναι ο τουρισμός, προσφέροντας πολλές θέσεις εργασίας και ένα σημαντικό ποσοστό στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Είναι γεγονός ότι ο τουρισμός, ειδικά την περίοδο των Μνημονίων, συνέβαλε καθοριστικά στα οικονομικά της πατρίδας μας.
Ο τουρισμός συνεισφέρει στην κατανόηση μεταξύ των λαών, προωθεί τον διαπολιτισμικό διάλογο και την οικοδόμηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, παράλληλα όμως ενισχύει το τοπικό εμπόριο, δίνοντας επιπρόσθετα κίνητρα για τη διατήρηση της εθνικής κληρονομιάς κάθε τόπου. Mέριμνά μας, όμως, πρέπει να είναι η στόχευση για μια βιώσιμη τουριστική βιομηχανία, με κύριους άξονες την τόνωση της απασχόλησης, τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, τη διάχυση του τουριστικού πλεονάσματος στην κοινωνία, πάντα όμως με σεβασμό στο περιβάλλον, στη βιοποικιλότητα και στην πολιτιστική κληρονομιά.
Η τουριστική ανάπτυξη κάθε τόπου είναι μια μεγάλη ευκαιρία, η οποία όμως δέχεται σοβαρές προκλήσεις και από τις συνέπειες της επελαύνουσας κλιματικής κρίσης. Οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορεί να είναι σημαντικές, αφού παραδοσιακοί τουριστικοί προορισμοί απειλούνται ακόμα και με εξαφάνιση.
20 ημέρες χωρίς νερό, προσφυγή στην Εισαγγελία
Η Ζάκυνθος, ένας από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της πατρίδας μας, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα ενός στρεβλού μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης. Το όμορφο νησί του Ιονίου των περίπου 41.000 κατοίκων και των περίπου 15.000 μη καταγεγραμμένων εργαζομένων (κύρια αλλοδαπών) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κατακλύζεται από σημαντικές τουριστικές ροές. Γεννάται, όμως, το ερώτημα: Μπορεί αυτό το νησί και από την άποψη των υποδομών του να «αντέξει»; Σημειώνουμε ότι το νερό της Ζακύνθου είναι ακατάλληλο για πόση και σε πολλές περιοχές υφάλμυρο λόγω της υπεράντλησης. Την τουριστική δε περίοδο υπάρχουν διακοπές υδροδότησης, ενώ γεωτρήσεις χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα, χωρίς σχεδιασμό και δημόσια εποπτεία, με συνέπειες και για τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Το πεπαλαιωμένο δίκτυο ύδρευσης και οι συνεχείς βλάβες είχαν ως αποτέλεσμα το νησί σήμερα να βρίσκεται ακόμη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά τη διαπίστωση ρύπανσης με πετρέλαιο στο δίκτυο ύδρευσης της πόλης την 11η Ιανουαρίου. Για 20 περίπου ημέρες διακόπηκε το νερό στην πόλη της Ζακύνθου, με σοβαρές συνέπειες για τους κατοίκους αλλά και τις επιχειρήσεις του νησιού. Συνέπεια αυτού, επιπλέον κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις λόγω της ανάγκης χρήσης εμφιαλωμένου νερού και υδροφόρων μεταφοράς. Οι δε επιστημονικοί φορείς του νησιού (TEE, δικηγορικός σύλλογος) προσέφυγαν στην Εισαγγελία για ορισμό πραγματογνώμονα προς διερεύνηση της βλάβης και της πηγής προέλευσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Μάρτιο του 2019 είχε εγκριθεί από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων χρηματοδότηση τόσο του Δήμου Ζακύνθου όσο και της ΔΕΥΑΖ για την αντικατάσταση κεντρικού αγωγού (εκεί που υπήρξε το πρόσφατο πρόβλημα) και την εκπόνηση master plan για σχέδιο ασφάλειας του νερού και προστασία των σημείων υδροληψίας. Δυστυχώς, όμως, δεν προχώρησε τίποτε.
Είναι τραγικά αντιφατικό η Ζάκυνθος και τα Ιόνια Νησιά, εν γένει, να χαρακτηρίζονται από μεγάλο ύψος βροχοπτώσεων, αλλά το νερό να καταλήγει στη θάλασσα και να μην γίνεται ορθολογική χρήση του φυσικού αυτού πόρου και αποθήκευσή του. Σημειωτέον δε ότι υπάρχει και σχετική μελέτη του ΙΓΜΕ την περίοδο 2016-17 για την ορθολογική αξιοποίηση των γεωτρήσεων. Αλλά και η διαχείριση των απορριμμάτων του νησιού δεν είναι καλύτερη. Απαιτούνται σωστή λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού και επέκτασή του, ώστε να επαρκεί για τις μεγάλες ποσότητες λυμάτων που παράγονται, ειδικά κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου του καλοκαιριού, και παράλληλα έλεγχοι για παράνομες συνδέσεις στον αγωγό. Απαιτείται, επίσης, έλεγχος των ξενοδοχειακών μονάδων ως προς τη σωστή και ολοκληρωμένη χρήση των βιολογικών καθαρισμών των λυμάτων τους.
Ιδιωτικοποίηση, το μόνιμο μοτίβο της κυβέρνησης Μητσοτάκη
Τα ανωτέρω, το πρόβλημα του νερού και η ανορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων, αποτελούν σοβαρούς κινδύνους για το νησί της Ζακύνθου, με συνέπεια την αλλοίωση της φυσιογνωμίας του, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά. Η κυβέρνηση, όμως, αντί να ενισχύσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και στην αυθαίρετη δόμηση, που δρα «ανενόχλητη» χωρίς τοπικά πολεοδομικά (δύο χρόνια δεν έχει βρεθεί ανάδοχος), αντί να ενισχύσει τη ΔΕΥΑΖ και με εξειδικευμένο προσωπικό, σχεδιάζει τη συγχώνευση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης (ΔΕΥΑ) ώστε μελλοντικά να λειτουργήσουν με ΣΔΙΤ. Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη η ιδιωτικοποίηση λύνει όλα τα προβλήματα!
Κλείνοντας, πρέπει σοβαρά να μας απασχολήσει, ως Πολιτεία και κοινωνία, το ερώτημα: «Τι τουρισμό θέλουμε;». Διότι δεν είναι μόνο οι αριθμοί, είναι και η βιωσιμότητα. Θέλουμε, λοιπόν, «βιώσιμο τουρισμό με βιώσιμη την κοινωνία;».
* Η Χαρά Καφαντάρη είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., συντονίστρια τμήματος Περιβάλλοντος, πρώην βουλευτής Δυτικής Αθήνας
