Εντολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει με συγκεκριμένη πρόταση νόμου για την περαιτέρω συνέχιση της χρηματοδότησης ύψους 3 δισ. προς την Τουρκία για το προσφυγικό μέχρι το 2024 έδωσαν οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής πριν από το καλοκαίρι.
Παρότι παραδέχονται στα τελικά συμπεράσματα ότι κάποιες “δυσκολίες” παραμένουν, η εφαρμογή της “θετικής ατζέντας” φαίνεται ότι προχωράει χωρίς διάθεση για πραγματική πίεση προς την Τουρκία, κυρίως όσον αφορά τα διμερή ζητήματα με την Ελλάδα.
Υπάρχει, ωστόσο, αναφορά στη δυνατότητα “αναστρεψιμότητας”, στη βάση των προϋποθέσεων που τέθηκαν στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου, με αμφίβολη ισχύ, ενώ μόνο ύστερα από αίτημα του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη οι 27 διευκρίνισαν στα συμπεράσματα ότι ξεκινάει τεχνική εργασία “προς μία εντολή για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. - Τουρκίας” και όχι προς τον ίδιο τον εκσυγχρονισμό, τονίζοντας δε ότι αυτή η “εντολή” θα πρέπει να περάσει και πάλι από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η προσθήκη πάντως αυτή φαίνεται πως έστειλε ένα μήνυμα στην τουρκική πλευρά, καθώς στον τουρκικό Τύπο η Άγκυρα παρουσιάζεται μη ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα του Συμβουλίου κάνοντας λόγο για μια “τακτική καθυστέρησης” από την Ε.Ε., όπως τονίζει το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Στην Άγκυρα θεωρούν ότι έχουν κάνει ήδη πολλά, τόσο για τη μείωση των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο όσο για και την έναρξη διαλόγου και συνεργασίας με την Ελλάδα, και δεν βλέπουν για ποιο λόγο υπάρχει καθυστέρηση στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης, μόνο και μόνο επειδή “ένα ή δύο κράτη - μέλη καταχρώνται αυτή την ιδιότητά τους”.
Ο λόγος αφορά κυρίως την Κύπρο, αφού ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε εξ αρχής δηλώσει “ικανοποιημένος” με το προσχέδιο των συμπερασμάτων.
Αντίθετα, στην παρέμβασή του στη συνεδρίαση της Πέμπτης, ο Ν. Αναστασιάδης υπογράμμισε “την τεράστια σημασία του θέματος των Βαρωσίων και ζήτησε τη στήριξη όλων των εταίρων της Κύπρου προκειμένου να αποφευχθούν νέες προκλήσεις από πλευράς Τουρκίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, είτε επί του εδάφους είτε επί της θαλάσσης”. Υπενθυμίζεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προγραμματίζει να επισκεφθεί τα κατεχόμενα στις 20 Ιουλίου.
Στο πλαίσιο αυτό οι 27 πρόσθεσαν στα συμπεράσματα συγκεκριμένη αναφορά στη λύση που υποστηρίζουν για το Κυπριακό και στη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων, ζητώντας να επιδειχθεί πλήρης σεβασμός προς τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ερωτηθείσα χθες για την επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα και κατά πόσο θα μπορούσε να αντιδράσει η Ε.Ε., η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είπε ότι συνομίλησε τηλεφωνικά στην αρχή της εβδομάδας με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν και του μετέφερε ένα πολύ ξεκάθαρο μήνυμα για την επικείμενη επίσκεψή του.
«Γνωρίζουμε ότι σε λίγο καιρό, στις 20 Ιουλίου, ο Τούρκος Πρόεδρος θα επισκεφθεί την Κύπρο και του είπα ότι αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για εμάς. Τόνισα πως είμαστε ξεκάθαροι ότι θα παρακολουθήσουμε την πορεία αυτής της επίσκεψης και πως ποτέ δεν πρόκειται να δεχθούμε, ως Ε.Ε., λύση δύο κρατών» δήλωσε η Φον Ντερ Λάιεν.
Η ίδια, σχολιάζοντας τη συζήτηση των 27 για την Τουρκία κατά τη συνέντευξη τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής χαρακτήρισε «απογοητευτικό» το γεγονός ότι υπάρχει «λίγη ή καθόλου πρόοδος όσον αφορά την Κύπρο».
Ειδικότερα σημείωσε ότι «συνολικά οι σχέσεις με την Τουρκία έχουν βελτιωθεί πρόσφατα, υπάρχει αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο, υπάρχουν συνομιλίες μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας κι αυτό είναι ένα σημείο εκκίνησης, αλλά από την άλλη πλευρά ακόμη βλέπουμε λίγη ή καθόλου πρόοδο αναφορικά με την Κύπρο κι αυτό είναι απογοητευτικό».
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες, η πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι υπάρχει σχεδιασμός για διάθεση επιπλέον 3 δισ. ευρώ μέχρι το 2024 εξηγώντας ότι αυτά θα αφορούν κυρίως την “κοινωνικοοικονομική στήριξη” των Σύρων προσφύγων και όχι μια βοήθεια έκτακτης ανάγκης, καθώς ήδη διαμένουν εδώ και πολλά χρόνια στην Τουρκία.
Επίσης η Κομισιόν θα παράσχει 2,2 δισ. ευρώ μέχρι το 2024 για τη στήριξη των Σύρων προσφύγων στην Ιορδανία και στον Λίβανο, προσέθεσε η πρόεδρος της Κομισιόν.
