Του Γιώργου Εμμανουήλ*
Από τις 21.9.2017 είναι σε ισχύ, για την επόμενη τριετία, η προσωρινή εμπορική συμφωνία Ε.Ε. - Καναδά (CETA). Για την οριστική εφαρμογή της, μετά από διεκδίκηση του πανευρωπαϊκού κινήματος που αξιοποίησε το άρθρο 4 της συνθήκης της Λισσαβώνας, χαρακτηρίστηκε μεικτής αρμοδιότητας και των 28 εθνικών κοινοβουλίων των χωρών - μελών της Ε.Ε. και απαιτείται η έγκρισή τους. Έως σήμερα μόνο 6 εθνικά κοινοβούλια την έχουν εγκρίνει αυτά των: Λετονίας, Κροατίας, Τσεχίας, Δανίας, Μάλτας, Ισπανίας.
Ας δούμε εν τάχει τα “οφέλη” και τις ζημίες από την εφαρμογή της CETA:
* Η κατάργηση των δασμών για το 98% των εξαγόμενων προϊόντων από και προς τον Καναδά μπορεί να ωφελήσει τους καταναλωτές από τη μείωση των τιμών, κυρίως όμως θα ευνοήσει τις εξαγωγές της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Λόγω της διευκόλυνσης των εισαγωγών τροφίμων, θα πλήξει την αγροτική παραγωγή της Νότιας Ευρώπης, άρα και της χώρας μας, και τους καταναλωτές, από τις υποβαθμισμένες προδιαγραφές των καναδικών τροφίμων.
* Αυξάνει τις ποσοστώσεις εισαγωγών από τον Καναδά, χωρίς δασμούς, βοοειδών και χοιρινών από 9.662 τόνους σε 130.551 τόνους με αρνητικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και ελληνική κτηνοτροφία.
* Αυξάνει την ποσόστωση χωρίς δασμούς των εξαγωγών ευρωπαϊκών τυριών προς τον Καναδά από 13.472 τόνους σε 33.072 τόνους.
* Προστατεύει μόνον 143 Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης ΠΟΠ/ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) της Ε.Ε. από τα 3.400 ΠΟΠ/ΠΓΕ που έχει συνολικά κατοχυρωμένα η Ε.Ε. (και μόνο 16 από τα 101 ΠΟΠ/ΠΓΕ της Ελλάδας). Δεν κατοχυρώνει το σημαντικότερο ΠΟΠ προϊόν μας, τη φέτα, ενώ παράλληλα δίνει το δικαίωμα στους Καναδούς να παράγουν και εξάγουν "Feta made in Canada" από αγελαδινό γάλα και μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Οι επιπτώσεις είναι προφανείς, οπότε χρειάζεται από κοινού υπεράσπιση από καταναλωτές, παραγωγούς, ελληνική Βουλή, καθώς και την Ε.Ε. σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες. Τον κίνδυνο αναγνωρίζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έγγραφη απάντησή της στο υπόμνημα διαμαρτυρίας της Κοινής Επιτροπής Υπεράσπισης από 37 φορείς (3.5.2017).
* Δεν κατοχυρώνει την “Ευρωπαϊκή Αρχή της Πρόληψης”, σύμφωνα με την οποία δεν κυκλοφορεί προϊόν με πρόσθετα χημικά και φάρμακα αν υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να βλάψουν καταναλωτές και περιβάλλον. Δεν απαγορεύει την εμπορία μεταλλαγμένων τροφίμων και παραπέμπει τα υγειονομικά μέτρα φυτικής και ζωικής παραγωγής σε επιτροπές ρυθμιστικής συνεργασίας.
* Διευκολύνει την πρόσβαση ευρωπαϊκών εταιρειών προμηθειών και υπηρεσιών σε καναδικούς διαγωνισμούς έργων, καθώς και των Ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών στα λιμάνια του Καναδά.
* Προωθεί την ιδιωτικοποίηση δημόσιων υπηρεσιών και έργων υγείας, ηλεκτρικής ενέργειας, ΑΕΙ, εξόρυξης μεταλλευμάτων όπου έχουν ισχυρό ενδιαφέρον καναδικές πολυεθνικές εταιρείες και εμποδίζει την επαναδημοτικοποίηση υπηρεσιών που πολλοί ευρωπαϊκοί δήμοι και περιφέρειες επιχειρούν σήμερα. Eμποδίζει, επίσης, πολιτικές ενίσχυσης των παραγωγικών και καταναλωτικών συστημάτων των τοπικών κοινωνιών.
* Δεν περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή που απορρέουν από τη διεθνή συμφωνία του Παρισιού, με δεδομένη τη θέση του Καναδά υπέρ των ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, αερίου και λιγνίτη).
* Δεν κατοχυρώνει τις συνθήκες του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας του ΟΗΕ, ILO, για συλλογικές διαπραγματεύσεις, ενώ επιτρέπει τις ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Κάτω από την πίεση του ευρωπαϊκού κινήματος φορέων των παραγωγών, καταναλωτών, πολιτών, επιστημόνων και της αυτοδιοίκησης, η εφαρμογή της εταιρικής επιδιαιτησίας (ICS), όπου οι εταιρείες θα μπορούν να μηνύουν κράτη για διαφυγόντα κέρδη, δεν ισχύει στην προσωρινή τριετή εφαρμογή της, αλλά προβλέπεται η ισχύς της μετά την έγκριση των 28 εθνικών κοινοβουλίων.
Το Βέλγιο έκανε στις 6.9.2017 προσφυγή κατά της εταιρικής επιδιαιτησίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να κριθεί εντός του επόμενου έτους η συμβατότητά της με τις συνθήκες της Ε.Ε. Ανάλογη γνωμοδότηση θα κληθούν να δώσουν τα 28 εθνικά κοινοβούλια, μεταξύ αυτών και το ελληνικό.
Ως Πανελλαδικό Δίκτυο Φορέων “Stop TTIP CETA TiSA” αγωνιζόμαστε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό κίνημα συγκεντρώνουμε υπογραφές αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων στο κοινό μας ευρωπαϊκό υπόμνημα που αφορά εννέα βήματα για την απόρριψη νεοφιλελεύθερων ρυθμίσεων το οποίο θα καταθέσουμε έως το τέλος του 2017 στα 28 εθνικά κοινοβούλια, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωκοινοβούλιο.
* Ο Γιώργος Εμμανουήλ είναι εκπρόσωπος του ελληνικού Δικτύου Φορέων και Πολιτών Stop TTIP CETA TiSA στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο "Seattle to Brussels"