Χρονιά υπερκερδών αναδεικνύεται και το 2023 για τις εταιρείες διύλισης, με την κερδοφορία να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα οδηγώντας σε παχυλά μερίσματα προς τους μετόχους, ενώ η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι εντελώς απρόθυμη να επεκτείνει την έκτακτη εισφορά και στην περσινή χρήση, αν και προβλέπεται στον σχετικό Κανονισμό της Ε.Ε.
Εν μέσω μεγάλης ακρίβειας στις αγορές αγαθών, τροφίμων, ειδών ευρείας κατανάλωσης, καυσίμων κι ενώ οι ενεργειακοί λογαριασμοί συνολικά δεν έχουν απομειωθεί επαρκώς, κι όταν η κυβέρνηση διαρκώς μιλά για δημοσιονομικά όρια, μια έκτακτη εισροή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια έστω προσωρινή κάλυψη κοινωνικών αναγκών.
Και οι δύο εταιρείες διύλισης της χώρας, Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ) και Motor Oil, ανακοίνωσαν πολύ υψηλή κερδοφορία και για το 2023, παρά το ότι δεν έφτασε στα επίπεδα - ρεκόρ του 2022.
Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα του 2023, τα συνολικά κέρδη προ φόρων των δύο εταιρειών ανέρχονται σε 1,642 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, για τα ΕΛΠΕ προκύπτουν προ φόρων κέρδη στα 604 εκατ., μειωμένα μεν σε σχέση με τα επίπεδα - ρεκόρ του 2022 κατά περίπου 57%, αλλά αυξημένα έναντι του 2021 κατά σχεδόν 50%. Ακόμη μεγαλύτερα είναι τα αντίστοιχα μεγέθη της Motor Oil, που ξεπέρασαν το 1 δισ. (1,038), χαμηλότερα μεν κατά 33,32% έναντι του 2022, αλλά τετραπλάσια συγκριτικά με το 2021.
Τα καθαρά κέρδη μετά φόρων ανήλθαν για την περσινή χρήση σε 478 και 806,68 εκατ. για τα ΕΛΠΕ και τη Motor Oil, αντίστοιχα.
Αυξημένα έσοδα για μετόχους, μηδέν για την κοινωνία
Σε ανάλογα υψηλά επίπεδα κινείται και η μερισματική πολιτική των δύο εταιρειών, με τα ΕΛΠΕ να διαθέτουν 0,90 ευρώ / μετοχή, ήτοι συνολικά 275 εκατ., και τη Motor Oil να προχωρά σε μέρισμα - ρεκόρ για τον όμιλο, ύψους 1,80 ευρώ / μετοχή, που μεταφράζεται σε συνολικά 199,4 εκατ. ευρώ.
Παρά τη μεγάλη κερδοφορία ωστόσο, η κυβέρνηση Ν.Δ. σφυρίζει αδιάφορα στη δυνατότητα επιβολής έκτακτης εισφοράς και φέτος για τη χρήση 2023, όπως έγινε πέρυσι με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα του 2022.
Αν ληφθεί υπόψη το σημείο αναφοράς που θέτει ο κανονισμός της Ε.Ε. (2022/1854) για τον προσδιορισμό των υπερκερδών, σύμφωνα με τον οποίο υπολογίζεται η έκτακτη εισφορά «αλληλεγγύης» για τις εταιρείες ενέργειας, δηλαδή ο μέσος όρος των κερδών της περιόδου 2018-2021 συν 20% (ήτοι 120,4 εκατ.), τότε τα επιπλέον αυτού του ποσού κέρδη ανέρχονται συνολικά σε 1,287 δισ. (483,6 εκατ. για τα ΕΛΠΕ και 804,2 εκατ. για τη Motor Oil).
Επί αυτών, ακόμα και με τον ελάχιστο συντελεστή 33% της Ε.Ε., που επέλεξε πρόθυμα η κυβέρνηση για το 2022, υπολογίζεται ότι θα προέκυπτε συνολική εισφορά της τάξεως των 425 εκατ. ευρώ. Αν δε φορολογούνταν με συντελεστή 90%, όπως έγινε στην ηλεκτροπαραγωγή -και αποτελούσε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.-, τότε το ποσό αυτό θα ανέβαινε στα 1,159 δισ.
Αγορές υπέρ ουρανοκατέβατων κερδών
Θυμίζουμε ότι πρόπερσι τα υπερκέρδη πραγματικά βρέθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη για τις εταιρείες του κλάδου, λόγω κυρίως της εκτόξευσης των περιθωρίων διύλισης σε ιστορικά υψηλά, ενώ η έκρηξη στις τιμές των καυσίμων προκαλούσε ασφυξία σε νοικοκυριά, παραγωγικούς κλάδους και επιχειρήσεις.
Βασικό συστατικό των «ουρανοκατέβατων» κερδών είναι ακριβώς ότι τα δημιουργούν οι συνθήκες που επικρατούν στις διεθείς αγορές (εν προκειμένω τα αυξημένα περιθώρια διύλισης) και λιγότερο το αμιγώς δικό τους πεδίο δραστηριοποίησης.
Σημειώνεται ότι τα περιθώρια του 2023 για ΕΛΠΕ και Motor Oil, σε σχέση με τον μέσο όρο της τετραετίας 2018-2021, ήταν αυξημένα κατά 99% και 180%, αντίστοιχα.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία των ΕΛΠΕ, παρά την υποχώρηση των περιθωρίων διύλισης από τα επίσης επίπεδα - ρεκόρ του 2022 (21,2 δολάρια / βαρέλι), εντούτοις και πέρυσι βρέθηκαν ψηλά, στα 17,4 δολάρια, παραμένοντας σχεδόν διπλάσια έναντι του μέσου όρου της τετραετίας αναφοράς (2018-2021) που θέτει η Ε.Ε. (8,75 δολάρια).
Είναι χαρακτηριστικό για τη Motor Oil (βάσει της παρουσίασης της εταιρείας) ότι το μικτό περιθώριο κέρδους το 2022 ανερχόταν σε 142 δολάρια ανά τόνο και το 2023 σε 123 δολάρια ανά τόνο, όταν τα συνήθη περιθώρια των προηγούμενων ετών διαμορφώνονταν κοντά στα 50-55 δολάρια.
Εξάλλου, άξιο προσοχής είναι ότι η Motor Oil γενικά καταγράφει σαφώς ισχυρότερα αποτελέσματα έναντι της (ολίγον κρατικής ακόμα) Helleniq. Και στις δύο περιπτώσεις παρουσιάζεται μείωση κερδών από τα ανεπανάληπτα του 2022, όμως ενώ η υποχώρηση περιορίστηκε στο 17% για τη Motor Oil, στα πρώην ΕΛΠΕ αυτή ανήλθε σε 46%, κάτι που ίσως χρήζει διερεύνησης, δεδομένης της συμμετοχής του Δημοσίου στον όμιλο.
Ποια εισφορά;
Από πλευράς κυβέρνησης πάντως δεν έγινε ούτε νύξη για πιθανή επέκταση της φορολόγησης, έστω στον χαμηλότερο συντελεστή, και στα υπερκέρδη του 2023, δυνατότητα που παρέχει ο ευρωπαϊκός Κανονισμός στα κράτη - μέλη, προκειμένου να αξιοποιηθούν για τις ανάγκες της κοινωνίας ιδίως στις σημερινές συνθήκες της συνεχιζόμενης ακρίβειας στις εγχώριες αγορές.
Βέβαια, οι ιδιωτικές εταιρείες προφανώς έχουν άλλες προτεραιότητες, αφού περισσότερα κέρδη ίσον μεγαλύτερες αποδόσεις (μερίσματα) για τους μετόχους, κάτι που ισχύει εν πολλοίς και για τα ΕΛΠΕ, όσο διευρύνεται η συμμετοχή των ιδιωτών και περιορίζεται η αντίστοιχη του Δημοσίου, βάσει του σχεδίου της κυβέρνησης.
Οσο για την περίφημη εισφορά «αλληλεγγύης» του 2022, εξακολουθεί να αναζητείται ποσό που ξεπερνά τα 200 εκατ., το οποίο εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στην πορεία μεταξύ αρχικών υπολογισμών των εταιρειών και τελικού ποσού που βεβαιώθηκε.
