Συνεχίζεται η άνοδος των τιμών πώλησης ακινήτων όχι μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (όπως αναλυτικά παρουσίασε η ΑΥΓΗ την περασμένη Κυριακή) αλλά σχεδόν στο σύνολο της χώρας και σε αρκετούς νομούς η αύξηση αυτή υπερβαίνει σημαντικά το 10%.
Η κατάσταση είναι πέραν όποιων λογικών υπολογισμών ως προς τις αυξήσεις στα ενοίκια σε περιοχές που μπαίνουν σταδιακά τα τελευταία χρόνια στον τουριστικό χάρτη -κυρίως στη Δυτική Ελλάδα- και έχει οδηγήσει, στο μέσον σχεδόν του 2023, σε «τρελές» αυξήσεις στα ενοίκια, αλλά και στις τιμές πώλησης.
Χαρακτηριστικές ως προς τις αυξήσεις ενοικίων είναι οι περιπτώσεις των νομών της Πελοποννήσου:
1. Ηλείας, 29,10%,
2. Μεσσηνίας, 22,50%,
3. Λακωνίας, 22,30%,
ενώ διψήφιες αλλά χαμηλότερες του 20% είναι οι αυξήσεις και σε Αχαΐα, Αρκαδία και… μόνο 7,20% στην Κορινθία και 5,80% στην Αργολίδα.
Παρόμοια εικόνα -αν και πιο… μετριοπαθής- εμφανίζεται και σε άλλους νομούς της Δυτικής Ελλάδας που ευνοήθηκαν από την πλήρη λειτουργία της Εγνατίας Οδού, όπως Άρτας, Πρέβεζας και Θεσπρωτίας (με διψήφιες αυξήσεις κυρίως των τιμών πώλησης των ακινήτων αλλά πιο συγκρατημένη εικόνα ως προς τις μεταβολές των ενοικίων).
Κέρκυρα - Δωδεκάνησα - Χαλκιδική - Κυκλάδες
Οι κλασικοί τουριστικοί προορισμοί κατέχουν τα πρωτεία. Πρωταθλητές αυξήσεων ως προς τα ενοίκια είναι δύο παραδοσιακοί τουριστικοί προορισμοί. Στην Κέρκυρα καταγράφεται η πλέον εξωφρενική αύξηση των ενοικίων, κατά 40,20%, ενώ στα Δωδεκάνησα (οι τιμές αφορούν την προ της πυρκαγιάς περίοδο στη Ρόδο) η αύξηση των ενοικίων μεταξύ Ιουνίου 2022 και Ιουνίου 2023 έφτασε το 17,40%. Για την ακρίβεια, η τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο της ενοικίασης ακινήτων στην Κέρκυρα ουσιαστικά θα κατείχε τα πανελλαδικά πρωτεία μαζί με τα νότια προάστια της Αθήνας, κοντά στα 11 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, αν δεν υπήρχε η περίπτωση των Κυκλάδων, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στην Κέρκυρα πάντως πολύ μεγάλη είναι η αύξηση και στις μέσες τιμές πώλησης οικιστικών ακινήτων, που έφτασαν τα 2.000 ευρώ το τ.μ. καταγράφοντας αύξηση 18,50%.
Στη Χαλκιδική η αύξηση μπορεί να καταγράφεται με μονοψήφια ποσοστά, όμως η τιμή ενοικίασης ανά τετραγωνικό μέτρο είναι μακράν η υψηλότερη στην Ελλάδα (σχεδόν τριπλάσια των νοτίων προαστίων της Αθήνας) και ούτε λίγο ούτε πολύ φτάνει τα 33,33 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο!
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Νομού Κυκλάδων, που μεταξύ Ιουνίου 2022 και Ιουνίου 2023 -επισήμως τουλάχιστον (με βάση τα κατατιθέμενα στις ΔΟΥ μισθωτήρια)- η πτώση της τιμής ενοικίασης ανά τετραγωνικό μέτρο φτάνει το 16,40%, είναι όμως η υψηλότερη πανελλαδικά, καθώς καταγράφει πτώση στα 21,74 ευρώ από τα 26 ευρώ ανά τ.μ. που ήταν πέρυσι. Και το «παράδοξο των Κυκλάδων» ολοκληρώνεται με την αύξηση, παραλλήλως, των μέσων τιμών πωλήσεων των οικιστικών ακινήτων στα 3.182 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο από 2.882 ευρώ που ήταν πριν από 12 μήνες (αύξηση 10,40%). Δηλαδή, ενώ οι τιμές πώλησης αυξάνονται, τα ενοίκια πέφτουν. Και ίσως αυτό να ήταν λογικό αν οι μεταβολές ήταν μονοψήφιες και μικρές. Αλλά στην περίπτωση των Κυκλάδων (με τη Μύκονο και τη Σαντορίνη να περιλαμβάνονται σε αυτές) το θέμα μάλλον έχει και άλλες πλευρές.
Κατά τα λοιπά, και στα νησιά του Αργοσαρωνικού οι αυξήσεις των ενοικίων είναι ιδιαίτερα υψηλές και έφτασαν, κατά την εξεταζόμενη χρονική περίοδο, το 16,60%.
Οι πόλεις
Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Ρέθυμνο, Ιωάννινα, Ηράκλειο και άλλες φοιτητουπόλεις είναι απλησίαστες ως προς τα ενοίκια και έχουν γραφτεί πάρα πολλά γι' αυτό. Στην Κομοτηνή οι αυξήσεις φαίνονται πιο λογικές αλλά και αυτό υπό την αίρεση των όποιων εξελίξεων καταγραφούν για τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά.
Οι τεράστιες εισροές κεφαλαίων για αγορά ακινήτων από το εξωτερικό (κοντά 2 δισεκατομμύρια το 2022, σύμφωνα με την Τράπεζα Ελλάδας, και πιθανότατα 3 δισεκατομμύρια το 2023), το Airbnb και οι άλλες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και άλλοι λόγοι, που παρουσιάσαμε αναλυτικά στην ΑΥΓΗ της περασμένης Κυριακής, συντείνουν στην αυξημένη ζήτηση και την εκτίναξη των τιμών.
Από πλευράς τιμών πώλησης την πρωτοκαθεδρία έχουν:
1. Τα νότια προάστια της Αθήνας, με μέση τιμή πώλησης άνω των 3.500 το τ.μ., με την πραγματική τιμή να ξεπερνάει τα 8.500 το τ.μ. για νεόδμητες κατασκευές σε περιοχές - φιλέτα.
2. Ο Νομός Κυκλάδων, με μέσες τιμές άνω των 3.100 / τ.μ., αν και, εδώ, σε Μύκονο κα Σαντορίνη οι ζητούμενες τιμές είναι υπερδιπλάσιες της μέσης τιμής.
3. Τα βόρεια προάστια της Αθήνας, που οι μέσες τιμές κινούνται κοντά στα 3.000 ανά τ.μ., στην Κηφισιά, Εκάλη κ.λπ. οι τιμές για νεόδμητα αγγίζουν τις 5.000 το τ.μ. και στα καλοδιατηρημένα 15ετίας τις 3.500-3.800 το τ.μ..
Ελλειψη κοινωνικού κράτους
Για τους κατόχους ακινήτων, βεβαίως, τα νέα είναι χαρμόσυνα. Ακριβώς το αντίθετο ισχύει για όσους ψάχνουν για προσιτή στέγη που να μην «απορροφά» μαζί με τις υπόλοιπες δαπάνες στέγασης (θέρμανση, κοινόχρηστα κ.λπ.) περισσότερα από το 35% του εισοδήματός τους. Πέραν της εκρηκτικής έλλειψης φοιτητικής στέγης και της ανυπαρξίας οποιασδήποτε σχετικής κρατικής πολιτικής (νέες εστίες δεν χτίζονται και η επιδότηση ενοικίου είναι μάλλον αστεία), το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο για νέα ζευγάρια και εν γένει για όσους θα επιθυμούσαν να αποκτήσουν στέγη. Καθώς μόνον η ζήτηση βάσει των καταγραφόμενων γάμων (θρησκευτικών και πολιτικών) και των συμφώνων συμβίωσης αφορά πολλές δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, η ύπαρξη προγραμμάτων τύπου «Σπίτι μου», παρά την όποια βοήθεια προσφέρουν, δεν αντιμετωπίζει ριζικά το πρόβλημα.
Παρά την απόφαση για διπλασιασμό του προϋπολογισμού του προγράμματος και την ταχεία ολοκλήρωση -από την ιδρυθείσα επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα- των σχετικών διαδικασιών, η έγκριση 8.000 σχετικών αιτήσεων είναι μικρή μπροστά στη σχετική ζήτηση, ενώ, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς ακινήτων, σημαντικό μέρος των εγκεκριμένων καταρχήν αιτήσεων δύσκολα θα υλοποιηθεί, λόγω έλλειψης προσφοράς ακινήτων που να κινούνται στο πλαίσιο τιμών που εξυπηρετούν τους δικαιούχους (εγκρίνονται ποσά που είναι χαμηλά π.χ. για ένα τριάρι ακόμη και στις δυτικές συνοικίες).
Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν τεράστια γραφειοκρατικά κωλύματα, που έχουν να κάνουν με την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών που είναι αναγκαία για την αγοραπωλησία, λόγω της υποστελέχωσης των Υποθηκοφυλακείων και των Γραφείων Κτηματολογίου, όπου οι καθυστερήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν και τους 9 μήνες!
