Το τεράστιο πρόβλημα εισφοροδιαφυγής στον ΕΦΚΑ αλλά και την ελλειπή ασφάλιση στον εργαζόμενο που προκαλούν η αμοιβή και η ασφάλιση με “τίτλο κτήσης” σημειώνουν μιλώντας στην ΑΥΓΗ της Κυριακής έμπειρα στελέχη του ταμείου.
Όπως τονίζουν, η αμοιβή με “τίτλο κτίσης” προκαλεί μια σειρά από σοβαρότατα προβλήματα στον τομέα της ασφάλισης αλλά και του ελέγχου, ενώ ουσιαστικά δεν εξυπηρετεί τίποτα στην αγορά εργασίας.
“Αν το φαινόμενο αυτό δεν εξαλειφθεί ή δεν περιοριστεί δραστικά, θα αποτελέσει μια μεγάλη μαύρη τρύπα εισφοροδιαφυγής, με απρόβλεπτες συνέπειες για τα έσοδα του e-ΕΦΚΑ και την ορθή απεικόνιση της εκάστοτε ασφαλιστικής σχέσης” σημειώνουν σε υπόμνημά τους προς τη διοίκηση του ΕΦΚΑ.
Τι αποκαλύπτουν οι ΑΠΔ
Οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, ελέγχοντας και αντιπαραβάλλοντας ασφαλιστικά δεδομένα μέσω των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ), διαπιστώνουν ότι μια σειρά επιχειρήσεων καταχωρούν σ’ αυτές έναν γενικό κωδικό με περιγραφή «Αμειβόμενοι με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών». Είναι η επιβεβαίωση ότι υποκρύπτεται “σχέση εξαρτημένης εργασίας” και ο εργαζόμενος αμείβεται με “τίτλο κτήσης”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Όταν οι μισθωτοί βαφτίζονται πάροχοι
Στη συγκεκριμένη καταχώρηση δεν περιγράφονται άλλοι κωδικοί που να αντιστοιχούν στην ειδικότητα (π.χ., πωλητής, διανομέας, αναλυτής και ερευνητής προγραμμάτων, λογιστής κ.ο.κ.), αλλά κωδικοί που αναφέρονται στις συνθήκες σύμβασης των αμοιβόμενων με “τίτλο κτήσης”, προκαλώντας έτσι μια σειρά προβλήματα:
* Πρόβλημα καταχώρησης, καθώς ο οποιοσδήποτε μπορεί να καταχωρεί σε μια ΑΠΔ τον συγκεκριμένο κωδικό και να συμπεριλαμβάνει αυθαίρετα οποιαδήποτε ειδικότητα που αντιστοιχεί σε μισθωτή εργασία.
* Πρόβλημα εισφοροδιαφυγής, μια και με τον τίτλο κτήσης δεν καταβάλλονται καθόλου εργοδοτικές εισφορές και όλες οι εισφορές καταβάλλονται από τον εργαζόμενο. Υπολογίζεται ότι υπάρχει μεγάλη απώλεια εσόδων. Για παράδειγμα, οι εισφορές στην κατηγορία τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σήμερα ανέρχονται σε 36,66% (22,54% εργοδότης-14,12% εργαζόμενος), ενώ οι εισφορές του «τίτλου κτήσης» ανέρχονται σε 13,33% ή 20,28%, επιβαρύνοντας αποκλειστικά μόνο τον εργαζόμενο.
Ούτε τα έξοδα κηδείας
* Πρόβλημα στην ανάλυση των κλάδων ασφάλισης, καθώς ο «τίτλος κτήσης» δεν εμπίπτει στον κλάδο ανεργίας και λοιπών επιδομάτων και παροχών. Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα, το προηγούμενο διάστημα ένας εργαζόμενος σε delivery έχασε τη ζωή του όταν οδηγός παραβίασε τον ΚΟΚ. Η οικογένεια του εργαζόμενου δεν έλαβε ούτε τα έξοδα κηδείας, γιατί ασφαλιζόταν με «τίτλο κτήσης»... Με λίγα λόγια, η ζούγκλα στο απόγειό της!
Χωρίς δώρα και αποζημίωση απόλυσης
Μέσω της αμοιβής με “τίτλους κτήσης”, οι εργαζόμενοι έχουν συγκεκριμένες και σοβαρότατες μισθολογικές και ασφαλιστικές απώλειες:
1. Μείωση των αποδοχών του εργαζόμενου κατά 6,16% λόγω αυξημένων εισφορών.
2. Πλήρη κατάργηση της εργοδοτικής εισφοράς άρα και της ευθύνης εργοδότη σε περίπτωση ατυχήματος, με δραματικό οικονομικό αποτέλεσμα για τα έσοδα του ΕΦΚΑ. Παράλληλα, το ασφαλιστικό σύστημα στερείται το 22,54% που θα εισέπραττε από τον εργοδότη για κάθε σύμβαση μισθωτών υπηρεσιών, όπως βέβαια είναι το σωστό και νόμιμο. Ή, αλλιώς, ο εργοδότης κερδίζει το 22,54% ανά σύμβαση.
3. Πλήρη κατάργηση ειδικοτήτων άρα και αυτοδίκαιη κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων.
4. Το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη μετατρέπεται σε ανεξέλεγκτο δικαίωμα λύσης οποιαδήποτε στιγμή της «συνεργασίας», χωρίς φυσικά κανένα δικαίωμα από την πλευρά του εργαζόμενου.
5. Σε περίπτωση λύσης της συνεργασίας δεν γεννάται επ’ ουδενί δικαίωμα αποζημίωσης απόλυσης. Επίσης, με «τίτλο κτήσης» καταργούνται de facto δώρα και επιδόματα (Χριστουγέννων, Πάσχα, αδείας κ.λπ.).
6. Ο αμειβόμενος με «τίτλο κτήσης» θα λάβει λόγω μειωμένων εισφορών μικρότερη κύρια σύνταξη, παρ’ όλο που ως εργαζόμενος πληρώνει διπλάσια ποσοστά από έναν κανονικά ασφαλισμένο.
7. Ο απασχολούμενος με τίτλο κτήσης δεν δικαιούται επικουρικής σύνταξης ούτε και ειδικά επιδόματα, όπως τα βαρέα ανθυγιεινά.
Έργο Χατζηδάκη η υπονόμευση της μισθωτής εργασίας
Πώς απλώνεται στην αγορά εργασίας η αμοιβή με "τίτλο κτήσης". Η κερκόπορτα του άρθρου 69, από την e-food μέχρι τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες
Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου, η e-food στέλνει ένα ηλεκτρονικό μήνυμα σε 115 εργαζόμενους καλώντας τους να επιλέξουν αν θα συνεχίσουν τη συνεργασία τους ως freelancers και δείχνοντας την έξοδο από την εργασία αν δεν συμφωνήσουν.
Μια κερδοφόρα επιχείρηση, που άνθισε την περίοδο της πανδημίας, χωρίς να υπάρξει καμιά μεταβολή των καθηκόντων των εργαζομένων μέχρι τότε, τους ζήτησε να «αυτοχαρακτηριστούν» ως πάροχοι ανεξαρτήτων υπηρεσιών. Μετά την κατακραυγή, κυρίως στα social media και ιδίως από τους χρήστες του Twitter, η εταιρεία δεν αναιρεί την πρόταση αυτή αλλά «δίνει την επιλογή» στους εργαζομένους της είτε να ανανεώσουν τις συμβάσεις τους είτε να επιλέξουν να εργαστούν ως αυτοαπασχολούμενοι.
Φωτογραφική διάταξη
Η εταιρεία βασίστηκε στον εργασιακό νόμο και το “φωτογραφικό” άρθρο 69 (ν. 4808/2021) για να προβεί στις ενέργειες αυτές. Πριν τον νόμο Χατζηδάκη, τέτοιες πρακτικές δεν υπήρχαν, χωρίς να σημαίνει όμως αυτό ότι το πλαίσιο ήταν επαρκές και δεν υπήρχαν καταστρατηγήσεις. Επιπλέον, με τα τέσσερα κριτήρια που εισάγει ο νόμος η κυβέρνηση, δίνει έναν «οδηγό προς ναυτιλομένους», έναν οδικό χάρτη για το πώς θα μπορούν ( οι πλατφόρμες, στη συγκεκριμένη περίπτωση) να διασφαλίζονται και να αποχαρακτηρίζουν τις συμβάσεις εργασίας εφεξής.
Το άρθρο 69 ορίζει συγκεκριμένα αρνητικά κριτήρια. Εφόσον πληρούνται σωρευτικά, τεκμαίρεται ότι η σύμβαση δεν είναι εξαρτημένης εργασίας αλλά παροχής υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, το άρθρο 69 του νόμου ορίζει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου. Με τον τρόπο αυτό διευκρινίζεται ότι η σχέση των παρόχων υπηρεσιών προς τις ψηφιακές πλατφόρμες μπορεί να λάβει τη συμβατική μορφή είτε της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, είτε της σύμβασης ανεξάρτητων υπηρεσιών/ έργου.
Τράπεζες, ηλεκτρονικό εμπόριο και πολιτισμός
Ελάχιστους μήνες μετά, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ καταγράφουν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε μια σειρά κλάδους, όπως οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρίες, το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι λογιστικές εταιρείες, ακόμα και εργαζόμενοι στον πολιτισμό, που υποχρεώνονται πλέον να εμφανίζονται ως “πάροχοι”, με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών, και αμειβόμενοι με “τίτλους κτήσης”
Οι επιχειρήσεις καταχρηστικά υπογράφουν συμβάσεις παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών με υπαλλήλους τους, ακριβώς για να «ξεφύγουν» από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, που προβλέπουν κατώτατο μισθό, ΣΣΕ, υπερωρίες, ασφάλιση, επιδόματα, αποζημίωση απόλυσης, κάλυψη εργατικού ατυχήματος. Ο στόχος, βέβαια, είναι προφανής: η συμπίεση του εργατικού κόστους και η ελαστικοποίση των σχέσεων εργασίας.
Μετά την εστίαση, η κερκόπορτα της αμοιβής με τίτλους κτήσης επεκτείνεται πλέον ταχύτατα σε μια σειρά άλλους κλάδους.
* Στους υπαλλήλους των ασφαλιστικών εταιρειών όσον αφορά την παραγωγή ασφαλιστικών προγραμμάτων ο εργοδότης μπορεί κάλλιστα να εισαγάγει τον θεσμό της απόδοσης χωρίς συγκεκριμένο ωράριο, του τύπου «θέλω 300 επαφές τον μήνα για ασφαλιστικά συμβόλαια ανεξαρτήτως ωραρίου ή χώρου εργασίας».
* Στους εργαζόμενους μεταφορικών εταιρειών, από τη στιγμή που έχει ήδη επιβληθεί στον τομέα του delivery.
* Στους υπαλλήλους τραπεζών, ιδιαίτερα στην παροχή υπηρεσιών προϊόντων (ασφαλιστικά - συνταξιοδοτικά προγράμματα, παροχές τραπεζικών επενδυτικών προγραμμάτων), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα ανεξαρτητοποίησης ωραρίου και χώρου παροχής της εργασίας ή, ακόμα χειρότερα, να μην γίνονται από τις τράπεζες αλλά από θυγατρικές διαμεσολαβητικές εταιρείες - εργολάβους.
Οι εργαζόμενοι στην εστίαση, οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες ηλεκτρονικών πωλήσεων, σε νομικές και λογιστικές υπηρεσίες, ακόμα και στους καλλιτεχνικούς κλάδους, στο θέαμα και ακρόαμα, υποχρεώνονται από μισθωτοί να γίνονται “πάροχοι”, ελεύθεροι επαγγελματίες και συνεργάτες.
