Με μελανά χρώματα περιγράφουν το αύριο μιας αβέβαιης κανονικότητας οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, που βυθίζονται στην απόγνωση καθώς τα χρέη συσσωρεύονται. Έφτασαν στο σημείο να χαίρονται όσοι δεν έχουν υπαλλήλους, γιατί δεν θα μπορούσαν να τους πληρώνουν. Μόνη βοήθεια από την κυβέρνηση η επιστρεπτέα προκαταβολή, «παυσίπονο για ετοιμοθάνατους», όπως δηλώνει στην ΑΥΓΗ ο αντιπρόεδρος της ΕΣΕΕ Στάθης Νουβέλογλου, ενώ προβλέπει τσουνάμι απολύσεων αν η αγορά καταφέρει να ανοίξει.
Tο click away είναι βλακεία, το e-shop κοστοβόρο
Ο Βλάσης Κ. έχει μαγαζί με είδη δώρων στη Νέα Ιωνία. «Πέραν τού ότι μας είχαν σε καραντίνα, κάνουν τώρα αυτή τη βλακεία, το click away, με αποτέλεσμα να καταστρατηγούνται τα πάντα.
Εγώ είπα, αφού είμαστε κλειστά και δεν έχω τη δυνατότητα να έχω e-shop, δεν μπορώ να δουλέψω, αν και άλλοι δεν το βλέπουν έτσι. Δίπλα από το δικό μου μαγαζί είναι ένα πολύ μεγαλύτερο. Έχουν βάλει μια κορδελίτσα απ’ έξω, έρχεται η γιαγιά, του δίνει την παραγγελία σε χαρτάκι, την περνάει στο κομπιούτερ για να φαίνονται νόμιμοι και μετά από λίγο της λέει: ‘έλα να τα πάρεις’. Ένας άλλος έχει βάλει ένα τραπέζι στην πόρτα, έχει βάλει POS και ό,τι εμπόρευμα θέλει ο πελάτης τού το συσκευάζει. Κάποιοι είναι ακόμα πιο θρασείς, χωρίς καν τραπέζι στην πόρτα». Σύμφωνα με τον νόμο, όλα αυτά απαγορεύονται, για το click away μάλιστα έγινε έλεγχος στη Ν. Ιωνία και σε κάποιους μαγαζάτορες επιβλήθηκαν πρόστιμα.
«Όποιος θέλει να είναι νόμιμος σε όσα λέει η κυβέρνηση είναι ο πιο χαμένος. Επειδή δεν αντέχεται αυτό το πράγμα, όλοι θα αρχίσουν να παραβιάζουν» προσθέτει ο Βλάσης Κ. και εύλογα ρωτάει: «Υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν αγοράσει εμπορεύματα, άλλοι τα έχουν πληρώσει, άλλοι τα έχουν πιστωθεί, τα οποία, φυσικά, δεν μπορούν να πουλήσουν. Αν προστεθεί σε αυτό ότι οι μικροεπιχειρήσεις δεν έχουν αποθεματικά για να αντεπεξέλθουν, παρά μόνο χρέη προηγούμενων ετών, οι περισσότερες, από πού θα βγουν τα χρήματα που ζητάνε;».
«Άντε και τον έναν μήνα το ενοίκιο το μετέφερες βασιζόμενος στην ανοχή του ιδιοκτήτη, αν έχεις καλή σχέση, τον επόμενο τι θα κάνεις; ΔΕΗ, τηλέφωνα, ΕΝΦΙΑ; Και τι θα φάνε αυτοί οι άνθρωποι; Αν δεν εισπράξω, πώς θα ζήσω;» μου λέει με φανερή αγωνία. Αυτό αφορά τις μικρές επιχειρήσεις, τους μικροαπασχολούμενους, αλλά υπάρχουν και χειρότερα και είναι οι συνάδελφοί του που έχουν εργαζόμενους. «Πώς θα τους πληρώσουν με μηδενικά έσοδα;» λέει αναφέροντας το παράδειγμα συναδέλφου με κατάστημα κοστουμιών και έξι υψηλόμισθους (1.000 ευρώ, τεχνίτες).
Στην ερώτησή μου για το e-shop, ο Βλάσης Κ. μού περιγράφει αναλυτικά πώς το υψηλό κόστος το καθιστά εντελώς απαγορευτικό για τους μικροεπαγγελματίες. «Χρειάζεται ιστοσελίδα. Η τιμή της ξεκινάει από 1.000 ευρώ και πάνω, ανάλογα τι θέλεις να έχει πάνω και τι υπηρεσίες να προσφέρει. Χρειάζεται, για παράδειγμα, η συμμετοχή της τράπεζας για να έχεις paypall. Επίσης έναν άνθρωπο να το διαχειρίζεται. Χρειάζονται εμπορεύματα, όπως και διανομείς».
Δεν υπάρχει αύριο για τους μικρομεσαίους - «Τελειώσαμε»
«Παράδοση εκτός» πρέπει να λέμε το click away, συστήνει ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης κατ’ επιταγήν Μπαμπινιώτη, όμως το πρόβλημα δεν είναι αν θα συμφωνήσουμε με την απαρχαιωμένη φοβία στα γλωσσικά δάνεια που επανακάμπτει λόγω της προβολής του καθηγητή, αλλά ότι πρόκειται για «ανοησία», όπως αναφέρουν οι άνθρωποι της αγοράς.
Ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) και πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Νέας Ιωνίας Στάθης Νουβέλογλου, που διατηρεί για πολλά χρόνια κατάστημα ένδυσης, περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο του λιανεμπορίου και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
«Οι επιχειρηματίες της Ν. Ιωνίας έχουμε υποστεί μια καθίζηση από τον Νοέμβριο με το λοκντάουν, η οποία συνεχίζεται με την ανοησία που ονομάζεται click away. Άλλη μία σεζόν πάει χαμένη. Μετά το Πάσχα, εξαιτίας του κορωνοϊού, χάνουμε και τα Χριστούγεννα, δηλαδή τον μεγαλύτερο όγκο πωλήσεων που θα μπορούσαμε να έχουμε σε ετήσια βάση» σημειώνει ο κ. Νουβέλογλου και συνεχίζει: «Εδώ γεννιούνται σοβαρά ερωτηματικά, που δύσκολα μπορούν να απαντηθούν. Γιατί ο κορωνοϊός γεννιέται μόνο στα καταστήματα λιανικής και όχι στα σούπερ μάρκετ ή τα καταστήματα κινητής τηλεφωνίας, στα φαρμακεία, στα take away φαγάδικα ή στις τράπεζες;».
Επαναφέροντας τη συζήτηση στο click away γελάει: “Πρόκειται για γελοιότητα, που ήρθε για να εξυπηρετήσει την ανάγκη των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων να γιγαντώσουν τους ήδη πολύ μεγάλους τζίρους τους. Γι' αυτό και η ρήση του υπουργού ‘επιτέλους, νικήσαμε τα courier’. Από αυτό καταλαβαίνει κανείς πού απευθύνεται η κυβέρνηση.
Το πρόβλημα όμως είναι πώς θα κινηθούν τα λιανομάγαζα όταν υπάρχει καραντίνα και κυκλοφορούν ελάχιστοι πελάτες;” θέτει το εύλογο ερώτημα. «Η καθίζηση του Δεκεμβρίου θα είναι τεράστια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εμείς ως επιχειρήσεις μαζεύουμε πολλές υποχρεώσεις μας για αποπληρωμή τον Δεκέμβριο, για παράδειγμα τους προμηθευτές. Αυτό το ποσό είναι τεράστιο και δεν καλύπτεται με προκαταβολές των 2.000 - 3.000 ούτε με αναστολές εργαζομένων. Αυτά είναι αστεία και παυσίπονα σε ετοιμοθάνατο. Η πολιτική της κυβέρνησης είναι υπέρ των μεγάλων. Να γίνουν οι μεγάλοι τεράστιοι. Εμείς, η μικρομεσαία τάξη, τελειώσαμε. Δεν υπάρχει αύριο».
«Έχουμε σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας. Δεν υπάρχει περίπτωση η αγορά να κινηθεί, σας το υπογράφω. Δεν υπάρχουν φρέσκα εμπορεύματα αλλά ούτε και κινητικότητα. Ούτε χρήματα υπάρχουν και το εορταστικό κλίμα δεν φαίνεται να επηρεάζει κανέναν, αφού κανείς δεν παραγγέλνει».
«Νεκρή αγορά, με πεθαμένους επιχειρηματίες, αυτό έχουμε σήμερα και θα οδηγηθούμε στον πραγματικό θάνατο του εμποράκου. Το χουβαρνταλίκι της κυβέρνησης, ότι τα χρέη θα τα πληρώσουμε τον Απρίλιο ή τον Μάρτιο του 2021, του 2022, είναι μπούρδες. Όταν σου δίνει επιστρεπτέα προκαταβολή, χρήματα του εαυτού σου, του Δημοσίου δηλαδή, και σ' τα ζητάει πίσω, χωρίς να σου διασφαλίζει ότι θα λειτουργήσεις, σημαίνει ότι αυτά είναι δανεικά -τι σημασία έχει από το κράτος ή τις τράπεζες;-, είναι δανεικά και δεν τα θέλουμε. Ζητάμε να μας δώσουν αυτά που δίναμε στο ταμείο μας για το επίδομα ανεργίας των ασφαλισμένων στον πρώην ΟΑΕΕ, τώρα ΕΦΚΑ, είναι γύρω στο δεκάρικο και μιλάμε για ένα ποσό κάποια εκατομμύρια. Θέλουμε τα χρήματα αυτά πίσω, γιατί εμείς δεν δικαιούμαστε επίδομα ανεργίας. Δεν υπάρχει τίποτα να μας βοηθήσει, είμαστε αυτοί που είναι πάντα πλούσιοι».
«Δεν υπάρχει αύριο για την αγορά» δηλώνει κατηγορηματικά. «Είναι σαφές ότι θα έρθει τσουνάμι απολύσεων. Υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις που ασφαλίζουν τους εργαζόμενους για δίωρους, τρίωρους, τετράωρους και τους κρατάνε 8 και 10 ώρες. Επιχειρήσεις που όταν έρχεται η Επιθεώρηση, οι μισοί βγαίνουν έξω. Ειδικά σε μεγάλα εμπορικά κέντρα, η Επιθεώρηση δεν τολμάει να μπει μέσα. Είναι προδιαγεγραμμένο ότι έρχονται απολύσεις ή πίεση στους εργαζόμενους να παίρνουν 200 ευρώ και να είναι και ευχαριστημένοι».
Όταν καλείται να σχολιάσει το ενδεχόμενο για μη επιστροφή της επιστρεπτέας προκαταβολής που είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης (ΑΝΤ1) προσθέτει: «Αυτοί χαρίζουν μόνο στους εαυτούς τους. Δεν πρόκειται να χαρίσουν στον απλό κακομοίρη που τον σέρνουν για να του πάρουν το σπίτι ή την επιχείρηση».
«Λυπάμαι πάρα πολύ γι' αυτό που ζούμε. Στενοχωριέμαι που οι πολίτες καταντήσαν υπήκοοι. Η μικρομεσαία τάξη πεθαίνει και δεν υπάρχει αντίδραση πουθενά. Είμαστε πάντα στη λογική τού ‘έχει ο Θεός’ ‘να τη βγάλουμε σήμερα’, αλλά αυτά δεν μπορούν να δουλέψουν από εδώ και πέρα». Τέλος, του ζητάω μια πρώτη αντίδραση στην εξαγγελία του πρωθυπουργού, στη Βουλή, για τη μείωση 80% στο ενοίκιο των κλειστών επιχειρήσεων, η οποία δεν φαίνεται να πείθει τους επαγγελματίες: «Είναι ανέκδοτο. Έχει ξεπεράσει κάθε όριο λογικής. Έχουν πάει στον θαυμαστό κόσμο του παραμυθιού. Δεν έχουν δώσει ακόμα του Μαΐου, του Απριλίου, σε εκπτώσεις φόρων. Δεν έχουν δώσει του Νοεμβρίου και θα έχουν να δώσουν τον Ιανουάριο; Πρέπει να κάνουν πλάκα».
Χριστούγεννα με 313 ευρώ
Ο Δημήτρης και η Μαρία είναι ζευγάρι με μια κόρη 13 χρονών. Ο Δημήτρης είναι οικοδόμος και δυόμισι χρόνια άνεργος. Διαθέτει δίπλωμα κηπουρικής και έχει εργαστεί κατά καιρούς σε προγράμματα των δήμων. Παράλληλα, κάνει οποιαδήποτε οικοδομική δουλειά βρει. Μόνο τους έσοδο, τα 313 ευρώ του επιδόματος πρόνοιας που παίρνει η σύζυγός του Μαρία, ως άτομο με αναπηρία. Ζουν από τα συσσίτια της Εκκλησίας και με τη βοήθεια της Αλληλεγγύης για Όλους.
«Με ένα επίδομα πρόνοιας μια τριμελής οικογένεια πώς να τα βγάλει πέρα; Έχουμε λογαριασμούς, γιατρούς. Υπάρχουν στιγμές, όταν έχεις ένα παιδί, που θέλει κάτι. Του λες, δεν γίνεται. Δεν έχω λεφτά. Κάνει υπομονή. Τι να κάνει; Τα φέρνουμε πολύ ζόρικα βόλτα, ειδικά όταν χρειαστεί να πάμε σε γιατρό» μου εξομολογείται η Μαρία.
Με το λοκντάουν χειροτέρεψε η κατάσταση, γιατί οι πιθανότητες για κάποια έστω περιστασιακή εργασία εξανεμίστηκαν εντελώς. Είμαστε στα «ακραία φαινόμενα αυτής της κοινωνίας», συνεχίζει. Όταν τους ρωτάω αν περιμένουν κάτι καλύτερο στο μέλλον από την κυβέρνηση: «Δεν υπάρχει τίποτα. Καμία ελπίδα. Όταν βγήκε η ανακοίνωση για τα 400 ευρώ, νομίζαμε ότι τα δικαιούμαστε, όμως όσοι πήραν τον Απρίλιο, όπως ο Δημήτρης, δεν μπορούν να πάρουν και τώρα, είπε ο Βρούτσης».
Ο Δημήτρης παίρνει τον λόγο και με σπασμένη φωνή συνεχίζει: «Είναι μεγάλη κοροϊδία για τους άνεργους αυτό». «Κανείς δεν σκέφτεται αν εμείς ζούμε, αν έχουμε να φάμε. Θέλουν να μας αποτελειώσουν. Πού είναι οι δουλειές; Πούυ είναι τα νοσοκομεία, όταν τα χρειαζόμαστε; Μηδέν. Εκτός από εμάς, υπάρχουν χιλιάδες που είναι στον πάτο. Δεν με νοιάζει για μένα, αλλά ανησυχώ για το παιδί μου» προσθέτει χωρίς να μπορεί να κρύψει τη συγκίνησή του. Όταν τους ρωτώ πως βλέπουν το μέλλον, μια απάντηση παίρνω: «Με τρόμο», ειδικά για την «ανάπλαση» που θα εφαρμόσει ο δήμαρχος Αθήνας Κώστας Μπακογιάννης στα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας. «Οκτώ χρόνια μένουμε εδώ. Αν μας διώξουν, τελειώσαμε. Θα μείνουμε άστεγοι, στους δρόμους» μου λένε και οι δύο, έντρομοι για ένα αύριο που φαίνεται να μην τους περιλαμβάνει.
