Σε απώλεια εθνικού εισοδήματος η οποία υπολογίζεται, στο «καλό σενάριο», πάνω από τα 4,5 δισ. ευρώ, και πάντως υπό την αισιόδοξη προϋπόθεση ότι το νέο lockdown στην οικονομία θα διαρκέσει έως τις 30 Νοεμβρίου, όπως αρχικά ανακοινώθηκε, χωρίς δηλαδή να παραταθεί, μεταφράζεται το lockdown-2. Το ποσό αυτό, το οποίο ασφαλώς θα μεγεθυνθεί εφόσον η «καραντίνα» στην αγορά παραταθεί στις 4 ή και στις 5 εβδομάδες έως και 0,5 ή 1 δισ. ευρώ αντίστοιχα, είναι κατά πολύ μεγαλύτερο του ύψους των μέτρων στήριξης που αποφάσισε η κυβέρνηση. Σε σχέση δε με τον οικονομικό αντίκτυπο των περιοριστικών μέτρων, το εισόδημα που θα εξαφανιστεί φέτος θα ξεπεράσει πιθανότατα και τα 19 δισ. ευρώ και ενδέχεται να αγγίξει τα 20 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το νέο lockdown εκτιμάται ότι θα απομειώσει περίπου κατά 1 δισ. ευρώ και πλέον το εισόδημα των νοικοκυριών και θα στοιχίσει, στο λιγότερο «κακό» σενάριο, περισσότερες από 50.000 θέσεις εργασίας.
Υπενθυμίζεται εν προκειμένω ότι εξειδικεύοντας ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας τα μέτρα στήριξης τα προσδιόρισε στα 3,3 δισ. ευρώ. Ας σημειωθεί ωστόσο πως το ποσό αυτό δεν αποτελεί αμιγώς «κόστος» για το Δημόσιο. Και τούτο διότι, σε μεγάλο τους ποσοστό, πρόκειται για απλή χρονική μετάθεση των πληρωμών είτε των επιχειρηματιών είτε των απασχολουμένων προς την εφορία, τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία, ή για «δανεικά». Ενδεικτικά, η αναστολή της καταβολής ΦΠΑ σημαίνει ότι οι υπόχρεοι οφείλουν να καταβάλουν αυτά τα 230 εκατ. ευρώ από 1ης Μαΐου 2021. Το δε 1 δισ. ευρώ Επιστρεπτέας Προκαταβολής 4 και τα 700 εκατ. ευρώ της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 5 θα επιστραφούν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στο κράτος.
Το ποσό της στήριξης στην οικονομία αποδεικνύεται ελάχιστο μπροστά στο τεράστιο πρόβλημα. Ενδεικτικό είναι ότι στο δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, που συνέπεσε με το lockdown-1, χάθηκε το 15,2% του ΑΕΠ τριμήνου, οπότε για κάθε μήνα το ΑΕΠ έχανε κατά μέσον όρο 5 μονάδες. Αλλά και στο πιο μετριοπαθές σενάριο, το κόστος είναι μεγάλο. Στις 27 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών είχε δηλώσει πως, με βάση την εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το μηνιαίο κόστος καθολικού lockdown φτάνει το 2,5%-3% του ΑΕΠ.
Σημειώνεται ότι στη διάρκεια του πρώτου lockdown, με βάση την ανάλυση της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών στο σύνολο της οικονομίας στο δεύτερο τρίμηνο σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019 μειώθηκε κατά 19,8 δισ. ευρώ ή 25,1%.
Εξίσου μεγάλη αναμένεται και η μείωση του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών, όπως επίσης και της κατανάλωσης. Η κατανάλωση μειώθηκε, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, κατά 4,1 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό. Από 32,5 δισ. ευρώ συμπιέστηκε κατά 12,7%, στα 28,4 δισ. ευρώ. Το δε διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών μειώθηκε κατά 11,8%, από 32,83 δισ. ευρώ σε 28,96 δισ. ευρώ. Χάθηκε δηλαδή εισόδημα 3,9 δισ. ευρώ.
Χάλια τα δημόσια οικονομικά
Δραματική είναι η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών. Ξεπερνά τα 2,23 δισ. ευρώ ο ΦΠΑ που «χάθηκε» στο εννεάμηνο λόγω συρρικνωθείσας κατανάλωσης. Εάν προστεθεί ο απολεσθείς Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, η απώλεια φτάνει τα 2,78 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική υστέρηση φοροεσόδων ήταν 5,50 δισ. ευρώ.
