Είναι καιρός τώρα που τρώγομαι να πω κάποια χιλιοειπωμένα πράγματα και κάποια προφανή που είναι στο μυαλό όλων των σκεπτόμενων πολιτών αυτής της χώρας, παίρνοντας μόνος μου την πρωτοβουλία να τα εκφράσω αντί αυτών ως προφανή και όχι βαθυσπούδαστα. Για να μη θεωρηθεί όμως ότι «κομίζω Γλαύκα εις Αθήνας» θα παρουσιάσω τις σκέψεις μου υπό τη μορφή ερωτημάτων κυρίως, ελπίζοντας να πάρω κάποια απάντηση όντας εν ζωή.
Αφού το Γυμνάσιο ανήκει στην υποχρεωτική εκπαίδευση, το να βαθμολογείται ένας μαθητής Γυμνασίου με βαθμό εννέα (9) στη Γλώσσα ή την Ιστορία είναι αποτυχία του μαθητή η του εκπαιδευτικού μας συστήματος; Μήπως να καταργηθεί η αναγραφή της βαθμολογίας στο απολυτήριο Γυμνασίου για να κρύψουμε τα χάλια μας; Μήπως στο απολυτήριο Γυμνασίου θα έπρεπε αντί βαθμού να αναγράφονται οι δεξιότητες κάθε μαθητή και οι κλίσεις του όπως ανιχνεύθηκαν στο Γυμνάσιο; Βέβαια η ερώτηση είναι στο σημερινό Γυμνάσιο, ποιός θα τις ανιχνεύσει, αλλά αυτό είναι άλλη και μεγάλη συζήτηση.
Αφού υπάρχει ακόμη το ΓΕΛ και το ΕΠΑΛ βάσει ποιων κριτηρίων ένα παιδί 14-15 ετών που αποφοιτεί από το Γυμνάσιο κάνει την επιλογή; Το βοήθησε κανείς σε αυτό εμπεριστατωμένα από γονείς, εκπαιδευτικούς ή ειδικούς. Όταν ήμουν σε αυτή την ηλικία το κριτήριο ήτανε δια στόματος γονέων και εκπαιδευτικών «Αφού δεν τα παίρνει τα γράμματα, ας πάει στο Τεχνικό Λύκειο τότε να μάθει μια τέχνη να δουλέψει». Πολύ απλό για να είναι σωστό και 40 χρόνια μετά δε βλέπω να έχει αλλάξει κάτι.
Υποτεθίστω ότι το παραπάνω γνωμικό είναι σωστό γιατί το Γενικό Ενιαίο Λύκειο (ΓΕΛ) δεν περιέχει και το Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ) που είναι εξειδικευμένο Λύκειο άρα μέρος του Γενικού. Εννοώ ενιαίο χωρικά Λύκειο όπου θα υπάρχουν όλες οι εγκαταστάσεις τόσο για τεχνικές εξειδικεύσεις όσο και για μη τεχνικές και κοινά μαθήματα στα οποία θα συμμετέχουν όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως ειδικότητας που θα ακολουθούν. Ας μην ξεχνούμε ότι η προσωνυμία Λύκειο προήρθε από το γεγονός ότι ο Αριστοτέλης είχε τη Σχολή του στην Αθήνα κοντά στο Ναό του Λυκείου Απόλλωνος. Τώρα αν υπήρχε Γενικός Λύκειος Απόλλων και Τεχνικός Λύκειος Απόλλων στα αρχαία χρόνια, δεν το γνωρίζω, μένει να μας το πουν οι αρχαιολόγοι.
Το ΕΠΑΛ είναι επαγγελματικό Λύκειο. Μήπως το ΓΕΛ είναι κάτι διαφορετικό; Στόχος των μαθητών στο ΓΕΛ από την Α Λυκείου, δεν είναι η επιλογή του κατάλληλου φροντιστηρίου μετά την αρχική ενδόμυχη επιλογή Κλασσικό ή Θετικό που παραμένει η ίδια όπως και να ονομαστεί από την εποχή του αείμνηστου Παπανούτσου. Μια επιλογή που καλείται να κάνει ένα παιδί σε ηλικία 15 ετών χωρίς καμιά καθοδήγηση, με βάση τι του αρέσει ή σε τι τα καταφέρνει καλύτερα, λες και είναι να διαλέξει hobby ή sport. Κατά συνέπεια λοιπόν ο όρος ΓΕΛ πρέπει να καταργηθεί και να υπάρξει μόνο ο όρος ΕΠΑΛ (Επαγγελματικό Λύκειο) αφού και τα δύο εκ του πρακτέου στοχεύουν στην επαγγελματική κατάρτιση των μαθητών. Το νέο πραγματικά ενιαίο Λύκειο λοιπόν, θα έχει δύο κατευθύνσεις την τεχνική και την μη τεχνική.
Πάμε τώρα αφού λύσαμε τα τεχνοοικονομικά της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο πραγματικό τρυφερό στόχο της, τον ανθό της κοινωνίας και της χώρας μας, όπως κάθε χώρας τα παιδιά μας. Έχοντας δει πολλά παιδιά να καταρρέουν μετά την αποτυχία τους σε κάποιο μάθημα αναρωτιέμαι γιατί έχουμε αξιοποιήσει κατά το ήμισυ το Θεσμό της Τράπεζας Θεμάτων ενώ το πραγματικό ήμισυ που έχει κάνει τη διαφορά το έχουμε πετάξει στα αζήτητα. Ρωτώ λοιπόν γιατί ο παρακάτω αλγόριθμος δεν μπορεί να δουλέψει και τον περιγράφω με βήματα.
Προσλαμβάνονται μέσω ειδικού διαγωνισμού ΑΣΕΠ με διάρκεια 3-ετους σύμβασης απόφοιτοι όλων των πανεπιστημιακών σχολών που άπτονται των μαθημάτων που εξετάζονται στην Τράπεζα Θεμάτων. Στο διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν όσοι έχουν βαθμό πτυχίου Άριστα, νέα παιδιά με όρεξη δηλαδή που στην καλύτερη περίπτωση αν δεν έχουν φύγει στο εξωτερικό ζουν κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα, ενώ κάποια μπορεί να εργάζονται σε καφετέριες και σε μπαρ. Ο διαγωνισμός αυτός θα επαναλαμβάνεται κάθε τριετία.
Οι επιτυχόντες του διαγωνισμού (τόσοι όσοι απαιτούνται με ένα μικρό ποσοστό αναπληρωματικών) θα εκπαιδεύονται μέσω ταχύρρυθμης 3-μηνης εκπαίδευσης στο πως να βαθμολογούν τα γραπτά της Τράπεζας θεμάτων και οι βαθμολογίες των μαθητών θα καταχωρούνται στη Βάση Δεδομένων του Υπουργείου Παιδείας για κάθε μαθητή, και θα ανακοινώνονται και στο μαθητή για να γνωρίζει την επίδοσή του,ώστε να μπορεί να βελτιωθεί την επόμενη χρονιά στο αντίστοιχο μάθημα ή σε παρεμφερές.
Στο τέλος της Γ Λυκείου μετά την ολοκλήρωση της εξεταστικής στην Τράπεζα Θεμάτων και την καταχώρηση των αποτελεσμάτων θα συμπληρώνεται το Μηχανογραφικό Δελτίο. Τα μόρια των μαθητών θα υπολογίζονται ανά σχολή, με κάποιον ειδικό αλγόριθμο του οποίου η εξεύρεση δεν είναι της παρούσης, όπου θα λαμβάνονται υπόψη όλοι οι βαθμοί στις εξετάσεις της Τράπεζας Θεμάτων και για τα τρία χρόνια του Λυκείου. Όταν λέω όλοι εννοώ ΟΛΟΙ οι βαθμοί. Δεν μπορεί ένας απόφοιτος του Μαθηματικού Τμήματος που θα γίνει καθηγητής να είναι ανιστόρητος. Με τον αλγόριθμο αυτό μπορεί να καταργηθεί και η ελάχιστη βάση εισαγωγής αφού θα είναι ενσωματωμένη στη διαδικασία.
Προ του τέλους ερώτηση – Ίσως η πιο σοβαρή από όλες
Αφού τα Λύκειά μας είναι εν τοις πράγμασι μόνο χώρος επιλογής επαγγέλματος όπως αποδείξαμε παραπάνω, πότε επιτέλους θα εισαχθεί στο Λύκειο μια σοβαρή διαδικασία Επαγγελματικού Προσανατολισμού που να ανακαλύπτει τις πραγματικές δεξιότητες των παιδιών μας και να τα κατευθύνει σωστά επαγγελματικά; Αυτό δεν εξαντλείται με την εισαγωγή ενός μαθήματος Επαγγελματικού Προσανατολισμού που θα μπορούσε να περιγράφει τις επαγγελματικές δυνατότητες του κάθε επαγγέλματος στην οικονομία, με ρεαλισμό και όχι άκρατο θεωρητικισμό που παρουσιάζει την απασχόληση των επιτυχημένων σε μια ειδικότητα ως τυπική κατάληξη του προς επιλογή επαγγέλματος αλλά με έντιμη ανάλυση και παρουσίαση του μέσου όρου απασχολούμενων ανά επάγγελμα από τα αρμόδια υπουργεία. Ένα τέτοιο μάθημα χρειάζεται σίγουρα.
Συμπληρωματικά ως προς αυτό, χρειάζεται συμμετοχή των μαθητών, μέριμνα της Πολιτείας, σε συνεδρίες με ειδικούς επιστήμονες ώστε να αποκαλυφθούν οι ιδιαίτερες δεξιότητες του κάθε μαθητή.
Κλείνοντας, για να μη θεωρηθώ αιθεροβάμων, παραθέτω τη γνωστή ρήση του Δημοσθένη, «Δει δη χρημάτων ώ άνδρες Αθηναίοι και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων». Δεν τολμώ να συμπληρώσω τη φράση του ρήτορα θα κάνω όμως την τελευταία ερώτηση. Είναι χρόνια που για την Παιδεία δεν υπάρχουν χρήματα στον κρατικό κορβανά. Μήπως όμως πλέον των χρημάτων, «Δει και πολιτικής προθέσεως» για να γίνουν τα δέοντα, όπως εικάζω ότι θα έλεγε ο Δημοσθένης, αν ζούσε σήμερα και έβλεπε τα τεκταινόμενα στο χώρο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης;
