Ενδεχομένως πριν από λίγους μήνες, όταν τα ράντζα κατέκλυζαν τους διαδρόμους των νοσοκομείων, όταν ασθενείς πέθαιναν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ, όταν το προσωπικό είχε φτάσει στα όρια του burn out, κάποιος θα εκτιμούσε ότι το σύστημα Υγείας έχει φτάσει στο ναδίρ. Αν τότε το ΕΣΥ ήταν στο χείλος του γκρεμού, σήμερα μπορούμε να πούμε ότι έχει πέσει σε αυτόν και πλησιάζει στον πάτο. Αυτό προκύπτει από όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα. Τμήματα κλείνουν καθημερινά σε δομές Υγείας ανά την επικράτεια, δεκάδες χιλιάδες ασθενείς βρίσκονται σε λίστα αναμονής για ένα χειρουργείο, οι υγειονομικοί αποχωρούν με την πρώτη. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της Μονάδας Μαστού στο Ογκολογικό Νοσοκομείο «Μεταξά» που κλείνει και της ΩΡΛ-Πλαστικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» που κινδυνεύει. Την ίδια ώρα, σε όλη τη χώρα πολλά τμήματα λειτουργούν κάτω από τα όρια ασφαλείας.
Όπως εξηγεί στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο καθηγητής Πνευμονολογίας στο ΕΚΠΑ και γιατρός στον «Ευαγγελισμό» Γιάννης Καλομενίδης, αυτά που συμβαίνουν είναι αναμενόμενα, καθώς αφενός η κυβέρνηση το έβλεπε να έρχεται και αφετέρου άφησε αναξιοποίητη την ευκαιρία της πανδημίας. Επίσης, βλέπουμε την εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου σχεδίου που λέει «μικρός δημόσιος τομέας -outsourcing- ό,τι μπορεί να γίνει στον ιδιωτικό τομέα». Αποτέλεσμα αυτού είναι οι ακάλυπτες ανάγκες, τόσο επιστημονικά όσο και γεωγραφικά. «Αυτή τη στιγμή βιώνουμε ένα προαναγγελθέν πρόβλημα, το περιμέναμε με τα δεδομένα των προηγούμενων μηνών» σημειώνει ο Γ. Καλομενίδης και διευκρινίζει πως ήταν ορατή η χρόνια υστέρηση του συστήματος σε προσωπικό, ενώ δημιουργήθηκε και ένα νέο φαινόμενο μετά το τέλος της πανδημίας: Εκτός από την αποχώρηση νέων γιατρών στο εξωτερικό που γενικεύτηκε, είχαμε μία σειρά αθρόες παραιτήσεις μόνιμων γιατρών, οι οποίες συμπλήρωναν το παζλ της κρίσης. «Αυτό το πράγμα που βλέπαμε ότι πήγαινε εκεί, τελικά πήγε» σχολιάζει για τη σημερινή συνολική κατάρρευση του ΕΣΥ. Επίσης, ο καθηγητής επισημαίνει το ενδιαφέρον στοιχείο, πως αν τον ρωτούσε κανείς πριν από 15 χρόνια αν θα φτάναμε σε αυτό το σημείο, θα απαντούσε αρνητικά. «Ακόμα και μέσα στα Μνημόνια, τα πράγματα ήταν καλύτερα». Θα έλεγε κανείς ότι αυτό είναι οξύμωρο, αλλά υπάρχει απάντηση. «Τα πράγματα ήταν καλύτερα γιατί υπήρχε ήδη ένα σύστημα. Οι άνθρωποι που υπηρετούσαν τότε, σήμερα έχουν συνταξιοδοτηθεί. Υπήρξε μία προσπάθεια συγκράτησης κατά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία έκανε προσλήψεις, αλλά ήταν για να καλύψει κάποιες τρύπες που δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν σημαντικό ορίζοντα. Αυτή η πολιτική δεν ακολουθήθηκε. Επίσης η κυβέρνηση της Ν.Δ. μέσα στην κρίση της πανδημίας είχε μία μοναδική ευκαιρία, αν είχε φιλικές διαθέσεις προς το ΕΣΥ, να προσλάβει κόσμο τη στιγμή που υπήρξε η πολιτική δικαιολόγηση παγκόσμια και η δημοσιονομική χαλάρωση. Δεν το έκανε» τονίζει ο Γ. Καλομενίδης. Επομένως, σήμερα βρισκόμαστε σε μία εγκατάλειψη του συστήματος, όχι ως κάτι το παθητικό, αλλά ως μία ενεργητική συνέπεια, καθώς ήταν φανερό και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε.
Παραδίδουν στους ιδιώτες όσα ζητούν
Στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας ήδη βλέπουμε την εφαρμογή του σχεδίου της Νέας Δημοκρατίας που προβλέπει την ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ. Το Τμήμα Αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας είναι μη λειτουργικό λόγω έλλειψης προσωπικού. Η διοίκηση για άλλη μία φορά επικαλείται τις επείγουσες καταστάσεις (παρότι το πρόβλημα δεν ξεκίνησε σήμερα) και προκηρύσσει διαγωνισμό για την παράδοση εντός δέκα ημερών των υπηρεσιών διάγνωσης αξονικών και μαγνητικών τομογράφων σε ιδιώτη, με το κριτήριο της ανάθεσης να αποφασίζεται «βάσει τιμής, της πιο συμφέρουσας οικονομικής προσφοράς». Και ενώ τα νοσοκομεία αγκομαχούν από τις ελλείψεις, θα διατεθούν 37.200 ευρώ από τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου «κατόπιν τμηματικής - πολυετούς δέσμευσης».
«Η λογική της κυβέρνησης είναι ένα σύστημα το οποίο: Πρώτον, θα έχει όσο το δυνατόν λιγότερο μόνιμο προσωπικό. Δεύτερον, μπορεί να κάνει outsourcing μέσω ΣΔΙΤ, προκειμένου να μεταβιβάζει χρήματα και πόρους από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, γιατί αυτή είναι η λογική του νεοφιλελευθερισμού. Τρίτον, όσο το δυνατόν εγκατάλειψη/απομάκρυνση/παραίτηση του ΕΣΥ από μία σειρά λειτουργίες που είναι κερδοφόρες για τον ιδιωτικό τομέα» επισημαίνει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο Γ. Καλομενίδης. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει στοχευμένα. Προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος στον ιδιωτικό τομέα, το σύστημα εγκαταλείπεται, αλλά το ΕΣΥ καταρρέει γενικευμένα. Ο ιδιωτικός τομέας όμως δεν θα επενδύσει σε όλα τα κενά, θα επενδύσει στα κενά που τον συμφέρουν. «Ο ιδιωτικός τομέας δεν θέλει τη βαριά νοσηρότητα. Θέλει απλά προβλήματα, τεχνολογικά περίπλοκα προκειμένου να μπορεί να πουληθεί ακριβά και σε υγιείς ασθενείς». Επομένως, η συνέπεια είναι διπλή, σύμφωνα με τον γιατρό του «Ευαγγελισμού». Μία σειρά από υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν από το Δημόσιο δεν θα παρέχονται δωρεάν ή θα αναγκαστεί ο ΕΟΠΥΥ να τις αγοράσει, άρα μεταφέρονται πόροι από το Δημόσιο. «Αντί να κάνεις μία επένδυση που θα σου μείνει, δίνεις συνεχώς χρήματα και αυξάνεις τα ελλείμματα του συστήματος». Η δεύτερη συνέπεια είναι ότι υπάρχει μία ποικιλία προβλημάτων υγείας και μία ποικιλία περιοχών, στα οποία ο ιδιωτικός τομέας δεν θα επενδύσει ποτέ. Τέλος, υπάρχει και ένα τρίτο ζήτημα που αφορά την ποιότητα. «Όταν δεν έχεις μόνιμο προσωπικό για να δημιουργεί ομάδες και παραδόσεις, πέφτει η ποιότητα της υπηρεσίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν διαδικασίες όπως συμβούλια, μαζεύονται ειδικότητες, συζητάνε και δίνουν απαντήσεις σε προβλήματα. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς μόνιμο προσωπικό που να είναι μαζί σε νοσοκομείο. Δεν γίνεται με περαστικούς» καταλήγει ο Γ. Καλομενίδης.
