Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τη βόρεια Ελλάδα. Οι μνήμες από τα γεγονότα του περασμένου φθινοπώρου, όταν το δεύτερο κύμα της πανδημίας άφησε πίσω του τραγικές συνέπειες με ανθρώπινες απώλειες. Μάλιστα φέτος η έξαρση των επιδημιολογικών δεδομένων ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από πέρυσι, με αποτέλεσμα οι προβλέψεις για τον χειμώνα που έρχεται να είναι αρκετά δυσοίωνες. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ήδη η Θεσσαλονίκη και άλλες περιοχές βρίσκονται σε καθεστώς μίνι lockdown, παρά τις πρόσφατες διαβεβαιώσεις του Θάνου Πλεύρη για το αντίθετο.
Το γεγονός ότι φέτος τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι σε ανοδική τροχιά σε σχέση με πέρυσι οφείλεται κυρίως στο καλοκαίρι που προηγήθηκε. Μιλώντας στην ΑΥΓΗ, ο διευθυντής της Β' ΜΕΘ του Νοσοκομείου «Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης Νίκος Καπραβέλος χαρακτηρίζει ασυνήθιστη την πίεση για τέτοια εποχή και εξηγεί ότι πέρυσι το καλοκαίρι είχαμε ελάχιστα κρούσματα.
«Με την πάροδο του χρόνου η διασπορά μεγαλώνει. Δεν έχουμε καταφέρει να κερδίσουμε τον ιό και η μολυσματικότητα είναι μεγαλύτερη από πέρυσι». Το θετικό στην παρούσα κατάσταση είναι ότι υπάρχει το εμβόλιο, ωστόσο οι ανεμβολίαστοι παραμένουν πολλοί, ενώ κάποιοι έχουν χάσει την προστασία τους. Πάντως, το περσινό κύμα ήταν ασύλληπτο, καθώς «αιφνιδιαστήκαμε. Είχαμε φοβερή πίεση και το σύστημα Υγείας ουσιαστικά κατέρρευσε». Μάλιστα, ο Ν. Καπραβέλος διευκρινίζει ότι δύο στους τρεις ασθενείς πέθαναν εκτός ΜΕΘ.
Ανέτοιμο ξανά το σύστημα Υγείας
Θα περίμενε κανείς ότι μετά το περσινό καταστροφικό δεύτερο κύμα στη βόρεια Ελλάδα η κυβέρνηση θα είχε προετοιμάσει το σύστημα Υγείας για το ενδεχόμενο νέας έξαρσης. Παρ' όλα αυτά, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Σύμφωνα με τον Ν. Καπραβέλο, αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ περιστατικών Covid και non-Covid. Την ίδια ώρα, η υποστελέχωση είναι μεγάλο «αγκάθι», καθώς ούτε οι κλίνες Εντατικής από τη δωρεά της Επιτροπής 2021 στο «Παπανικολάου» έχουν προσωπικό. «Είναι μεν υπό προκήρυξη, αλλά χρειάζεται χρόνος, με αποτέλεσμα να είναι στοίχημα η στελέχωση έως το τέλος του 2021» υπογραμμίζει ο διευθυντής της Β' ΜΕΘ του νοσοκομείου.
Επίσης, ο Ν. Καπραβέλος κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει ποιες ΜΕΘ θεωρεί λειτουργικές, ενώ δεν υπάρχει πρόβλεψη για την αποκατάσταση μετά τη νοσηλεία στην Εντατική. «Από τη ΜΕΘ μέχρι τα άπλα τμήματα υπάρχει ένα χάος» εξηγεί και συμπληρώνει ότι δεν υπάρχουν μονάδες που θα υποστηρίξουν τις βαριές βλάβες σε ασθενείς. «Χάθηκαν πολλοί μετά τη ΜΕΘ και η Πολιτεία δεν έχει καν στο μυαλό της να φτιάξει μονάδες που να προσαρμόζονται στις υγειονομικές ανάγκες». Το παραπάνω πλαίσιο έχει αποτέλεσμα ο πολίτης να αναζητάει αποκατάσταση στον ιδιωτικό τομέα, όπου το κόστος είναι δυσβάσταχτο.
Η κατάσταση στα νοσοκομεία δυσχεραίνεται και λόγω του σημαντικού ποσοστού ανεμβολίαστων στην περιοχή, το οποίο «είναι ικανό να δημιουργήσει τραγωδία, υπό την έννοια των θανάτων». Ειδικά αν συνυπολογίσουμε ότι θα χρειαστεί και τρίτη δόση για την ολοκλήρωση της ανοσίας. «Επιμένω ότι είναι ολοκλήρωση και όχι υπενθύμιση, γιατί πολλοί έχουν χάσει την ανοσία» διευκρινίζει ο Ν. Καπραβέλος. Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα στο σύστημα Υγείας.
Τα χειρότερα έρχονται
Η αυξημένη μεταδοτικότητα, η πίεση στο ΕΣΥ και το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. «Φοβάμαι τον εφιάλτη του δεύτερου κύματος, όπου οι υγειονομικές ανάγκες ήταν τεράστιες, οι δυνατότητες πολύ μικρές και οι απώλειες ανθρώπινων ζωών τεράστιες. Θα περάσουμε πάρα πολύ δύσκολες στιγμές» τονίζει ο Νίκος Καπραβέλος.
Την ανησυχία των ειδικών ενισχύουν η επικράτηση της μετάλλαξης Δέλτα, η υπερκινητικότητα που θα αυξηθεί και ο καιρός που θα χειροτερεύσει. Παράλληλα, τα σχολεία άνοιξαν, ενώ σύντομα επαναλειτουργούν τα πανεπιστήμια. «Επόμενο είναι να μιλάνε όλοι για επιδείνωση, επιδημιολογικά και στο σύστημα Υγείας» συμπεραίνει ο διευθυντής της ΜΕΘ του «Παπανικολάου».
Χειρισμός ευθανασίας οι διακομιδές
Το πρόβλημα πάντως δεν περιορίζεται στα στενά όρια της Θεσσαλονίκης, καθώς εντοπίζεται σε όλη τη βόρεια Ελλάδα, με τις διακομιδές ασθενών να παίζουν σημαντικό ρόλο.
Ωστόσο, οι μετακινήσεις ασθενών σε περιφερειακά νοσοκομεία γύρω από τη Θεσσαλονίκη είναι αρκετά επικίνδυνος με βάση και το ιστορικό αυτών των μονάδων στο προηγούμενο κύμα. «Πολλές από αυτές τις μονάδες είχαν ποσοστό 90%-100% θνητότητας στις ΜΕΘ» εξηγεί στην ΑΥΓΗ ο πρώην πρόεδρος του ΕΚΑΒ Παναγιώτης Τζανετής. Τα στοιχεία, πάντως, δεν έχουν δοθεί ποτέ στη δημοσιότητα, μολονότι έχει περάσει ένας χρόνος από τότε, ενώ έχουν ζητηθεί επανειλημμένως στη Βουλή.
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι και ο μέσος όρος θνητότητας στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλός. «Ποτέ δεν ήταν καλές οι ελληνικές μονάδες» σχολιάζει ο Π. Τζανετής και προσθέτει ότι αυτό οφείλεται στην ανάδειξη πολλών μικροβιακών στελεχών λόγω της κατάχρησης αντιβιοτικών. Το πρόβλημα, βεβαίως, αναδείχθηκε ως παθογένεια της Covid, αλλά δεν είναι σωστό. «Αν κάποιος μετρούσε και συνέκρινε συγκεκριμένα με πριν -πράγμα που δεν γίνεται-, θα είχε παρόμοια ευρήματα με το παρελθόν. Η Covid ανέδειξε παθογένειες που ήταν γνωστές στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ».
Μάλιστα, όπως μεταφέρει ο πρώην πρόεδρος του ΕΚΑΒ, το να στέλνεις ασθενείς από τη Θεσσαλονίκη σε άλλες κοντινές πόλεις δεν απέχει πολύ από τη νοσηλεία εκτός Εντατικής, καθώς οι διακομιδές είναι εντελώς θανατηφόρες και επιβαρύνουν έναν αδύναμο οργανισμό.
Τέλος, επισημαίνει ότι βλέπουμε μια επανάληψη της περσινής ιστορίας. «Αυτή τη στιγμή τα κρούσματα στη βόρεια Ελλάδα κάνουν κορύφωση. Είναι ακριβώς το μοντέλο του Νοεμβρίου. Το 60% της πανδημίας είναι Θεσσαλία και Μακεδονία. Τον Νοέμβριο είχε φτάσει και 70%, αλλά προς τα κει πάμε. Άρα το γεγονός ότι θα υπάρξει ζόρι δεν είναι συζητήσιμο, αλλά δεδομένο» καταλήγει.
Με μπαλώματα καλύπτονται τα κενά
Παράλληλα, τα κενά που εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές της Μακεδονίας καλύπτονται με μπαλώματα, κάτι που δεν λύνει το πρόβλημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Δράμα, όπου επιχειρείται κάλυψη των κενών με τριμηνιαίες συμβάσεις σε γιατρούς. Την ίδια ώρα, στο νοσοκομείο της πόλης το 50% των οργανικών θέσεων είναι κενό.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η Ορθοπεδική, η ΩΡΛ και η Ουρολογική έχουν μετακινηθεί στη Χειρουργική Κλινική, ενώ το τμήμα που στέγαζε την Ορθοπεδική νοσηλεύει μόνο περιστατικά Covid. Ταυτόχρονα, γίνονται διακομιδές στους γειτονικούς νομούς, των Σερρών, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης.
Επίσης, οι 12 ΜΕΘ του νοσοκομείου λειτουργούν εδώ και καιρό χωρίς ασθενείς κορωνοϊού, οπότε αν χρειαστεί κάποιος ασθενής διασωλήνωση, πρέπει να μεταφερθεί αλλού. Στο μεταξύ, το νοσοκομείο έχει ήδη κάνει προσλήψεις διοικητικού προσωπικού και καθαριστριών από εταιρεία που νοικιάζει υπαλλήλους λόγω των αναστολών εργασίας, ενώ -σύμφωνα με πληροφορίες της ΑΥΓΗΣ- αυτό αναμένεται να γίνει και με νοσηλευτές.
Τα μπαλώματα, ωστόσο, επεκτείνονται και σε άλλες περιοχές της βόρειας Ελλάδας, καθώς, όπως καταγγέλλει η ΟΕΝΓΕ, γίνονται συνεχείς αναγκαστικές μετακινήσεις αναισθησιολόγων από το Νοσοκομείο της Καβάλας στα Νοσοκομεία Δράμας και Σερρών με εντολή του διοικητή της 4ης ΥΠΕ.
Σύμφωνα με την ομοσπονδία, η διοίκηση της 4ης ΥΠΕ αντιμετωπίζει το Αναισθησιολογικό Τμήμα της Καβάλας ως μόνιμη δεξαμενή άντλησης αναισθησιολόγων για την κάλυψη εφημεριών σε άλλα νοσοκομεία, αδιαφορώντας παντελώς για τις επιπτώσεις στη λειτουργία του, την απρόσκοπτη διεξαγωγή των τακτικών και επειγόντων χειρουργείων, την κάλυψη των εφημεριών, αλλά και τον προγραμματισμό των ίδιων των συναδέλφων.
Μάλιστα, στις συνεχείς αναγκαστικές μετακινήσεις αναισθησιολόγων από το Νοσοκομείο Καβάλας στο Νοσοκομείο Δράμας για την κάλυψη των εφημεριών έχουν προστεθεί τον τελευταίο καιρό και οι αιφνίδιες εντολές μετακίνησης ενός αναισθησιολόγου την ίδια ή την επόμενη ημέρα για να εφημερεύσει στο Νοσοκομείο Σερρών.
Πρωτόκολλα διασποράς του ιού στα σχολεία
Λινού: "Με το πρωτόκολλο κλεισίματος των τάξεων, εφόσον νοσήσει το 50%+1 των μαθητών, δεν γίνεται πραγματική πρόληψη, καθώς αφήνουμε τη νόσο να εξελιχθεί και να κολλήσουν όλα τα παιδιά"
Μόλις τρεις εβδομάδες έχουν συμπληρωθεί από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και ήδη γίνεται εμφανής η αναποτελεσματικότητα των υγειονομικών πρωτοκόλλων για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Η μεταδοτικότητα του ιού ανάμεσα στα παιδιά είναι σε πλήρη εξέλιξη και πλέον περίπου ένα στα τρία κρούσματα αφορά ηλικίες 0-17 ετών. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα ο ΕΟΔΥ. Την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας των σχολείων (13-19 Σεπτεμβρίου), το σύνολο των ασθενών ηλικίας 4-18 ετών είναι 3.559, αποτελώντας το 24% (+14% από την προηγούμενη εβδομάδα) στο σύνολο των κρουσμάτων. Το δεύτερο επταήμερο (20-26 Σεπτεμβρίου) το σύνολο των ασθενών ηλικίας 4-18 ετών είναι 4.026, αποτελώντας το 29% (+21% από την προηγούμενη εβδομάδα) στο σύνολο των κρουσμάτων.
Επίσης, από τις 13 Σεπτεμβρίου έως και τις 30 του μηνός, στα παιδιά ηλικίας 0-17 ετών έχουν εντοπιστεί συνολικά 10.934 κρούσματα, κάτι που αντιστοιχεί στο 27,97% του συνόλου! Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων βλέπουμε μια σταθερή ανοδική πορεία των κρουσμάτων που αφορούν παιδιά, τα οποία ξεκίνησαν από το 24% και έχουν φτάσει μέχρι και να ξεπεράσουν το 33%.
«Αφήνουμε τη νόσο να εξελιχθεί»
Πολύς λόγος γίνεται για το πρωτόκολλο κλεισίματος των τάξεων εφόσον νοσήσει το 50%+1 των μαθητών. Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ Αθηνά Λινού, μιλώντας στην ΑΥΓΗ, επιχειρεί να εξηγήσει ποιο είναι το βασικό πρόβλημα μ’ αυτό το μέτρο. «Όταν ξέρουμε ότι το 50% των παιδιών νοσεί, ήδη θα έχει μεταφερθεί η νόσος και σε άλλα παιδιά» τονίζει και διευκρινίζει ότι δεν γίνεται πραγματική πρόληψη, καθώς «αφήνουμε τη νόσο να εξελιχθεί και να κολλήσουν όλα τα παιδιά».
Αντίθετα, σύμφωνα με την Α. Λινού, θα έπρεπε να γίνεται rapid test σε όλο το τμήμα από τη στιγμή που διαπιστώνεται ότι υπάρχει κρούσμα. «Έτσι θα εντοπιστούν και θα απομονωθούν όλα τα παιδιά που έχουν κολλήσει στο τμήμα. Μάλιστα, το τεστ πρέπει να επαναληφθεί την επόμενη μέρα». Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά που θα βγουν αρνητικά θα είναι πραγματικά αρνητικά και θα μπορούν να συνεχίσουν το μάθημα. Όπως αναφέρει η καθηγήτρια, έτσι θα μειωθεί η διασπορά, καθώς τώρα το μόνο που κάνουμε είναι απλώς να ενημερωνόμαστε και να επιτρέπουμε να κολλήσουν όλα τα παιδιά.
Επίσης, πρέπει να ρυθμιστούν κανόνες για την ώρα της Γυμναστικής -όπου τα παιδιά δεν φοράνε μάσκα- και την ώρα που τρώνε. «Αναγκαστικά τότε δεν φοράνε μάσκα και θα έπρεπε να μοιράζονται σε μικρές ομάδες και να τρώνε σε ειδικό χώρο» λέει η Α. Λινού.
Τέλος, η Αθηνά Λινού τονίζει στην ΑΥΓΗ ότι πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για αποστάσεις και αερισμό στις αίθουσες, να αξιοποιείται ο υπαίθριος χώρος, αλλά και να θεσπιστούν κανόνες για τα παιδιά που μεταφέρονται με σχολικά λεωφορεία.
