Είναι μερικές ιστορίες που σου δίνουν «γροθιά» στο στομάχι. Και απορείς αν έχουν ξεπηδήσει από κάποιο μυθιστόρημα ή πηγάζουν από την ίδια τη ζωή. Η Μαρία Μ. και ο Δημήτρης Μ. ζουν στα προσφυγικά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Στα κτήρια αυτά που συμπυκνώνουν πολλά χρόνια Ιστορίας και ξεριζωμού ανθρώπων που κατέφθασαν στη χώρα μετά το 1922. Η κόρη τους Αλεξάνδρα είναι 13 ετών και φοιτά σε σχολείο στο κέντρο της Αθήνας. Όπως εξομολογούνται στην ΑΥΓΗ, ο κοινωνικός ρατσισμός που βιώνει το παιδί τους στο σχολείο έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Και δεν φτάνει αυτό. Εκείνοι αναγκάζονται να επιβιώνουν με επίδομα 313 ευρώ τον μήνα γιατί το ενδιαφέρον του κράτους... αγνοείται.
«Θύματα» του κοινωνικού ρατσισμού
Όλα ξεκίνησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν τα καταρρακωμένα -από τη δίνη της πανδημίας- σχολεία άρχισαν να λειτουργούν διά ζώσης. Αργότερα, μαζί με τα πρώτα κρύα και τις βροχές, ήρθαν και τα πρώτα προβλήματα. «Την περίοδο που ξεκίνησαν οι έντονες βροχοπτώσεις υπήρχαν μέρες που δεν μπορούσα να στείλω την Αλεξάνδρα στο σχολείο. Επειδή εδώ που ζούμε, όταν ρίξει λίγη βροχή, αμέσως οι δρόμοι γίνονται ποτάμια» λέει στην ΑΥΓΗ η μητέρα της Μαρία Μ. Και δεν είναι μόνο αυτό. Από τότε που γεννήθηκε η Αλεξάνδρα, αντιμετώπιζε πρόβλημα με την όρασή της. Από το αριστερό της μάτι είναι μηδενική, ενώ στο δεξί είναι στο 75%. Οι προσπάθειες αποκατάστασης με λέιζερ δεν ήταν επιτυχημένες. Έτσι, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική για να μην πάθει περαιτέρω ζημιά. «Δεν πρέπει να σηκώνει βάρος, δεν μπορεί να είναι μπροστά από την τηλεόραση για πολλές ώρες, ενώ απαγορεύεται να διαβάζει πολύ για να μην γίνει αποκόλληση. Αυτό είναι κάτι που έχουμε γνωστοποιήσει τόσο στην καθηγήτρια όσο και στον διευθυντή του σχολείου» λέει η Μαρία.
Ωστόσο, η συμπεριφορά της καθηγήτριας, όπως περιγράφει, εξαρχής ήταν ιδιαίτερα προσβλητική. Εάν κάποια μέρα η Αλεξάνδρα τύχαινε να λείπει από το σχολείο, την επομένη η καθηγήτρια της έκανε παρατήρηση και στη συνέχεια πολλές προσωπικές και πλήρως αδιάκριτες ερωτήσεις, ακόμα και μπροστά σε όλους τους συμμαθητές της. Τη ρωτούσε πού μένει και γιατί λείπει όταν έχει παγωνιά και βροχές. Της μιλούσε απότομα και την ειρωνευόταν. «Η Αλεξάνδρα γυρνούσε τα μεσημέρια από το σχολείο και έκλαιγε. Η ψυχολογική πίεση ήταν τεράστια. Δεν καταλάβαινα από πού πηγάζει αυτή η συμπεριφορά» λέει η Μαρία. «Συμβούλευα την κόρη μου να μην απαντάει στις ερωτήσεις της καθηγήτριας, αλλά εκείνη επέμενε εμμονικά».
«Δεν μου αρέσει αυτό που κάνει. Με φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση. Της έλεγα ότι είμαι ανήλικη και καλύτερα θα ήταν να ρωτάει τους γονείς μου» αναφέρει η Αλεξάνδρα. Όμως η καθηγήτρια δεν σταμάτησε εκεί. Αποφάσισε να κάνει καταγγελία στην Πρόνοια. Ύστερα από λίγες ημέρες ήρθαν στο σχολείο κοινωνικοί λειτουργοί. «Μας είπαν να πάμε εκεί να τους συναντήσουμε» λέει η Μαρία. «Άρχισαν να μας κάνουν σωρεία ερωτήσεων σχετικά με το σπίτι που διαμένουμε. Εάν είναι καλό, εάν έχει υγρασία, πώς παίρνουμε ρεύμα, με τι λεφτά συντηρούμε το παιδί μας, αν δουλεύουμε, πώς πληρώνουμε τους γιατρούς, αν παίζουμε μαζί της, αν τη βοηθάμε στα μαθήματα. Κι αν έχουμε σκοπό να πάμε στο ενοίκιο».
«Τα κάνουμε όλα αυτά. Της παρέχουμε περισσότερα απ’ όσα μπορούμε να αντέξουμε. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς εκείνη. Μια αγκαλιά και ένα ‘σ’ αγαπώ’ που μου λέει σβήνουν όλα τα προβλήματα» αναφέρει η Μαρία. Όσο για το ενοίκιο, είναι ένα μακρινό σενάριο. Η επιδότηση ενοικίου δεν φτάνει ούτε για τα βασικά, τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ενώ τα λεφτά που μπαίνουν στο σπίτι δεν είναι αρκετά. «Πιστεύω ότι τους άγγιξε η ιστορία μας. Δεν θέλω να μας στερήσουν την κόρη μας» λέει με τρεμάμενη φωνή.
Πώς ζει κανείς με 313 ευρώ τον μήνα;
Πράγματι, η καθημερινότητα για τη Μαρία και τον Δημήτρη είναι κάτι παραπάνω από δύσκολη. Σε κάθε στροφή της συναντούν ακόμα ένα εμπόδιο. Θα μπορούσε να παραλληλιστεί με έναν συνεχή αγώνα δρόμου χωρίς τερματισμό ή με μια αέναη προσπάθεια για επιβίωση.
Η Μαρία έχει τετραπληγία, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη δυνατότητα να εργαστεί. Μοναδικό της εισόδημα, το προνοιακό επίδομα που λαμβάνει από το κράτος, ύψους... 313 ευρώ. Γιατί δεν υπάρχει καμία μέριμνα. Πώς μπορεί να ζήσει κανείς με τόσα λίγα λεφτά; Μετά βίας, αλλά μπορεί.
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης δουλεύει από μικρό παιδί για να τα βγάλει πέρα. Από την οικοδομή σε συνεργείο αυτοκινήτων και μετέπειτα ως κηπουρός με οκτάμηνα σε δήμους. Ακόμα και εν μέσω Covid-19 κατάφερε να εργαστεί ως καθαριστής αρμόδιος για την απολύμανση σε διάφορες σχολικές μονάδες. «Έχω δουλέψει όπου μπορείς να φανταστείς. Τώρα όμως είμαι άνεργος από τον Ιούνιο. Προσπαθώ να βγάζω μεροκάματα από το βάψιμο σπιτιών» λέει ο Δημήτρης. Αναγκάζονται να παίρνουν συσσίτια από την «Αλληλεγγύη για Όλους» ή από την εκκλησία. Αλλιώς δεν βγαίνει.
Όμως, μετρούν 18 χρόνια μαζί και οι δυσκολίες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι δεν τους στερούν το χαμόγελο. Αντιθέτως, όλα αυτά τα χιλιόμετρα που έχουν διανύσει τους κάνουν ακόμη πιο δυνατούς. Και δίνουν μαθήματα ζωής σε όλους μας.
