Τον Σεπτέμβριο του 2018 ένας αδύνατος άνδρας πέρασε μέσα από μια σπασμένη γυάλινη βιτρίνα κοσμηματοπωλείου, καταματωμένος, σε εμφανές σοκ, σαν ένα πουλί που προσπαθούσε να βγει από το γυάλινο κλουβί του καταστήματος. Δύο άνδρες, ο κοσμηματοπώλης και ένας μεσίτης που διατηρούσε γραφείο κοντά σε αυτή τη βιτρίνα, συνέχισαν να χτυπούν τον καταματωμένο νέο άνδρα, να τον κλωτσούν με αγριότητα μέχρι που ένας περαστικός επενέβη φωνάζοντας.
Ο ματωμένος άνδρας σηκώνεται, παραπατά και τελικά λίγα λεπτά αργότερα ξεψυχά κάτω από τις μπότες 4-5 αστυνομικών που έπεσαν πάνω του για να περάσουν χειροπέδες στον ετοιμοθάνατο, αν όχι ήδη νεκρό, άνδρα. Το ΕΚΑΒ μετέφερε το πτώμα με χειροπέδες στον «Ευαγγελισμό» χωρίς να γίνει κάποια προσπάθεια ανάνηψης επιτόπου. Τα γυαλιά της βιτρίνας, το ματωμένο παπούτσι του άνδρα, τα αίματα στο πλακόστρωτο της οδού Γλάδστωνος σκουπίστηκαν για να επιστρέψουν όλοι στην “κανονικότητα” ενός απογεύματος του Σεπτεμβρίου στην Ομόνοια.
Ο αδύνατος, καταματωμένος άνδρας ήταν ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος, γνωστός ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, Ζακ για τους φίλους και Zackie Oh για την drag σκηνή. Ο Ζακ που θα μείνει πάντα 33 ετών, να μας μιλάει ακόμα μέσα από τις αναρτήσεις του στο Facebook για τον καθημερινό ρατσισμό και την ομοφοβική βία. Για την απραξία των παρισταμένων.
Δεν θα μπορέσει όμως ποτέ να μας πει τι πραγματικά του συνέβη εκείνο το μεσημέρι στην Ομόνοια και, αν δεν υπήρχαν και τα βίντεο που κυκλοφόρησαν την επόμενη ημέρα, κανένας δεν θα είχε ποτέ συλληφθεί για τη δολοφονία του και δεν θα φτάναμε ποτέ στη δίκη που τελικά ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη, δύο χρόνια και έναν μήνα μετά το μοιραίο μεσημέρι του Σεπτεμβρίου του 2018.
Άλλωστε η προσπάθεια ακόμα και σήμερα από ορισμένους είναι να υποβαθμιστεί η υπόθεση σαν μια απόπειρα ληστείας από έναν τοξικομανή στην Ομόνοια που πήγε άσχημα... σχετικοποιώντας ακόμα και την ίδια την αξία της ζωής, επειδή πολύ απλά, ακόμα και αν όντως είχαμε να κάνουμε με μια τέτοια περίπτωση, και πάλι η αφαίρεση ζωής δεν μπορεί να θεωρείται ως... φυσική κατάληξη των παραπάνω. Διότι καμία ζωή δεν είναι πιο ακριβή ή πιο φθηνή από κάποια άλλη.
Ο Ζακ, από την άλλη, δεν ήταν ούτε ληστής ούτε τοξικομανής. Το απέδειξαν το ιατροδικαστικό πόρισμα και οι τοξικολογικές εξετάσεις που έδειξαν ότι ο Ζακ Κωστόπουλος το μόνο που είχε πάρει ήταν ένα χάπι για τον πονοκέφαλο και ότι ο θάνατός του επήλθε από έμφραγμα του μυοκαρδίου που του προκάλεσε ο άγριος ξυλοδαρμός του.
Το απέδειξαν και οι εκθέσεις αποτυπωμάτων της αστυνομίας, αλλά και η κατάθεση αστυνομικού που ανέφερε ότι τα δακτυλικά του αποτυπώματα δεν βρέθηκαν στην ταμιακή ή στις προθήκες των κοσμημάτων, αλλά στην πόρτα που προσπαθούσε να ανοίξει και τη βιτρίνα που έψαχνε δίοδο διαφυγής κατατρομαγμένος μέχρι τη στιγμή που ο κοσμηματοπώλης τη σπάει με κλοτσιές. Ο δε αστυνομικός καταθέτει ότι δεν βρέθηκε τίποτα πάνω του που να παραπέμπει σε κλοπιμαίο ούτε το κατάστημα δίνει την εικόνα ότι έχει “ψαχτεί”.
Βασικός ύποπτος... το θύμα
Χρειάστηκαν δύο μήνες για να "αθωωθεί" ο νεκρός, ενώ για μήνες συνυπάρχουν δύο - τρεις δικογραφίες, εκ των οποίων στη μία, σε μια παγκόσμια πρωτοτυπία, η αστυνομία ερευνά τις ποινικές ευθύνες του νεκρού Ζακ, όπως είχε τότε αποκαλύψει η “Α”. Μάλιστα, στο πλαίσιο της έρευνας για την ανύπαρκτη απόπειρα ληστείας, ζητείται η άρση του τηλεφωνικού απορρήτου του 33χρονου ακτιβιστή!
Δείγματα DNA ή άρση τηλεφωνικού απορρήτου δεν ζητήθηκαν ποτέ για τους δύο φυσικούς αυτουργούς, ενώ ο μάρτυρας - κλειδί με το κίτρινο μπλουζάκι που συνομιλεί με τους αστυνομικούς εμφανίζεται μόνο μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας του Forensic Architecture, ύστερα από "συμβουλή φίλου αστυνομικού", τον οποίο οι αστυνομικοί είχαν απαντήσει στον ανακριτή ότι δεν μπορούσαν να εντοπίσουν. Στην κατάθεσή του ο μάρτυρας αυτός δικαιολογεί τους αστυνομικούς.
Η ανάκριση κλείνει δύο ημέρες μετά την εμφάνιση του μάρτυρα με το κίτρινο μπλουζάκι αφήνοντας σειρά αναπάντητων ερωτημάτων αλλά και ελλείψεων στη δικογραφία, καθώς, όπως αποκάλυψε το Forensic Αrchitecture, δεν αναζητήθηκαν οι 12 πιθανοί κάτοχοι οπτικοακουστικού υλικού του περιστατικού.
"Περισσότερο το υλικό (σ.σ.: βίντεο από το συμβάν) στις ειδήσεις από αυτό που έχει ο ανακριτής στα χέρια του" είχε πει χαρακτηριστικά ο Στέφανος Λεβίδης, ερευνητής του Forensic Architecture σε συνέντευξη που διοργάνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο η Διεθνής Αμνηστία, η οποία διεξήγαγε παγκόσμια εκστρατεία.
Δεν δικάζονται για ανθρωποκτονία
Στη δίκη οι δύο καταστηματάρχες, ο κοσμηματοπώλης και ο μεσίτης, καθώς και οι τέσσερις αστυνομικοί δεν θα δικαστούν για ανθρωποκτονία, καθώς το βούλευμα του δικαστικού συμβουλίου τους παραπέμπει για θανατηφόρο σωματική βλάβη. Οι συνήγοροι της οικογένειας του Ζακ Κωστόπουλου ζήτησαν από τις εισαγγελικές αρχές να πλήξουν το βούλευμα -κάτι που δεν συνέβη- και οι κατηγορούμενοι να κατηγορηθούν για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο.
Θυμίζουμε ότι οι συνήγοροι της οικογένειας Άννυ Παπαρρούσου, Χρύσα Πετσιμέρη και Κλειώ Παπαπαντολέων τον Φεβρουάριο του 2019 είχαν καταθέσει μήνυση για ανθρωποκτονία κατά των δύο καταστηματαρχών, του κοσμηματοπώλη και του μεσίτη της οδού Γλάδστωνος. Δύο μήνες πριν, τον Δεκέμβριο του 2018, είχαν μηνύσει και τους εννέα αστυνομικούς και τον διασώστη του ΕΚΑΒ. Η μήνυση αυτή απερρίφθη με εισαγγελική διάταξη τον περασμένο Ιούλιο.
Η αστυνομία στο... ειδώλιο και στην έρευνα
Η υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου θα μείνει στα δικαστικά και αστυνομικά χρονικά όχι μόνο για την παγκόσμια πρωτοτυπία να ερευνούν τις ποινικές ευθύνες του θύματος, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο η αστυνομία χειρίζεται την υπόθεση σε συνδυασμό με την αποστροφή συνδικαλιστή ότι “αυτή είναι η πρακτική και σε όποιον αρέσει”.
Πρώτον, στο ειδώλιο κάθονται οι τέσσερις αστυνομικοί για τον τρόπο με τον οποίο μεταχειρίστηκαν τον ετοιμοθάνατο Ζακ. Δεύτερον, ο φακός δεν συνέλαβε μόνο τον τρόπο με τον οποίο οι αστυνομικοί έκαναν τη δουλειά τους, αλλά και το πώς δεν την έκαναν.
Παραδείγματος χάριν, ο χώρος δεν αποκλείστηκε, ο κοσμηματοπώλης σκούπισε μόνος του τα γυαλιά μπροστά από το μαγαζί του αφού έφυγαν το ΕΚΑΒ και ο πολύς κόσμος, ενώ και το μαχαίρι του φρούτου, το οποίο στην αρχή είχε απασχολήσει πολύ τον δημόσιο διάλογο και την έρευνα ότι το κρατούσε ο Ζακ, το πιάνει με γυμνά χέρια αστυνομικός και το βάζει σε μια σακούλα που βρήκε στον δρόμο, όπως παραδέχεται και στην κατάθεσή του.
Από την άλλη η αστυνομία δεν καταφέρνει να εντοπίσει όλους τους μάρτυρες, όπως καταγγέλλουν από την πρώτη στιγμή οι δικηγόροι της οικογένειας Κωστόπουλου, κάνοντας έκκληση μάλιστα στους μάρτυρες να εμφανιστούν.
Πέραν των ελλείψεων του υπάρχοντος οπτικοακουστικού υλικού στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω και στον μάρτυρα με το κίτρινο μπλουζάκι, οι έξι αστυνομικοί της ΔΙΑΣ που πέρασαν χειροπέδες στον παραπαίοντα Ζακ, τις οποίες αποκάλυψε η Γ. Ανάγνου στο ραδιόφωνο Στο Κόκκινο, δίνουν πανομοιότυπες καταθέσεις, όπου εκτιμούν ότι οι τελευταίοι σπασμοί της ζωής θεωρήθηκαν από τρεις από τους έξι αστυνομικούς της ΔΙΑΣ ως «σθεναρή» ή «μεγάλη» αντίσταση.
Οι καταθέσεις αυτές έρχονται να προστεθούν στις αντικρουόμενες καταθέσεις των επικεφαλής των ΖΗΤΑ και ΔΙΑΣ που είχε αποκαλύψει και η «Α», όπου ο πρώτος μιλά για «παθητική αντίσταση» του Ζακ και ο δεύτερος για «αμόκ».
Καμία κίνηση έρευνας δεν γίνεται ποτέ για την παραγγελία της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου, η οποία ζητούσε να διερευνηθεί το ρατσιστικό κίνητρο.
Σε σχέση με τις πειθαρχικές ευθύνες των αστυνομικών που ενεπλάκησαν, αρχικά είχε διαταχθεί μια εσωτερική έρευνα η οποία αναβαθμίστηκε σε Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) και άλλαξε τρεις υπεύθυνους αξιωματικούς για να καταλήξει σε πόρισμα που τους έθετε ενώπιον του πειθαρχικού συμβουλίου με το ερώτημα της απόταξης. Το πειθαρχικό συμβούλιο που θα αποφάσιζε, έπειτα από αίτημα του δικηγόρου των αστυνομικών και βουλευτή της Ν.Δ. Θανάση Πλεύρη, έχει αναβληθεί ήδη δύο φορές.
