Με ανησυχία, προβληματισμό και ανύπαρκτα μέτρα προστασίας ξεκινά η λειτουργία των πανεπιστημίων της χώρας. Ελλείψεις σε αίθουσες και αυξημένες ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό συνθέτουν το παζλ της ανευθυνότητας που επιδεικνύει η κυβέρνηση. «Το υπουργείο ούτε χρήματα δίνει ούτε φροντίζει για τις υποδομές των ιδρυμάτων. Νοιάζεται μόνο για το φαίνεσθαι», λέει στην «Α» ο κοσμήτορας Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ Μιχάλης Σπουρδαλάκης, ενώ, από την πλευρά του, ο πρύτανης του ΕΜΠ Ανδρέας Μπουντουβής κάνει λόγο για «μεγάλες ελλείψεις σε μόνιμο και έκτακτο προσωπικό».
Υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση στο ΕΚΠΑ
«Στο ΕΚΠΑ υπάρχουν προβλήματα που σχετίζονται με τις υποδομές, καθώς οι αίθουσες που χωρούσαν 300 φοιτητές πλέον χωρούν 45-50, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα», τονίζει στην «Α» ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης. «Αν και οι καθηγητές προτιμάμε τη διά ζώσης διδασκαλία, τα περισσότερα μαθήματα γίνονται εξ αποστάσεως. Δυνατότητα διά ζώσης μαθημάτων υπάρχει μόνο με μικρότερο αριθμό φοιτητών». Παράλληλα, στο πανεπιστήμιο έχει γίνει προσπάθεια να αναβαθμιστούν οι πλατφόρμες για την εξ αποστάσεως διδασκαλία σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να μην υπάρχουν πλέον προβλήματα με την πτώση του δικτύου, που είχαν εμφανιστεί το εαρινό εξάμηνο.
«Πέρα από αυτό, πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχουν και αντικειμενικές δυσκολίες σε μια σειρά κλάδους, στους οποίους δεν μπορεί να γίνει κανονικά το έτος εξ αποστάσεως», υπογραμμίζει ο κ. Σπουρδαλάκης. «Πώς θα κάνει πρακτική μια φοιτήτρια Παιδαγωγικών, όταν επικρατεί αυτή η κατάσταση στα σχολεία; Και, αντίστοιχα, πώς θα κάνουν πρακτική τα παιδιά της Ιατρικής μέσα στους θαλάμους;» αναρωτιέται ο ίδιος.
Ωστόσο, ένα δομικό πρόβλημα που παρουσιάζει το πανεπιστήμιο τα τελευταία χρόνια έχει να κάνει με την υποστελέχωση, καθώς, σύμφωνα με τον κ. Σπουρδαλάκη, η μείωση του προσωπικού αγγίζει το 50%. «Το διδακτικό προσωπικό είναι λιγότερο και εκ των πραγμάτων μειώνεται η δυνατότητα να σπάσουν τα τμήματα», επισημαίνει.
Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της καθαριότητας, το πρόγραμμα έχει οργανωθεί έτσι ώστε να γίνεται καθαρισμός των αιθουσών ανάμεσα στα μαθήματα. Βέβαια, επειδή το προσωπικό καθαριότητας τελειώνει τη βάρδιά του μεσημβρινές ώρες, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην γίνεται επαρκής καθαρισμός κατά τη διάρκεια των απογευματινών μαθημάτων.
«Το πιο πρακτικό που πρέπει να κάνει το υπουργείο Παιδείας, είναι να δώσει χρήματα στην Παιδεία», τονίζει ο κ. Σπουρδαλάκης, κάνοντας λόγο για τεράστια μείωση του τακτικού προϋπολογισμού του πανεπιστημίου. «Από 40 εκατομμύρια, σήμερα λαμβάνουμε 10. Μόνο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ η χρηματοδότηση είχε αυξηθεί, πλησιάζοντας τα 15 εκατ.». Δυστυχώς, «το υπουργείο Παιδείας δεν νοιάζεται για την ουσία, αλλά νοιάζεται για το φαίνεσθαι και για να δείξει μια κανονικότητα, στηριζόμενο σε διατάγματα, διατάξεις και ελέγχους που νομοθετεί. Ούτε χρήματα δίνει ούτε φροντίζει για τις υποδομές των ιδρυμάτων».
«Η ηγεσία του υπουργείου κατήργησε νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης που έλεγε ότι βγαίνουν προκηρύξεις θέσεων για όσους καθηγητές συνταξιοδοτούνται. Πλέον, με εγκύκλιο της Κεραμέως, λιγότεροι από το 50% των καθηγητών που συνταξιοδοτήθηκαν το 2019 πρόκειται να αντικατασταθούν, πράγμα που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, καθώς δεν υπάρχει διδακτικό προσωπικό για τα νέα τμήματα που δημιουργήθηκαν», λέει ο κ. Σπουρδαλάκης. «Στη δική μου σχολή αυτή τη στιγμή υπάρχουν τέσσερα νέα τμήματα, τα οποία θέλουν καθηγητές για να λειτουργήσουν».
Οι μοναδικές πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί είναι από το ίδιο το πανεπιστήμιο. «Το ΕΚΠΑ έχει προβλέψει να τοποθετήσει αντισηπτικά παντού και έχει διαθέσει χιλιάδες μάσκες. Κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά μας συναντά η χαμηλή χρηματοδότηση και η κρίση της πανδημίας. Τώρα χρειάζονται υποδομές, διδακτικό και τεχνικό προσωπικό καθώς και προσλήψεις στις διοικητικές υπηρεσίες, που είναι αποψιλωμένες», επισημαίνει ο κ. Σπουρδαλάκης.
Περιορισμένη διαθεσιμότητα αιθουσών και προσωπικού
«Στο ΕΜΠ, το χειμερινό εξάμηνο ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα και η διδασκαλία είναι μεικτή, εξ αποστάσεως και με φυσική παρουσία φοιτητών και διδασκόντων», αναφέρει στην «Α» ο πρύτανης του ΕΜΠ Ανδρέας Μπουντουβής. «ΚάθεΣχολή του ΕΜΠ έχει διαμορφώσει το μίγμα της διδασκαλίας ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές της. Τα μεγάλα μαθήματα γίνονται κατ’ ανάγκην εξ αποστάσεως, επειδή η διαθεσιμότητα χώρων, προσωπικού αλλά και τα χρονικά όρια είναι περιορισμένα. Τα εργαστήρια γίνονται, κατά το δυνατόν, με φυσική παρουσία, σε πολλά τμήματα λόγω αναγκαστικής αραίωσης των φοιτητών. Άλλωστε, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι πρακτικά δύσκολη και εκπαιδευτικά ανεπαρκής η υποκατάστασή τους με εξ αποστάσεως προσομοιώσεις. Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στον εγκλιματισμό των πρωτοετών μας, και γι' αυτό επιδιώκεται η ενίσχυση της φυσικής τους παρουσίας».
Για τα μαθήματα και εργαστήρια που γίνονται με φυσική παρουσία «έχει ληφθεί μέριμνα να τηρούνται όλοι οι κανόνες υγειονομικής προστασίας και είναι σημαντικό που όλοι ανταποκρίνονται με σοβαρότητα και σύμπνοια», αναφέρει ο κ. Μπουντουβής.
Σύμφωνα με τον πρύτανη, κάθε σχολή του ΕΜΠ έχει καταστρώσει το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα με τρόπο που να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός των φοιτητών, με κατάλληλα χρονικά κενά, ώστε να διευκολύνονται οι φοιτητές στη μετάβασή τους από διδασκαλία με φυσική παρουσία σε εξ αποστάσεως. Επιπλέον, ο σχεδιασμός του προγράμματος λαμβάνει υπόψη την περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης λόγω πανδημίας, ώστε να εφαρμοστούν εναλλακτικά σενάρια κάλυψης των εκπαιδευτικών αναγκών.
Σε ό,τι αφορά την πρόσφατη ΚΥΑ, που επέβαλε ανώτατο όριο 50 φοιτητών σε κάθε αίθουσα, «έχει περιορισμένο αντίκρισμα. Η εφαρμογή της σκοντάφτει στις μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, τόσο μόνιμο όσο και έκτακτο, λόγω πανδημίας, και υποδομές. Ειδικά ως προς το εκπαιδευτικό προσωπικό, η μείωση κατά περίπου 40% των μελών ΔΕΠ του ΕΜΠ κατά την τελευταία δεκαετία όχι μόνο καθιστά αδύνατο, δεδομένου και του μεγάλου αριθμού των φοιτητών που συνεχώς αυξάνει, το 'σπάσιμο' των μεγάλων ακροατηρίων σε πολλά μικρότερα, αλλά υπονομεύει την επάρκεια της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Ιδρύματος και υπό κανονικές συνθήκες», λέει ο κ. Μπουντουβής.
Κανένα μέτρο προστασίας στο ΑΠΘ
Την ίδια στιγμή, σε αναβρασμό βρίσκονται οι φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι καταγγέλλουν πως δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για να επιστρέψουν με ασφάλεια στα αμφιθέατρα. Διεκδικούν να δοθεί έκτακτο κονδύλι προκειμένου να εξασφαλιστούν τακτικές απολυμάνσεις, να προσληφθεί μόνιμο καθηγητικό προσωπικό, προσωπικό για την καθαριότητα και ζητούν να διαμορφωθούν κατάλληλοι χώροι, για να σπάσουν τα τμήματα και να γίνονται με ασφάλεια οι διαλέξεις.
«Η κυβέρνηση το μόνο που κάνει είναι συστάσεις για χρήση μάσκας από τους φοιτητές, ενώ έδωσε μηδαμινό κονδύλι, που δεν κάλυπτε ούτε τις ελλείψεις που προϋπήρχαν στα πανεπιστήμια -συγκεκριμένα, στο ΑΠΘ αντιστοιχούνται 41 νέα μέλη ΔΕΠ(!)- και δεν κάνει κουβέντα για αύξηση της χρηματοδότησης, πρόσληψη επαρκούς διδακτικού προσωπικού, προσωπικού για την καθαριότητα και για μέτρα που θα διασφαλίσουν συνολικά την προστασία της υγείας φοιτητών, καθηγητών, εργαζομένων. Η πρυτανεία και οι διοικήσεις, από την άλλη, ενισχύουν αυτή την κατάσταση», αναφέρουν οι φοιτητές, υπογραμμίζοντας ότι «η τηλεκπαίδευση έχει αποτύχει και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη διά ζώσης διδασκαλία».
