Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Ο ενεργειακός εθνικισμός της Ευρώπης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο ενεργειακός εθνικισμός της Ευρώπης

Nord Stream
EPA

Μία απο τις αιτίες που η Ακροδεξιά επικράτησε σε Σουηδία και Ιταλία είναι η χρήση απλών και εύπεπτων συνθημάτων που περνούσαν εύκολα στις μάζες. Ενα απο αυτά είναι «το ψωμί δεν φτάνει για όλους, πρώτα οι δικοί μας». Είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι οι ηγεσίες των χωρών της ΕΕ, αυτή ακριβώς την τακτική ακολουθούν ως τώρα σε όλες τις συναντήσεις για εύρεση λύσης στο πρόβλημα της ενέργειας. Ετσι μέχρι τώρα μετα απο πολύωρες συναντήσεις, καταλήγουν στο τέλος σε νουθεσίες και συστάσεις στους πολίτες να επιδείξουν αλληλεγγύη μεταξύ τους. Πράγμα παράδοξο, γιατί ακριβώς αυτό δεν κάνουν μεταξύ τους. Οι Ευρωπαίοι ελπίζουν σε μια διαφορετική προσέγγιση της ενέργειας τον επόμενο χειμώνα από αυτή που τα ευρωπαϊκά κράτη είναι διατεθειμένα να ακολουθήσουν. Οι πολίτες ενθαρρύνονται να επιδεικνύουν αλληλεγγύη προς τους άλλους πολίτες, αλλά οι χώρες της ΕΕ κινούνται προς τον ενεργειακό εθνικισμό ή τον προστατευτισμό.

Έτσι στη Γαλλία, για παράδειγμα, αξιωματούχοι της ενέργειας έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να μην υπάρχει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να πωληθεί μέχρι την Ιταλία. Η πιθανή επόμενη πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, υποσχέθηκε να θέσει τα συμφέροντα της Ιταλίας σε προτεραιότητα όσον αφορά την ενέργεια. Η Σλοβακία, η Γερμανία και η Νορβηγία απειλούν να περιορίσουν τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ουγγαρία έχει δηλώσει ότι αν αποκτήσει ρωσικό φυσικό αέριο ακολουθώντας τα ρωσικά συμφέροντα, δεν θα υπάρχει αρκετό για άλλες χώρες. Παρόμοιες ανακοινώσεις αναμένονται και από άλλες χώρες καθώς ο καιρός γίνεται πιο κρύος. Η Πολωνία που μέχρι εχτές πανηγύριζε για την ενεργειακή σύνδεση με την Νορβηγία, τώρα την κατηγορεί πως κερδοσκοπεί ασύστολα και την καλεί να αποδώσει τα υπερκέρδη στην Ουκρανία.

Ο ενεργειακός εθνικισμός δεν περιορίζεται μόνο στη ρύθμιση των ενεργειακών ροών. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να προστατεύουν τις δικές τους βιομηχανίες και τους καταναλωτές από την άνοδο των τιμών της ενέργειας. Ως μέλος της ΕΕ, η Βρετανία ήταν γνωστή ως υποστηρικτής των ελεύθερων αγορών. Τώρα, με μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει προβλήματα και υψηλό πληθωρισμό, η Βρετανία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις μεγαλύτερες δημόσιες ενεργειακές επιδοτήσεις. Η Γερμανία τρέχει επίσης προς την κορυφή της λίστας με το νέο της πακέτο ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το πρόβλημα με τις ενεργειακές επιδοτήσεις είναι ότι δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ των χωρών. Οι επιδοτήσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Οι υπουργοί Ενέργειας έχουν πραγματοποιήσει αρκετές συνεδριάσεις, αλλά στο μόνο που συμφωνούν είναι για να συστήσουν παντού εξοικονόμηση ενέργειας, με αστείες και ατελέσφορες προτάσεις.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι πακέτα που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την συγκράτηση της τιμής του φυσικού αερίου, αυξάνουν ή τουλάχιστον διατηρούν την κατανάλωση φυσικού αερίου και άλλων μορφών ενέργειας. Αυτό ανεβάζει τις τιμές σε περίπτωση έλλειψης ενέργειας. Οι πλουσιότερες χώρες δίνουν τις μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Οι φτωχότερες χώρες αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές στην αγορά ενέργειας λόγω ελλείψεων, που δεν μπορούν να αντισταθμίσουν. Με το τέλος του ρωσικού φυσικού αερίου, οι χώρες της ΕΕ ανταγωνίζονται μεταξύ τους για φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου και ο ανταγωνισμός αυτός είναι έντονος. Οι ασυντόνιστες ενεργειακές επιδοτήσεις αλλάζουν την ανταγωνιστική κατάσταση και δημιουργούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, που στρεβλώνουν γενικά τη λειτουργία της αγοράς στο εσωτερικό της ΕΕ. Η Γερμανία που έχει την βασική ευθύνη για το γεγονός ότι η Ευρώπη συνέδεσε τη μοίρα της με το ρωσικό φυσικό αέριο, δεν μπορεί απλά και αυτάρεσκα να λέει στους υπόλοιπους πως διαθέτει τα αναγκαία 200 δισ. Όσοι δεν έχουν τέτοιους πόρους, τι θα πράξουν; Αν μάλιστα αποδειχθεί πως η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ουκρανία στοχεύει όχι μόνο στην αποδυνάμωση της Ρωσίας, αλλά και της Γερμανίας, σε ποιες κινήσεις θα προχωρήσει το Βερολίνο; Τι περιθώρεια αντίδρασης έχει μπροστά σε αυτή την τρομακτική προοπτική, που θα παρασύρει όλη την ΕΕ;

Στην συνάντηση κορυφής στις 20 και 21 Οκτώβρη οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ θα έχουν πάλι δύσκολες διαπραγματεύσεις. Μπορεί οι «αρχές αλληλεγγύης» της ΕΕ να εμποδίζουν οποιοδήποτε κράτος να μπλοκάρει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου και να αφήνει ένα άλλο μέλος σε έλλειψη, ειδικά όταν πρόκειται για προμήθειες για τα νοικοκυριά, αλλά η αλληλεγγύη αυτή δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε συνθήκες έκτατης ενεργειακής κρίσης. Ήδη τα κράτη-μέλη διαφωνούν σε βασικά θέματα όσον αφορά τη διαχείριση της ενεργειακής ανεπάρκειας ενώ οι διαφορές μεταξύ τους είναι εξαιρετικά μεγάλες. Για παράδειγμα, η Γερμανία αντιμετωπίζει τον μεγαλύτερο κίνδυνο μπλακ άουτ αυτό τον χειμώνα, καθώς η αποθήκευσή της είναι αρκετά μικρή. Αντίθετα η Ελλάδα δεν έχει θεμα έλλειψης, αλλά έχει τεραστιο πρόβλημα κόστους. Όλα δείχνουν ότι ο φετινός χειμώνας θα θέσει σε δοκιμασία τις δυνάμεις συνοχής των μελών της ΕΕ. Ας ελπίσουμε ότι στο τέλος της ημέρας θα αποδειχθεί ότι η αλληλεγγύη είναι μια σταθερή ευρωπαϊκή αξία. Ή θα φτάσει η ενέργεια για όλους ή για κανέναν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL